بیستم/۲۰ می در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی زنبور عسل
وقایع
– در سال ۱۹۰۲م؛ کوبا استقلال خود را از ایالات متحده باز پس گرفت.
– در سال ۱۹۲۷م؛ بریتانیا، حاکمیت عبدالعزیز آل سعود بر نجد و حجاز را بهرسمیت شناخت.
– در سال ۱۹۲۷م؛ چارلز لیندبرگ، هوانورد آمریکایی، برای پیمودن عرض اقیانوس اطلس، از نیویورک برخاست. او روز بعد، پس از ۳۳/۵ ساعت پرواز، در پاریس فرود آمد.
– در سال ۱۹۸۰م؛ ۶۰ درصد از مشارکتکنندگان، رأی بهعدم استقلال کبک از کانادا دادند.
– در سال ۱۹۸۳م؛ ویروس اچآیوی (ویروس نقص ایمنی انسانی؛ نوعی ویروس آهستهگستر (ویروس پسگرد با سرعت تکثیر پایین) و عامل بیماری ایدز) توسط لوک مونتانیه کشف و در نشریۀ هفتگی ساینس اعلام رسمی شد.
– در سال ۱۹۸۹م؛ دولت چین برای مقابله با معترضان، حکومت نظامی اعلام کرد که منجر بهحادثۀ میدان تیانآنمین شد.
– در سال ۱۹۹۰م؛ با سقوط رژیم کمونیستی نیکلای چائوشسکو، نخستین انتخابات ریاستجمهوری و پارلمانی در رومانی برگزار شد.
– در سال ۲۰۰۲م؛ استقلال تیمور شرقی بهرسمیت شناخته شد.
زادروزها
– زادروز توسان لوورتیور در سال ۱۷۴۳م؛ سیاستمدار اهل هائیتی که از سال ۱۸۰۱ تا ۱۸۰۲م رئیسجمهور این کشور بود. وی از رهبران برجستۀ انقلاب هائیتی بود و در طول زندگی خود ابتدا با فرانسویها، سپس برای آنها و در نهایت دوباره علیه فرانسه برای آرمان استقلال هائیتی مبارزه کرد. بهعنوان یک رهبر انقلابی، تیزبینی نظامی و سیاسی نشان داد و کمک کرد که شورش نُوپای بردگان بهیک جنبش انقلابی تبدیل شد و امروزه بهعنوان «پدر هائیتی» شناخته میشود.
– زادروز اُنوره دو بالزاک در سال ۱۷۹۹م؛ نویسندۀ نامدار فرانسوی و پیشوای مکتب واقعگرایی (ادبیات) اجتماعی
– زادروز جان استوارت میل در سال ۱۸۰۶م؛ فیلسوف و نویسنده و اقتصاددان و سیاستمدار بریتانیایی سدۀ ۱۹م در زمینۀ منطق، شناختشناسی، اخلاق و اقتصاد
– زادروز فردریک پسی در سال ۱۸۲۲م؛ اقتصاددان فرانسوی که بههمراه آنری دونان، توانست برندۀ نخستین جایزۀ صلح نوبل در سال ۱۹۰۱م بشود. او پدر پل پسی، زبانشناس بزرگ فرانسوی بود.
– زادروز امیل برلینر در سال ۱۸۵۱م؛ مخترع آمریکایی آلمانیالاصل که صفحۀ گرامافون و میکروفون از اختراعات او بودند.
– زادروز ادوارد بوخنر در سال ۱۸۶۰م؛ شیمیدان و مخمرشناس آلمانی که در سال ۱۹۰۷م موفق بهکسب جایزۀ نوبل شیمی شد.
– زادروز مارگارت گیلیز در سال ۱۸۶۸م؛ نقاش، مجسمهساز و مدالآور بریتانیایی که عضو انجمن مدالآوران بود و در اولین نمایشگاه آنها در سال ۱۸۹۸م که در گالری هلندی لندن برگزار شد، بهنمایش گذاشت؛ جایی که قطعۀ او «دو مدال» مورد نقد مساعدی قرار گرفت.
– زادروز سیگرید اوندست در سال ۱۸۸۲م؛ نویسندۀ نروژی که در سال ۱۹۲۸م برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات شد.
