یکم/۱ شهریورماه در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز پزشک در ایران
– روز همدان در ایران
– روز بزرگداشت ابوعلیسینا در ایران
– روز دوستی ملت ایران و ایالات متحدۀ آمریکا
وقایع
زادروزها
– زادروز ابوعلی سینا (ابن سینا، پورسینا، شیخالرئیس) در سال ۳۵۹خ؛ همهچیزدان، پزشک، ریاضیدان، اخترشناس، فیزیکدان، شیمیدان، جغرافیدان، زمینشناس، شاعر، منطقدان، فیلسوف، موسیقیدان و دولتمرد ایرانی و از مشهورترین و تأثیرگذارترینِ فیلسوفان و دانشمندان ایرانزمین و جهان، بهویژه بهدلیل آثارش در زمینۀ فلسفه و پزشکی
– زادروز خسرو روزبه در سال ۱۲۹۴خ؛ ستوان کمونیست، ریاضیدان، نویسنده، متخصص نظامی و استاد دانشکده افسری و از اعضای سازمان نظامی و مخفی حزب توده و مسئول شعبه اطلاعات کل آن و یکی از جنجالبرانگیزترین چهرههای جنبش کمونیستی در ایران که دستگیر شد و یکسال پس از آن، بهاعدام محکوم گردید و تیرباران شد.
– زادروز نجف دریابندری در سال ۱۳۰۸خ؛ مترجم و نویسنده
– زادروز حسین محمد علیزاده در سال ۱۳۳۰خ؛ موسیقیدان، ردیفدان، آهنگساز، پژوهشگر و نوازندۀ تار و سهتار و نامزد دریافت ۳ جایزۀ گرمی
– زادروز حسین خرازی دهکردی در سال ۱۳۳۶خ؛ نظامی ایرانی که در خلال جنگ ایران و عراق از فرماندهان سپاهپاسداران انقلاباسلامی بهشمار میآمد و فرماندهی لشکر ۱۴ امامحسین را برعهده داشت. او پس از مدتی بهصحنۀ نبرد بازگشت و سرانجام در خلال اجرای عملیات کربلای ۵ در منطقۀ شلمچه کشتهشد.
– زادروز ستار بهشتی در سال ۱۳۵۶خ؛ کارگر و وبلاگنویسی که در تاریخ ۹ آبانماه ۱۳۹۱خ توسط پلیس فتا دستگیر شد. او بهاتهام اقدام علیه امنیت ملی از طریق فعالیت در شبکۀ اجتماعی و فیسبوک بازداشت و بهمکانی نامشخص منتقل شد. در مدت بازجویی بهشدت از سوی پلیس فتا شکنجه شد و بهدلیل خونریزی ریه، کبد، کلیه و مخچه، کشتهشد.
درگذشت
– درگذشت محمد پروین گنابادی در سال ۱۳۵۷خ؛ محقق و مترجم و مصحح
– درگذشت علیاصغر حکمت در سال ۱۳۵۹خ؛ استاد دانشگاه، ادیب و وزیر معارف در دورۀ رضاشاه پهلوی که در مقام وزیر معارف نقش مهمی در توسعۀ آموزش نوین در ایران ایفا کرد. او نخستین رئیس دانشگاه تهران و بنیانگذار کتابخانۀ ملی ایران و نشریۀ فروغ تربیت بود.
– درگذشت پرویز ناتل خانلری در سال ۱۳۶۹خ؛ از اهالی ناتل نور مازندران، ادیب، سیاستمدار، زبانشناس، نویسنده و شاعر معاصر ایرانی
– درگذشت سیداسدالله لاجوردی در سال ۱۳۷۷خ؛ رئیس پیشین زندان اوین و دادستان انقلاب تهران در دهۀ ۶۰خ
– درگذشت سیدبزرگ محمودی در سال ۱۳۸۸خ؛ پزشک متخصص بیهوشی ایرانی که متهم بهبردن همسر آمریکایی خود بتی و دخترشان مهتاب بهکشور خود (ایران) و گروگانگیری آنها بهمدت ۱۸ ماه در اواسط دهۀ ۱۹۸۰م شدهبود.
– درگذشت مهین نیکطبع (مهین شهابی) در سال ۱۳۸۹خ؛ هنرپیشه
– درگذشت احمد نوریزاده در سال ۱۴۰۰خ؛ ادیب، مترجم و پژوهشگر، بنیانگذار ارمنیشناسی فارسی در ایران، تنها شاعر غیرارمنی جهان که بهزبان ارمنی نیز شعر میسرود.