همانطور که میدانید تا نیمهی نخست قرن نوزدهم، برای ثبت وقایع تاریخی و چهرههای رهبران و شخصیتهای تاریخساز جهان وسیلهای جز پردههای نقاشی، که با تمام هنر نقاش نمیتوانست صددرصد منطبق با واقعیت باشد، وجود نداشت. گواه عدم انطباق این پردهها با واقعیت، تصاویر متفاوتی است که از وقایع تاریخی یا چهره شخصیتهای تاریخساز جهانی در اختیار داریم.
در این مورد فقط اشاره به وقایع مربوط به انقلاب کبیر فرانسه و جنگهای ناپلئون یا پردههای نقاشی از چهره ناپلئون بناپارت، که هیچ یک با دیگری منطبق نیست، کفایت می کند. پیشگامان هنر عکاسی در جهان دو نفر فرانسوی به نامهای «ژوزف نیسفور نیپس» و «لوئی ژاک مانده داگر» هستند، نیپس از سالهای دهه ۱۸۲۰ برای یافتن وسیله ای که بتوان مناظر طبیعی و چهره های اشخاص را ثبت و ضبط کرد تلاش می کرد. نیپس تمام سرمایه خود را در راه این تلاش از دست داد و در سال ۱۸۲۹ برای ادامه کار خود با «داگر» که او هم در این راه گامهایی برداشته بود شریک شد. نیپس در سال ۱۸۳۳ پیش از اینکه ثمره تلاش خود را بهچشم ببیند درگذشت و داگر این کار را تا سال ۱۸۳۹ که موفق به چاپ و ظهور اولین اثر عکاسی در جهان شد ادامه داد. در تاریخ عکاسی علاوه بر «لوئی ژاک مانده داگر» از «ویلیام هنری فوکس تالبوت» انگلیسی نیز به عنوان یکی از دو مخترع عکاسی نام برده می شود. در واقع تالبوت انگلیسی هم در همان سال ۱۸۳۹ و چند ماه پس از داگر موفق به چاپ و ظهور نخستین آثار عکاسی خود شد، ولی به هر حال داگر فرانسوی با فاصله کمی قبل از او اختراع خود را عرضه کرده بود. عکاسی تا نیمه قرن نوزدهم به صورت عام قابل استفاده نبود و تا سال ۱۸۵۰ از وقایع مهم نیمه قرن مانند انقلابات سال ۱۸۴۸ اثری در تاریخ عکاسی دیده نمیشود.
اما کمکم مانند هر تکنولوژی نوظهور دیگری پس از شکست دادن خرافات، راه خود را به زندگی بشر باز کرد. نخستین چیزی که من از عکسهای تاریخی فهمیدم، این بود که آنچه عکس، بینهایت مرتبه تکرارش میکند، تنها یک مرتبه رخ داده است! عکس به گونهای مکانیکی آن چیزی را تکرار میکند که به لحاظ وجودی تکرارناشدنی است.عکس خودش زبان است، حرف است بدون انکه نیازی به صدا داشته باشد.حس است که منتقل میشود! نه؟ پس عکسهایتان را نشان کسی دهید – او هم بلافاصله عکسهای خودش را نشانتان خواهد داد: “نگاه کن، این برادرم است؛ این منم در بچگی،” و چیزهایی از این دست؛ عکس هیچ نیست مگر توالی “نگاه کن” “ببین”، “ایناهاش”؛ اشارتش به شخص معین پیش روست و از این زبان ناب اشارتگر هیچ راه گریز ندارد. از همین روست که همانقدر که گفتن از یک عکس ممکن است، از عکس گفتن به چشمم بعید به نظر میرسد!
باری در این پست قجرتایم، یا بهتر است بگویم در این دستهبندی، سعی میکنیم بهترین تصاویری را که دارای حرف و حسی برای بیننده است، تقدیم شما کنیم. چون تصاویر به سلیقهی شخصی ما جمع یا ترجمه میشود، از رفقایی که آن را بازنشر میکنند، خواهشمندم ذکر منبع را فراموش نکنند.
در دادگاه شهرستان پاینلاس در ایالت فلوریدا در سال ۱۹۸۳ میلادی، یک خانم رقصندهی عصبانی در مقابل قاضی دیوید دمرز خم شد تا از لباس خود در مقابل اتهامی که او را به نقض قانون برهنگی منطقه متهم میکرد، دفاع کند!
عکس تاریخی عجیب از جسد “جو ماسریا” از نامدارترین روسای مافیای قرن بیستم که در حال ورقبازی در رستوران کشته شد! جالب اینجاست جو بیاندزاه به خوششانسی معروف بود!
عکس تاریخی از مجسمهی یادبود استالین در ۲۳ اکتبر ۱۹۵۶ توسط معترضین خشمگین ضد شوروی در جریان انقلاب مجارستان ویران شد!
تصویری جالب از درمان یک سگ جنگی توسط دامپزشک تفنگداران نیروی دریایی آمریکا. شبه جزیره اوروت، گوام، ۱۹۴۴ میلادی
ساکنان برلین غربی کودکان خود را به پدربزرگ و مادربزرگشان که در قسمت شرقی ساکن هستند نشان میدهند. ۱۹۶۱ میلادی
عکس یادگاری مردم نروژ با اولین بار موزی که دیدهاند.۱۹۰۵ میلادی
تصویری کمتر دیده شده از سوار شدن بازماندگان کشتی تایتانیک به کشتی کارپاتیا که توسط کاپیتان هنری روسترون هدایت میشد.
عکسی جذاب از تابش نور خورشید که از پنجرههای محوطه در ترمینال «گراند سنترال» در شهر نیویورک میگذرد. ۱۹۱۰ میلادی
مادری با چشمان ملتمس تصویری از پسرش را به یک اسیر آزاد شدهی اتریشی [از اردوگاههای شوروی] نشان می دهد! ۱۹۴۷ میلادی
نگارش و گردآوری: قجرتایم