پنجم/۵ آذرماه در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز بسیج مستضعفان در ایران
وقایع
– در سال ۳۸۱ق.م؛ آخرین جنگ اردشیر بابکان با رومیان، با پیروزی ایران بهپایان رسید.
– در سال ۱۱۲۲خ؛ نادرشاه افشار در جلسهای با بزرگان کشور و ارتش، طرح ارتش ۴۰۰ هزار نفری دائم برای ایران، برای مقابله با اروپاییان و عثمانیها را مطرح کرد که با موافقت بزرگان روبهرو شد.
– در سال ۱۲۸۶خ؛ مجلس جدیدالتأسیس شورا، بودجۀ دربار را ۳۰۰ هزار تومان کسر و به ۵۰۰ هزار تومان کاهش داد و شهریۀ زنان ناصرالدینشاه را هم حذف کرد که این عمل، شروع دشمنی محمدعلیشاه قاجار با مجلس بود.
– در سال ۱۳۵۷خ؛ در تظاهرات خونین مردم گرگان ۱۵ نفر کشتهشدند و بیش از ۱۵۰ نفر مجروح گردیدند.
– تشکیل بسیج مستضعفان بهدستور آیتالله خمینی در سال ۱۳۵۸خ
زادروزها
– زادروز فتحالله منوچهری (فرود فولادوند) در سال ۱۳۲۰خ؛ بنیانگذار و رهبر «گروه تندر» و انجمن پادشاهی ایران که پیش از انقلاب ۱۳۵۷خ ایران، صداپیشه و کارگردان سینمای ایران بود. او پس از انقلاب، علیه نظام جمهوریاسلامی ایران بهفعالیت پرداخت و بعدها شبکههای تلویزیونی ما تیوی و یور تیوی را راهاندازی کرد که در این شبکهها برنامههایی در مورد نقد تند از دین اسلام و براندازی جمهوریاسلامی منتشر میکرد. او سالهاست که در ترکیه ناپدید شده و عفو بینالملل بازداشت وی را تأیید کرده و از بازداشت او طی «عملیات فریب» وزارت اطلاعات جمهوریاسلامی ایران اطلاع دادهاست. از سرنوشت او اطلاعی در دسترس نیست.
– زادروز رضا مافی در سال ۱۳۲۲خ؛ خوشنویس صاحبنام و از هنرمندان تأثیرگذار در هنر معاصر
– زادروز محمدعلی بنیاسدی در سال ۱۳۲۴خ؛ نقاش، تصویرگر کتاب و مجسمهساز
– زادروز نادر مشایخی در سال ۱۳۲۷خ؛ آهنگساز، رهبر ارکستر و بازیگر
درگذشت
– درگذشت محمدعلی فروغی دردشتی (ذُکاءالملک) در سال ۱۳۲۱خ؛ ملیگرا، تجددخواه، روشنفکر، مترجم، ادیب و سخنشناس، فیلسوف، تاریخدان، روزنامهنگار، سیاستمدار، دیپلمات، نماینده و رئیس مجلس، وزیر و نخستوزیر ایران که نقش مهمی در تأسیس دانشگاه تهران داشت و همچنین پایهگذار و نخستین رئیس فرهنگستان ایران بودهاست.
– درگذشت سیدحسن میرخانی (سراجالکتاب) در سال ۱۳۶۹خ؛ از خوشنویسان و نستعلیقنویسان معاصر و از بنیانگذاران انجمن خوشنویسان ایران و از استادان صاحبسبک در نستعلیق معاصر ایران
– درگذشت محمدصادق صادقیِ گیوی (صادق خلخالی) در سال ۱۳۸۲خ؛ روحانی شیعه و حاکم شرع دادگاههای انقلاب پس از انقلاب ۱۳۵۷خ ایران
– درگذشت مرتضی ممیز (ابراهیم ثانی) در سال ۱۳۸۴خ؛ طراح گرافیک، تصویرگر، استاد دانشگاه اهل ایران و پدر هنر گرافیک معاصر ایران
– درگذشت علیحسین بیات زرندی مطلق (بابک بیات) در سال ۱۳۸۵خ؛ آهنگساز، نوازنده، تنظیمکننده و آهنگساز فیلم ایرانی