پانزدهم/۱۵ فوریه در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی آگاهی از تجرد
– روز جهانی سرطان کودکان
وقایع
– در سال ۱۹۴۲م؛ در جریان جنگ جهانی دوم، امپراتوری ژاپن سنگاپور را اشغال کرد.
– در سال ۱۹۸۹م؛ جنگ ۱۰ سالۀ شوروی در افغانستان، با اعلام رسمی خروج تمامی نیروهای شوروی از افغانستان رسماً پایان یافت.
– در سال ۲۰۰۳م؛ در یکی از بزرگترین تظاهرات ضد جنگ در تاریخ، میلیونها نفر در بیش از ۸۰۰ شهر در سراسر جهان علیه اشغال عراق راهپیمایی کردند.
– در سال ۲۰۰۵م؛ دامنه سایت یوتیوب رسماً ثبت شد.
زادروزها
– زادروز گالیلئو گالیله در سال ۱۵۶۴م؛ اخترشناس، فیزیکدان و مهندس ایتالیایی اهل پیزا که گاهی اوقات یک همهچیزدان توصیف میشود. او بهپدر اخترشناسی رصدی، پدر روش علمی و پدر علم مدرن ملقب شدهاست.
– زادروز جرمی بنتام در سال ۱۷۴۸م؛ فیلسوف، حقوقدان و اصلاحگر اجتماعی انگلیسی که بهعنوان بنیانگذار سودمندگرایی مدرن شناخته میشود. راه حلی که او ارائه کرد، منجر بهشکلگیری جنبشی سیاسی شد که بهبنتامیستها، سودمندگرایان، یا رادیکالهای فلسفی موسوم است و در پی انجام اصلاحات اجتماعی و قانونی، مطابق با آرای بنتام برآمدهاست.
– زادروز سایروس مککورمیک در سال ۱۸۰۹م؛ مخترع آمریکایی و بنیانگذار شرکت ماشین دِرُوگر مککورمیک
– زادروز سارا فولر در سال ۱۸۳۶م؛ معلم آمریکایی بود که او را بهخاطر معلمی و همراهیِ هلن کلر میشناسند.
– زادروز امیل کریپلین در سال ۱۸۵۶م؛ روانپزشک آلمانی و بنیانگذار روانپزشکی مدرن و علمی و همچنین روانداروشناسی و ژنتیک روانپزشکی
– زادروز آلفرد نوث وایتهد در سال ۱۸۶۱م؛ فیلسوف و ریاضیدان انگلیسی
– زادروز شارل ادوارد گیوم در سال ۱۸۶۱م؛ فیزیکدان سوئیسی که در سال ۱۹۲۰م در بهرسمیتشناختن خدمات او، در پیشبرد فیزیک، بهخاطر ارائهدادن اندازهگیریهای دقیق با کشف ناهنجاریهای آلیاژ نیکلفولاد، موفق بهدریافت جایزۀ فیزیک نوبل گردید.
– زادروز انریکو کاروسو در سال ۱۸۷۳م؛ خوانندۀ اپرای ایتالیایی که یکی از مشهورترین خوانندگان تنور تاریخ بهحساب میآید.
– زادروز هانس فون اویلر شلپین در سال ۱۸۷۳م؛ بیوشیمیست متولد آلمان که بعدها بهسوئد مهاجرت کرد و شهروند این کشور شد. او در سال ۱۹۲۹م برای تحقیقات در عرصۀ تخمیر قند و آنزیمهای تخمیرکننده، موفق بهدریافت جایزۀ نوبل شیمی شد.
– زادروز روبن سواک در سال ۱۸۸۵م؛ از شاعران نامی کشور ارمنستان
– زادروز ایرنا استانیسلاوا سندلر در سال ۱۹۱۰م؛ مددکار اجتماعی اهل لهستان و کاتولیکی که در سازمان زیرزمینی لهستانی و مقاومت زگوتا در ورشو، تحت اشغال آلمان نازی در جنگ جهانی دوم خدمت میکرد.
– زادروز راجر بی. چافی در سال ۱۹۳۵م؛ خلبان، مهندس و فضانورد آمریکایی
– زادروز مت گرِینینگ در سال ۱۹۵۴م؛ کارتونیست، تهیهکننده و فیلمنامهنویس آمریکایی و تهیهکنندۀ اصلی مجموعههای سیمپسونها، فیوچراما و افسونزادیی
درگذشت
– درگذشت فردیناند دوم در سال ۱۶۳۸م؛ امپراتور مقدس روم و پادشاه مجارستان و بوهم، از دودمان هابسبورگ که رویداد جنگ ۳۰ ساله (جنگهایی میان سالهای ۱۶۱۸ و ۱۶۴۸م در اروپای مرکزی که بیشتر در خاک امپراتوری مقدس روم رخ داد و در آن، ابرقدرتهای اصلی اروپا برای تثبیت قدرت و تعیین مرزبندیهای جدید شرکت داشتند) همزمان با پادشاهی او بود.
– درگذشت گوتهولد افرایم لسینگ در سال ۱۷۸۱م؛ نویسنده، فیلسوف، ناشر و منتقد ادبی آلمانی و از چهرههای مهم عصر روشنگری
– درگذشت آگوستین عازار در سال ۱۸۸۹م؛ کشیش مارونی (گروهی قومیمذهبی در سرزمین شام و عمدتاً در لبنان امروزی)، نویسنده و شاعر سوری در سدۀ ۱۹م
– درگذشت روبرت لوتر در سال ۱۹۰۰م؛ ستارهشناس اهل آلمان
– درگذشت انیس طالوی در سال ۱۹۰۹م؛ فقیه حنفی، زبانشناس، محدث و مفسر سوری در سدۀ ۱۹م
– درگذشت اون ویلانز ریچاردسون در سال ۱۹۵۹م؛ فیزیکدان اهل انگلستان که در سال ۱۹۲۸م بهخاطر گسیل گرمایونی و قانون ریچاردسون، موفق بهدریافت جایزۀ نوبل فیزیک شد.
– درگذشت ناتانیل آدامز کولز در سال ۱۹۶۵م؛ موسیقیدان، پیانیست جاز و خوانندۀ باریتون آمریکایی
– درگذشت کارل ریشتر در سال ۱۹۸۱م؛ موسیقیدان، نوازندۀ ارگان، نوازندۀ هارپسیکورد و رهبر ارکستر اهل آلمان
– درگذشت ریچارد فیلیپس فاینمن در سال ۱۹۸۸م؛ از تأثیرگذارترین فیزیکدانهای آمریکایی سدۀ ۲۰م که در گسترش نظریۀ الکترودینامیک کوانتومی سهم بهسزایی داشت و از دانشمندان پروژۀ منهتن بود، پروژهای که بهساخت نخستین بمب اتمی انجامید.
– درگذشت هنری وی کندال در سال ۱۹۹۹م؛ فیزیکدان آمریکایی که در سال ۱۹۹۰م همراه با جروم ایزاک فریدمان و ریچارد ای تیلور، موفق بهکسب جایزۀ نوبل در فیزیک شد. کسب این جایزه بهعلت پیشگامی در زمینۀ تحقیقهایی است که توجه عمیقی بهنمودار پراکندگی ناکشسان الکترون، پروتون و نوترون دارد که بهدلیل اهمیت اساسی توسعۀ مدل کوآرک در فیزیک ذرات بودهاست.
– درگذشت رابرت آدلر در سال ۲۰۰۷م؛ دانشمند و مخترع آمریکایی اتریشیتبار که مهمترین اختراعش، کنترل از راه دور تلویزیون میباشد.