– زادروز فیصل بن حسین (ملک فیصل اول) در سال ۱۸۸۳م؛ اولین پادشاه عراق مدرن و بنیانگذار سلسله هاشمی عراق
– زادروز موشه دایان در سال ۱۹۱۵م؛ یکی از مشهورترین فرماندهان نظامی نیروهای دفاعی اسرائیل و بعدها سیاستمدار اسرائیلی
– زادروز ولفگانگ بورشرت در سال ۱۹۲۱م؛ شاعر، نمایشنامهنویس و نویسندۀ آلمانی
– زادروز والتر ایزاکسون در سال ۱۹۵۲م؛ نویسنده و زندگینامهنویس آمریکایی که سابقۀ ریاست هیئتمدیره و مدیرعاملی سیانان و مدیرعاملی هفتهنامۀ تایم را در کارنامۀ خود دارد.
– زادروز زبیگنیف پرایزنر در سال ۱۹۵۵م؛ از بزرگترین آهنگسازان لهستان
– زادروز ایکر کاسیاس در سال ۱۹۸۱م؛ دروازهبان بازنشستۀ فوتبال اهل اسپانیا و کاپیتان سابق باشگاه فوتبال رئالمادرید و تیم ملی فوتبال اسپانیا
درگذشت
– درگذشت کریستف کلمب (کریستوبال کُلُن) در سال ۱۵۰۶م؛ دریانورد اهل جنوا در ایتالیا که بر حسب اتفاق قارۀ آمریکا را کشف کرد.
– درگذشت ژیلبر دو موتیه دو لافایت (مارکی دو لافایت) در سال ۱۸۳۴م؛ سیاستمدار و ژنرال فرانسوی که فعالانه در هر ۲ انقلاب فرانسه و آمریکا شرکت کرد. او نقش بهسزایی در آموزشوپرورش سپاه جرج واشینگتن در انقلاب آمریکا داشت و نامزد جمهوریخواه برای ریاستجهوری آمریکا بود. وی نقش مهمی در ارتباط فرانسه و آمریکا داشت و همچنین نخستین و تنها فرماندۀ فرانسوی در نیروی دریایی آمریکا بود.
– درگذشت ورنر فون هایدنشتام در سال ۱۹۴۰م؛ شاعر و نویسندۀ سوئدی
– درگذشت فیلیپ ادوارد آنتون لِنارت در سال ۱۹۴۷م؛ فیزیکدان آلمانی مجارالاصل که در سال ۱۹۰۵م جایزۀ نوبل فیزیک را بهدلیل تحقیقاتش بر روی پرتوهای کاتودیک و کشف بعضی از ویژگیهای آنها بهدست آورد. او از جمله هواداران اندیشۀ ناسیونالسوسیالیسم بود. او همچنین نظریات و تئوری های آلبرت انیشتین در علم، بهخصوص نظریۀ نسبیت را فیزیکِ یهودی خواند.
– درگذشت آلویس هیتلر (پسر) در سال ۱۹۵۶م؛ پسر آلویس هیتلر و فرانزیسکا متزلبرگر و برادر ناتنی آدولف هیتلر
– درگذشت سر جان ریچارد هیکس در سال ۱۹۸۹م؛ اقتصاددان انگلیسی و یکی از بانفوذترین اقتصاددانان قرن ۲۰م که شناختهشدهترین کار وی در حوزۀ اقتصادِ خُرد (شاخهای از علم اقتصاد که بهمطالعۀ منحصر بهفرد اقتصاد، تجزیه و تحلیل بازار، رفتار مصرفکنندگان و خانوارها و بنگاهها میپردازد و اساس آن مدلهای ریاضی است) تئوری تقاضای مصرفکننده و مدل ای.اس/ال.ام بود و در این مدل، دیدگاه کنزی خلاصه میشود. هیکس بههمراه کنت آرو، برندۀ جایزۀ نوبل اقتصاد در سال ۱۹۷۲م شدند.
– درگذشت استفان جِی گولد در سال ۲۰۰۲م؛ دیرینشناس، زیستشناس تکاملی و مورخ علم اهل آمریکا و همچنین یکی از مؤثرترین و پُرخوانندهترین نویسندگان نثر علمی خوشخوان و مردمپسند بود.