یکم/۱ نوامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی اتاق عمل
– روز جهانی وگان؛ یک رویداد سالانه که همه‌ساله توسط گیاه‌خواران سراسر جهان گرامی داشته می‌شود.
وقایع
– در سال ۱۶۰۴م؛ ویلیام شکسپیر نمایشنامۀ اُتلو را برای نخستین‌بار در کاخ وایت‌هال لندن به‌روی صحنه آورد.
– در سال ۱۷۵۵م؛ با وقوع یک زلزلۀ شدید در لیسبون، پایتخت پرتغال، بیش از ۹ هزار خانه ویران شد و ۳۰ هزار نفر جان باختند.
– در سال ۱۹۲۲م؛ هیئت قانون‌گذاری ترکیه، با فرمان مصطفی کمال آتاتورک به‌الغای نظام سلطنتی در این کشور رأی مثبت داد. یک‌سال بعد نظام جمهوری در ترکیه اعلام شد.
– در سال ۱۹۸۱م؛ جزایر آنتیگوا و باربودا در شرق دریای کارائیب، از بریتانیا استقلال یافتند.
زادروزها
– زادروز نیکولا بوالو در سال ۱۶۳۶م؛ شاعر، نویسنده و منتقد قرن ۱۷م اهل فرانسه
– زادروز میخائیل کاتکوف در سال ۱۸۱۸م؛ روزنامه‌نگار روس که در دورۀ سلطنت الکساندر دوم و الکساندر سوم، تأثیر بسیاری در مجامع حکومتی داشت و پس از شورش ۱۸۶۳م در لهستان، به‌میهن‌پرستی پُرشور بدل شد.
– زادروز نیکلاس جی کلیتون در سال ۱۸۳۹م؛ معمار برجستۀ دورۀ ویکتوریا که ساختمان‌های مذهبی و عمومی بزرگ و بسیاری ساخت. وی به‌عنوان معمار کلیسای کاتولیک قلب مقدس (تامپا، فلوریدا) و ساختمان اصلی دانشگاه سنت‌ادوارد در تگزاس نیز شناخته می‌شود. او همچنین الحاقی به‌کلیسای جامع سنت‌مری در گالوستون طراحی کرد. آثار او نمایان‌گر یک‌عمر است که روزبه‌روز در معمولی‌ترین و غیرمعمول‌ترین شرایط کار می‌شود و به‌آرمان معماری به‌عنوان هنر عمومی اختصاص دارد.
– زادروز استیون کرین در سال ۱۸۷۱م؛ شاعر و نویسندۀ آمریکایی
– زادروز آلفرد لوثار وگنر در سال ۱۸۸۰م؛ دانشمند، زمین‌شناس، هواشناس و ژئوفیزیک‌دان آلمانی
– زادروز ترنس کونئو در سال ۱۹۰۷م؛ نقاش اهل بریتانیا و نقاش رسمی تاج‌گذاریِ ملکه الیزابت دوم در سال ۱۹۵۳م بود. او همچنین نشان‌هایی همچون نشان سلطنتیِ ویکتوریایی و نشان امپراتوریِ بریتانیا را دریافت کرده‌است.
– زادروز گوردون روپرت دیکسون در سال ۱۹۲۳م؛ نویسندۀ علمی‌تخیلی آمریکایی
– زادروز سلیمان دمیرل در سال ۱۹۲۴م؛ سیاست‌مدار اهل ترکیه و عضو حزب دموکرات ترکیه که ۷ بار نخست‌وزیر ترکیه شد.
– زادروز ادوارد ودیع سعید در سال ۱۹۳۵م؛ نظریه‌پرداز ادبی، منتقد فرهنگی و فعال سیاسی فلسطینی‌آمریکایی
– زادروز رفیق بهاءالدین حریری در سال ۱۹۴۴م؛ سیاست‌مدار، نخست‌وزیر و فعال اقتصادی لبنانی که رهبری ۵ کابینه در دولت لبنان را طی دوران مسئولیتش بر عهده داشت. او نقش کلیدی در بازسازی بیروت ایفا کرد.
– زادروز رابرت بتز لافلین در سال ۱۹۵۰م؛ استاد فیزیک و فیزیک کاربردی که به‌همراه هورست لودویگ اشتورمر از دانشگاه کلمبیا و دانیل چی تسوئی از دانشگاه پرینستون در سال ۱۹۹۸م برای کشف جدید از یک فرم مایع کوانتومی، موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل فیزیک شدند.
– زادروز تیموثی دونالد کوک در سال ۱۹۶۰م؛ بازرگان و مهندس اهل آمریکا، مدیرعامل شرکت اپل
درگذشت
– درگذشت بهاءالدین زُهَیْر در سال ۱۲۵۸م؛ نثرنویس و شاعر عربی در نیمۀ اول سدۀ ۷ه.ق
– درگذشت ماری گابریل کاپت در سال ۱۸۱۸م؛ نقاش نوکلاسیسیسم فرانسوی
– درگذشت یان ماتیکو در سال ۱۸۹۳م؛ نقاش معروف اهل لهستان که موضوعات سیاسی و تاریخی بن‌مایۀ غالب آثارش را تشکیل می‌داد. از آثار مهمش استانچیک را می‌توان نام برد.
– درگذشت الکساندر سوم الکساندروویچ (الکساندر صلح‌طلب) در سال ۱۸۹۴م؛ تزار روسیه از تاریخ ۱۳ مارس ۱۸۸۱م تا هنگام مرگش در سال ۱۸۹۴م که سیاست یهودستیزانه‌ای داشت و انجام برخی مشاغل را برای یهودیان محدود کرد. وی همچنین ضد اصلاحات بود.
– درگذشت تئودور مومسن در سال ۱۹۰۳م؛ پژوهش‌گر، تاریخ‌نویس، حقوق‌دان، روزنامه‌نگار، سیاست‌مدار و باستان‌شناس آلمانی و همچنین بزرگ‌ترین نویسندۀ کلاسیک در سدۀ ۱۹م
– درگذشت دیل هاریسون کارنگی در سال ۱۹۵۵م؛ نویسنده و سخنران آمریکایی توسعه‌دهندۀ درس‌هایی در زمینۀ پیشرفت شخصی، فروشندگی و سخنرانی در جمع
– درگذشت ازرا پاوند در سال ۱۹۷۲م؛ شاعر آمریکایی ایرلندی‌الاصل و از خاندانی اشرافی و اصیل ایرلندی‌تبار در قرن ۲۰م که در انگلستان از پیشگامان نهضت تصویرگرایی شد و نخستین گلچین شعر پیروان این جنبش را با عنوان تصویرگرایان منتشر کرد.
– درگذشت کارل دویچ در سال ۱۹۹۲م؛ دانشمند علوم سیاسی و علوم اجتماعی اهل جمهوری چک که در دوران دانشجویی‌اش به‌فعالیت‌های ضد نازیسم پرداخت و بدین ترتیب وقفه‌ای در تحصیلاتش رخ داد. نفرت او از فاشیسم و شیفتگی او به‌تعصبات ملت‌گرایانه، بر شکل‌گیری اندیشه‌اش در آینده تأثیرگذار بود. وی برای استفاده از روش‌های کمی و نظریۀ سیستم‌ها در علوم سیاسی شناخته شده و برندۀ جوایزی همچون کمک‌هزینۀ گوگنهایم نیز شده‌است.
