بیستودوم/۲۲ مارس در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی آب
– روز جهانی فوک
وقایع
– در سال ۱۷۳۰م؛ در پی شورش مردم دهلینو، نادرشاه اقدام بهکشتار مردم و غارت شهر و خزانۀ سلطنتی کرد.
– در سال ۱۹۴۵م؛ اتحادیۀ عرب توسط ۷ کشور عربی بنیان گذاشتهشد.
– در سال ۱۹۹۵م؛ فضانورد روسی فضاپیمای سایوز، والری پولیاکوف، پس از ۴۳۷ روز از ایستگاه فضایی میر بهزمین بازگشت و رکورد طولانیترین سفر فضایی را بهخود اختصاص داد.
– ترور شیخ احمد یاسین، بنیانگذار جنبش حماس در سال ۲۰۰۴م
زادروزها
– زادروز محمد بن علی واسطی (ابن ابیصَقرِ واسطی) در سال ۱۰۱۹م؛ نویسنده و شاعر عربی عراقی در سدۀ ۵ه.ق
– زادروز آنتونی فان دیک در سال ۱۵۹۹م؛ نقاش بلژیکی و یکی از بهترین پُرترهنگاران سدۀ ۱۷م و نقاش رسمی دربار چارلز اول انگلستان و اسکاتلند
– زادروز ویلهلم یکم در سال ۱۷۹۷م؛ پادشاه پروس و نخستین امپراتور آلمان که بهکمک رئیسالوزرای خود، اتو فون بیسمارک، آلمان متحد و امپراتوری آلمان را بنیان نهاد.
– زادروز رابرت اندروز میلیکان در سال ۱۸۶۸م؛ فیزیکدان برجستۀ آمریکایی و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک در سال ۱۹۲۳م که برای اولینبار توانست بارِ الکترون را توسط آزمایش قطرۀ روغن، اندازهگیری کند.
– زادروز صبیحَه گوکچَن در سال ۱۹۱۳م؛ خلبان زن اهل ترکیه و دخترخواندۀ آتاتُرک که بنابر اطلاعات دانشگاه هوایی (وابسته بهنیروی هوایی ایالات متحده)، وی در سن ۲۳ سالگی اولین خلبان زن هواپیماهای جنگنده در سرتاسر جهان است. فرودگاه بینالمللی صبیحه گوکچن در استانبول بهیاد او نامگذاری شدهاست.
– زادروز مارسل مارسو در سال ۱۹۲۳م؛ بازیگر فرانسوی و از نامدارترین هنرپیشگان معاصر رشتۀ پانتومیم و احیاکنندۀ آن
– زادروز عبدومَلِک بهاری در سال ۱۹۲۷م؛ شاعر کودکان و نخستین داستاننویس تاجیک
– زادروز اندرو لوید وبر در سال ۱۹۴۸م؛ آهنگساز تئاتر موزیکال اهل انگلستان و برندۀ ۷ جایزۀ تونی، ۳ جایزۀ گرمی، ۱ جایزۀ اسکار و ۱ جایزۀ گلدنگلوب
درگذشت
– درگذشت ژان باتیست لولی در سال ۱۶۸۷م؛ آهنگساز فرانسویزادۀ ایتالیا
– درگذشت یوهان ولفگانگ فون گوته در سال ۱۸۳۲م؛ شاعر، ادیب، نویسنده، نقاش، محقق، انسانشناس، فیلسوف و سیاستمدار آلمانی که یکی از کلیدهای اصلی ادبیات آلمانی و جنبش وایمار کلاسیک و همچنین رمانتیسیسم بهشمار میرود.
– درگذشت جرج آلفرد لئون سارتن در سال ۱۹۵۶م؛ همهچیزدان، تاریخدان علم و پدر می سارتن (شاعر و نویسندۀ آمریکایی) که از نظر برخی «پدر تاریخ علم» بهحساب میآید. وی نویسندۀ ۱۵ کتاب و بیش از ۳۰۰ مقاله در همین زمینه میباشد.
– درگذشت ویلیام هانا در سال ۲۰۰۱م؛ سازندۀ انیمیشن و یکی از بنیانگذاران شرکت انیمیشنسازی هانا باربرا (بههمراه جوزف باربِرا)
– درگذشت صبیحَه گوکچَن در سال ۲۰۰۱م؛ خلبان زن اهل ترکیه و دخترخواندۀ آتاتُرک که بنابر اطلاعات دانشگاه هوایی (وابسته بهنیروی هوایی ایالات متحده)، وی در سن ۲۳ سالگی اولین خلبان زن هواپیماهای جنگنده در سرتاسر جهان است. فرودگاه بینالمللی صبیحه گوکچن در استانبول بهیاد او نامگذاری شدهاست.
– درگذشت احمد اسماعیل یاسین در سال ۲۰۰۴م؛ بنیانگذار جنبش مقاومت اسلامی (حماس) و رئیس مجمع اسلامی غزه
– درگذشت کنزو تانگه در سال ۲۰۰۵م؛ معمار برجستۀ ژاپنی و طراح هتل تهران که قرار بود در تقاطع بلوار کشاورز و خیابان حجاب کنونی (روبهروی وزارت کشاورزی و پایینتر از دبیرستان آیتالله سعیدی) ساخته گردد، که ساخت آن با انقلاب ۱۳۵۷خ نیمهکاره ماند.
– درگذشت فرانتز استیگلر در سال ۲۰۰۸م؛ خلبان جنگندۀ آلمانی در جنگ جهانی دوم که بیشتر بهخاطر نقشش در حادثهای در ۲۰ دسامبر ۱۹۴۳م شناخته میشود. او هواپیمای آسیبدیدۀ خلبان آمریکایی بهنام چارلی براون را بدون اینکه هدف قرار دهد، اسکورت کرد و نجات داد؛ ماجرایی که برای سالها مخفی ماند، اما در سال ۱۹۹۰م دو خلبان بالاخره با یکدیگر دیدار کردند و تا زمان مرگشان در سال ۲۰۰۸م دوستانی صمیمی بودند.