«جیمز مونتگومری فلگ» هنرمند کمیک و تصویرگر آمریکایی، در رسانههای مختلف از نقاشیِ هنرهای زیبا گرفته تا کاریکاتور، فعالیتهای بسیاری داشت، اما بیشتر بهخاطر پوسترهای سیاسیاش، بهویژه پوستر او از «عمو سام» در سال ۱۹۱۷م که برای استخدام در ارتش ایالات متحده در طول جنگ جهانی اول ایجاد شد، شناختهشده است. «فلگ» در تاریخ ۱۸ ژوئن ۱۸۷۷م در پلهام، نیویورک به دنیا آمد. او از دوران نوجوانی به طراحی علاقهمند بود و در سن ۱۲ سالگی برای تصویرسازی توسط مجلات ملی پذیرفته شد. سپس «فلگ» در سن ۱۴ سالگی بهعنوان یک هنرمند در «مجلهی لایف» مشغول به کار گشت و سال بعد از آن نیز کارمند مجلهی دیگری بهنام «قاضی» شد.
«جیمز مونتگومری فلگ» از سال ۱۸۹۸ تا ۱۹۰۰م در لندن و پاریس به تحصیل در رشتهی هنرهای زیبا پرداخت و پس از آن به ایالات متحده بازگشت و در آنجا تصاویر بیشماری برای کتابها، جلد مجلات، کارتونهای سیاسی و طنز، تبلیغات و طراحیهای نقطهای تولید کرد. در میان ساختههای او یک کُمیکاستریپ (داستان مصور) وجود داشت که از سال ۱۹۰۳ تا ۱۹۰۷م بهطور مرتب در «مجلهی قاضی» منتشر میشد که در مورد یک شخصیت ولگرد بهنام «Nervy Nat» بود. در سال ۱۹۱۵م، او سفارشاتی از «کالکینز و هولدن» در جهت تبلیغاتی برای «Edison Photo» و «Adler Rochester Coats» پذیرفت، اما تنها به شرطی که نام او با کمپین مرتبط نباشد! جالب است بدانید که «ارنست المو کالکینز» نیز یک مدیر تبلیغاتیِ آمریکاییِ ناشنوا، پیشگام استفاده از هنر در تبلیغات، شخصیتهای تخیلی، فروش نرم و ایدهی «مهندسیِ مصرفکننده» بود!
«جیمز مونتگومری فلگ» مشهورترین اثر خود را در سال ۱۹۱۷م خلق کرد که پوستری برای تشویق به استخدام در ارتش ایالات متحده در طول جنگ جهانی اول بود. این پوستر «عمو سام» را نشان میداد که به بیننده با عنوانی تحت نام «من تو را برای ارتش ایالات متحده میخواهم» اشاره میکرد. البته این پوستر، الهامگرفته از یک پوستر استخدام بریتانیایی بود که «هربرت کیچنر» را در حالتی مشابه همان طرح خودش نشان میداد. «فلگ» برای اولینبار این تصویر را برای جلد اول روزنامهی مصور «فرانک لسلی» در ششم جولای ۱۹۱۶م با عنوان «برای آمادگی چه میکنید؟» منتشر ساخت. بیش از چهار میلیون نسخه از این پوستر در طول جنگ جهانی اول چاپ شد و برای جنگ جهانی دوم نیز احیا گشت! «فرانک لسلی» بعدها گفت که «فلگ» از چهرهی خود برای چهرهی «عمو سام» استفاده میکرد؛ فقط برای جلوگیری از مشکل پیداکردن یک مدل.
سالها بعد «فرانکلین دلانو روزولت» رئیسجمهور آمریکا نیز تدبیر «فلگ» را برای استفاده از چهرهی خود بهعنوان مدل تحسین نمود. با تمام این حرفها بر اساس برخی گزارشات، «فلگ» همسایهای بهنام «والتر بوتس» داشت که برای این بخش ژست گرفته و در این کار کمکش کردهبود، اما جالب است بدانید که اصل ماجرای این پوستر معروف، برمیگردد به شخصی بهنام «ساموئل ویلسون» که در جنگ ۱۸۱۲م مشغول کار بستهبندیِ گوشت بود و محمولههای گوشت را برای ارتش آمریکا آماده میکرد. از آنجا که روی بشکههای حاویِ گوشت حروف «U.S» (ایالات متحده) نوشته شدهبود، یکروز فردی با دیدن این آرم به شوخی گفت: «آرم U.S علامت عمو سام (Uncle Sam) است!» همین باعث شد تا «عمو سام» از آن سالها تاکنون نماد دولت فدرال ایالات متحدهی آمریکا باشد. «جیمز مونتگومری فلگ» نیز صدسال پس از آن اتفاق، تصویری نمادین از «عمو سام» را خلق کرد.
در سال ۱۹۱۷م، او همچنین در یکی از مراسم بالماسکهی سالانه در منهتن، نیویورک شرکت کرد. این رویداد فقط برای هنرمندان در هتل «Brevoort» ساخته شدهبود و در سال ۱۸۴۵م در روستای گرینویچ برگزار شد؛ محلهای که در آن زمان هنرمندان و کاریکاتوریستهای زیادی در آنجا زندگی میکردند. گفته میشود که «فلگ» در اوج فعالیتهایش، پُردرآمدترین تصویرگر مجله در آمریکا بود. «جیمز مونتگومری فلگ» برای «مجلهی ساندی ایونینگ پست» و «مجلهی کالیِرز» که دو تا از معروفترین مجلات ایالات متحده بودند هم کار میکرد. همچنین وی در سال ۱۹۴۶م، زندگینامهی خود را با عنوان «Roses and Buckshot» منتشر کرد. او جدای از کارش بهعنوان تصویرگر، پرترههایی نیز کشید که نشان میداد از «جان سینگر سارجنت» نقاش آمریکایی تأثیر گرفتهاست.
در سالهای آخر، زمانی که ضعف بیناییاش او را مجبور کرد تا هنرش را کنار بگذارد، اغلب ناراحتیهای شخصیاش را از دوستان و خود دور میکرد و اندوهش را نیز بروز نمیداد. سرانجام او در تاریخ ۲۷ مِی ۱۹۶۰م در شهر نیویورک درگذشت و در گورستان وودلاون در برانکس، شهر نیویورک به خاک سپردهشد. در ادامه چند کاریکاتور تاریخی و بهیادماندنی از «جیمز مونتگومری فلگ» را مشاهده میکنید.
نگارش و گردآوری؛ قجرتایم