سیزدهم/۱۳ دسامبر در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی ویولن
وقایع
– دستگیری صدام حسین توسط نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۰۳م
زادروزها
– زادروز جیمز هارگریوز در سال ۱۷۲۰م؛ نساج، نجار و مخترع انگلیسی که در لنکشایر انگلستان زندگی و کار میکرد. او یکی از ۳ مردی بود که مسئول مکانیزهکردن ریسندگی بود؛ هارگریوز با اختراع دستگاه ریسندگی در سال ۱۷۶۴م اعتبار بسیاری پیدا کرد.
– زادروز هاینریش هاینه در سال ۱۷۹۷م؛ از مشهورترین شاعران و خبرنگاران آلمانی
– زادروز ارنست ورنر فون زیمنس در سال ۱۸۱۶م؛ مهندس و کارخانهدار آلمانی که از اسم زیمنس برای یکای رسانایی الکتریکی در واحد اسآی استفاده میشود. او همچنین مؤسس شرکت الکتریکی و مخابراتی زیمنس بود.
– زادروز جرج پولیا در سال ۱۸۸۷م؛ ریاضیدان مجارستانیآمریکایی
– زادروز فلیپ وارن اندرسون در سال ۱۹۲۳م؛ فیزیکدان نظری آمریکایی و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک که در نظریههای موضعیت، پادفرومغناطیس، شکست تقارن (از جمله مقالهای که در سال ۱۹۶۲م در مورد شکست تقارن در فیزیک ذرات، منجر بهتوسعۀ مدل استاندارد شد)، و ابررسانایی دمای بالا و همچنین فلسفه توسط نوشتههای او در رابطه با برآمدگی (فلسفۀ علم) مشارکت داشتهاست.
درگذشت
– درگذشت موسی بن میمون در سال ۱۲۰۴م؛ ربی (آموزگار تورات)، پزشک، ستارهشناس، فیلسوف و دانشمند اسپانیایی یهودی
– درگذشت ویکتور گرینیارد در سال ۱۹۳۵م؛ شیمیدان فرانسوی و برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۱۲م که اهمیت وی بهخاطر کشف ترکیبات آلی فلزی منیزیم بودهاست که بهعنوان واکنشگرِ گرینیارد معروف بوده و در سنتز ترکیبات آلی مورد توجه بسیار قرار دارد.
– درگذشت واسیلی واسیلیویچ کاندینسکی در سال ۱۹۴۴م؛ نقاش و نظریهپرداز هنری روس که نخستین نقاشیهای مدرن انتزاعی را خلق کردهاست. وی یکی از معروفترین و اثرگذارترین هنرمندان سدۀ ۲۰م بهشمار میآید.
– درگذشت آبراهام والد در سال ۱۹۵۰م؛ ریاضیدان مجار که در زمینۀ آنالیز تابعی و آمار فعالیت داشت.
– درگذشت آنتونیو اگاس مونیس در سال ۱۹۵۵م؛ متخصص عصبشناسی و از توسعهدهندگان آنژیوگرافی مغری اهل پرتغال و یکی از بنیانگذاران جراحی روانی که در سال ۱۹۴۹م بهخاطر توسعۀ یک نوع عمل جراحی بهنام لوکوتومی که امروزه با عنوان لوبوتومی شناخته میشود، بههمراه والتر رودلف هس، برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد. وی اولین پرتغالیای است که برندۀ این جایزه شدهاست.
– درگذشت آندره پیر دو ماندیارگه در سال ۱۹۹۱م؛ نویسندۀ قرن ۲۰م اهل فرانسه
– درگذشت چارلز مایکل شولدینر در سال ۲۰۰۱م؛ خواننده، آهنگساز و گیتاریست چیرهدست آمریکایی
– درگذشت پل آنتونی ساموئلسون در سال ۲۰۰۹م؛ اقتصاددان اهل ایالات متحدۀ آمریکا و نخستین آمریکایی برندۀ جایزۀ نوبل اقتصاد در سال ۱۹۷۰م