دوم/۲ سپتامبر در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
وقایع
– در سال ۱۱۹۲م؛ با امضای معاهدۀ یافا بین ریچارد یکم و صلاحالدین ایوبی، سومین دُور از جنگهای صلیبی بهپایان رسید.
– آغاز آتشسوزی بزرگ لندن در سال ۱۶۶۶م که ۴ روز پیاپی ادامه یافت و بخش بزرگی از شهر، از جمله ۱۳ هزار خانه و کلیسای جامع سنتپُل در آتش سوخت.
– در سال ۱۷۵۲م؛ بریتانیا تقویم یولیانی (تقویم میلادی و گونهای تغییریافته از گاهشماری رومی) را بهکار گرفت.
– در سال ۱۸۱۱م؛ نیروی دریایی بریتانیا، شهر کپنهاگ را بمباران کردند و در آن از بمبهای آتشزا و حاوی فسفر استفاده کردند، تا نگذارند دانمارک بهعنوان یک کشور بیطرف نیروی دریایی خود را تسلیم ناپلئون بناپارت کند.
– در سال ۱۹۳۹م؛ قوای متحد بریتانیا و مصر، قبایل سودانی را شکست دادند تا سلطۀ این ۲ کشور بر سودان آغاز شود.
– در سال ۱۹۳۹م؛ با آغاز جنگ جهانی دوم، ایتالیا و جمهوری ایرلند اعلام بیطرفی کردند.
– در سال ۱۹۳۹م؛ در پی تهاجم آلمان بهلهستان، فرانسه و بریتانیا با صدور ضربالاجل مشترک از این کشور خواستند که بلافاصله نیروهای خود را از خاک لهستان خارج کنند.
– در سال ۱۹۳۹م؛ تنها یکروز پس از آغاز جنگ جهانی دوم، شهر دانتسیش بهتصرف آلمان درآمد.
– در سال ۱۹۴۵م؛ مقامات ژاپنی، تسلیم ژاپن را در کشتی میزوری آمریکا امضا کردند و جنگ دوم جهانی، پس از ۶ سال و ۱ روز پایان یافت.
– در سال ۱۹۴۵م؛ هو شی مین، استقلال کشورش ویتنام را از جمهوری فرانسه اعلام کرد.
– در سال ۱۹۴۶م؛ دولت موقت هند بهرهبری جواهر لعل نهرو تشکیل شد.
– در سال ۱۹۹۰م؛ منطقۀ ترانسنیستریا که بخشی از مولداوی بهحساب میآمد، بهصورت یکجانبه خود را یکی از جمهوریهای شوروی اعلام کرد.
زادروزها
– زادروز گئورگ بوم در سال ۱۶۶۱م؛ نوازندۀ ارگ و آهنگساز آلمانی سبک باروک که بهخاطر توسعۀ سبک پارتیتای کوراله و اثرگذاریاش بر یوهان سباستین باخ مشهور است.
– زادروز پل بورژه در سال ۱۸۵۲م؛ نویسنده و مقالهنویس قرن ۱۹م اهل فرانسه
– زادروز فردریش ویلهلم اوستوالد در سال ۱۸۵۳م؛ شیمیدان آلمانی که در سال ۱۹۰۹م برای کارهایش بر روی کاتالیزور، تعادلهای شیمیایی و سرعت واکنش، موفق بهدریافت جایزۀ نوبل شیمی شد. از اوستوالد، یاکوبوس هنریکوس وانتهوف و سوانته آرنیوس، بهعنوان پایهگذاران تخصص شیمیفیزیک یاد میشود.
– زادروز فردریک سودی در سال ۱۸۷۷م؛ شیمیدان انگلیسی و برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۲۱م
– زادروز فانیا فنهلون در سال ۱۹۰۸م؛ پیانیست، آهنگساز، خوانندۀ کاباره و نیمهیهودی اهل فرانسه که خاطراتش در سال ۱۹۷۶م دربارۀ زندهماندن در گروه ارکستر زنان آشویتس در طول وقایع هولوکاست، بهعنوان فیلم تلویزیونی در سال ۱۹۸۰م بهنام «Playing For Time» اقتباس شد.
– زادروز احمدشاه مسعود در سال ۱۹۵۳م؛ سیاستمدار و فرماندۀ نظامی و وزیر دفاع پیشین افغانستان که در جنگ شوروی در افغانستان و جنگهای داخلی افغانستان نقش مهمی داشت.
– زادروز کیانو ریوز در سال ۱۹۶۴م؛ هنرپیشه، تهیهکننده و موسیقیدان کانادایی
درگذشت
– درگذشت جوزپه د ریبرا در سال ۱۶۵۲م؛ نقاش و چاپگر تنبریست اهل اسپانیا
– درگذشت ویلیام همیلتون در سال ۱۸۶۵م؛ ریاضیدان و فیزیکدان ایرلندی
– درگذشت آنری روسو در سال ۱۹۱۰م؛ نقاش پسادریافتگر خودآموختۀ فرانسوی
– درگذشت پیِر دو کوبِرتَن در سال ۱۹۳۷م؛ تاریخدان و آموزگار فرانسوی و بنیانگذار بازیهای المپیک در عصر معاصر
– درگذشت هوشیمین در سال ۱۹۶۹م؛ سیاستمدار و انقلابی و نخستین رئیسجمهورِ جمهوریِ دموکراتیک ویتنام و نخستوزیر ویتنام شمالی و رئیسجمهور ویتنام شمالی که از نظر ایدئولوژیک، مارکسیستلنینیست بود و عنوان دبیرکل حزب کارگران ویتنام را نیز دارا بود. همچنین وی رهبر ویتنام در جنگ با فرانسه و آمریکا نیز بودهاست.
– درگذشت جان رونالد روئل تالکین در سال ۱۹۷۳م؛ نویسنده، شاعر، زبانشناس و استاد دانشگاه بریتانیایی با آثار خیالپردازی حماسی
– درگذشت باربارا مککلینتاک در سال ۱۹۹۲م؛ دانشمند برجستۀ آمریکایی و متخصص سیتوژنتیک و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۸۳م
– درگذشت ویکتور امیل فرانکل در سال ۱۹۹۷م؛ روانپزشک و عصبشناس اتریشی و پدیدآورندۀ معنادرمانی (لوگوتِراپی)
– درگذشت کریستیان نیتلینگ بارنارد در سال ۲۰۰۱م؛ جراح اهل آفریقای جنوبی که نخستین عمل جراحی پیوند قلب انسان را در جهان انجام داد.
– درگذشت رونالد کوز در سال ۲۰۱۳م؛ اقتصاددان و نویسندۀ اهل بریتانیا که در سال ۱۹۹۱م موفق بهدریافت جایزۀ نوبل علوم اقتصادی شد.
– درگذشت اسلام کریموف در سال ۲۰۱۶م؛ اولین رئیسجمهور ازبکستان از زمان فروپاشی اتحاد شوروی که از وی بهعنوان یکی از دیکتاتورهای مستبد جهان یاد میشد.