بیستوششم/۲۶ نوامبر در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
وقایع
– استقلال مغولستان از چین در سال ۱۹۲۱م
– در سال ۱۸۶۳م؛ یکی از مهمترین نوشتههای شارل بودلر، شاعر و منتقد فرانسوی، با عنوان نقاش زندگی مدرن، برای نخستینبار در فیگارو (از قدیمیترین و سرشناسترین روزنامههای صبح فرانسویزبان و از پُرآوازهترین نشریات جهان در پاریس) منتشر شد.
زادروزها
– زادروز جان هاروارد در سال ۱۶۰۷م؛ کشیشی که ۴۰۰ جلد کتاب بهکتابخانۀ دانشگاه هاروارد و همچنین مبلغ ۷۷۹ پوند بهاین دانشگاه کمک نمود. بنا بر منابع رسمی هاروارد، تأسیس این دانشگاه، نه توسط یک فرد، بلکه حاصل تلاش جمعی بودهاست. بنابراین جان هاروارد نه بهعنوان بنیانگذار، بلکه بهعنوان یکی از بنیانگذاران این دانشگاه شناخته میشود. هر چند بهموقعبودن و سخاوت بسیار زیاد او در این مهم، او را بهعنوان مفتخرترینِ این بنیانگذاران تبدیل کردهاست و نام دانشگاه هاروارد بهافتخار وی نامگذاری شدهاست.
– زادروز ویلیام کوپر در سال ۱۷۳۱م؛ شاعر و سازندۀ سرودهای مذهبی اهل انگلستان که یکی از مشهورترین شعرای زمان خود بود.
– زادروز فردینان دو سوسور در سال ۱۸۵۷م؛ زبانشناس و نشانهشناس سوئیسی و پدر زبانشناسی نوین که پژوهشهای خود را به ۲ زبان فرانسه و آلمانی انجام میداد. وی با نگرش بهساختار زبان بهعنوان اصل بنیادین در زبانشناسی، آن را شاخهای از دانش عمومیِ نشانهشناسی دانست. او یکی از بنیانگذاران زبانشناسی قرن ۲۱م و یکی از بنیانگذارانِ (بههمراه چارلز سندرز پرس) نشانهشناسی بهشمار میرود.
– زادروز ویلیس هاویلند کریر در سال ۱۸۷۶م؛ مخترع تهویۀ مطبوع و بنیانگذار شرکت کریر
– زادروز هاینریش برونینگ در سال ۱۸۸۵م؛ سیاستمدار آلمانی و صدراعظم این کشور که طولانیترین زمان صدر اعظمی جمهوری وایمار از آن اوست.
– زادروز نوربرت وینر در سال ۱۸۹۴م؛ ریاضیدان آمریکایی
– زادروز ویلیام گریفیث ویلسون (بیل ویلسون) در سال ۱۸۹۵م؛ پایهگذار اصلی انجمن الکلیهای گمنام و و قدمهای دوازدهگانه
– زادروز کارل زیگلر در سال ۱۸۹۸م؛ شیمیدان آلمانی و برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۶۳م بههمراه جولیو ناتای ایتالیایی که برای تحقیقاتشان بر روی پولیمرها بود.
– زادروز اوژن یونسکو در سال ۱۹۰۹م؛ نمایشنامهنویس و نویسندۀ فرانسوی، با اصلیت رومانیایی و بارزترین نمایندۀ تئاتر آوانگارد فرانسه
– زادروز ساموئل رشفسکی در سال ۱۹۱۱م؛ حسابدار و استادبزرگ شطرنج آمریکایی و از برترین شطرنجبازان جهان و نویسندۀ معتبر شطرنج
– زادروز چارلز مونرو شولتس در سال ۱۹۲۲م؛ کارتونیست و داستان مصور پیناتز (بادامزمینیها) که بهعنوان یکی از مشهورترین و تأثیرگذارترین آثار او در تاریخ رسانه است، هنوز در بسیاری از روزنامهها چاپ میشود.
– زادروز مریلین سامرز رابینسون در سال ۱۹۴۳م؛ رماننویس و مقالهنویس آمریکایی
– زادروز الیزابت هلن بلکبرن در سال ۱۹۴۸م؛ زیستشناس استرالیاییتبار آمریکایی، پژوهشگر، استاد دانشگاه و برندۀ جایزۀ نوبل پزشکی در سال ۲۰۰۹م
– زادروز مرعی الکثیری در سال ۱۹۴۹م؛ اولین نخستوزیر تیمور شرقی پس از استقلال آن از اندونزی
درگذشت
– درگذشت ایزابلای یکم (ایزابلای کاتولیک، ایزابلای اتحادگر) در سال ۱۵۰۴م؛ شهبانوی کاستیا که پس از ازدواجش با فردیناند دوم، شهبانوی آراگون بود. او و فردیناند، با فتح گرانادا، اسپانیای واحد را پایه گذاردند و ایزابلا حمایت مالی از سفرهای اکتشافی کریستف کلمب در دنیای جدید را نیز بر عهده گرفت. ایزابلا و فردیناند، نخستین حاکمان اسپانیا بودند و عصر طلایی اسپانیا را بنیاد نهادند و اسپانیا بهیکی از قدرتهای بزرگ اروپا تبدیل شد. آنها همچنین دست بهاخراج یهودیان از اسپانیا زدند و مسلمانان گرانادا را هم که مسیحی نشدهبودند، اخراج کردند.
– درگذشت فیلیپ کینول در سال ۱۶۸۸م؛ شاعر و نمایشنامهنویس قرن ۱۷م اهل فرانسه
– درگذشت آدام برنارد میتسکیهویچ در سال ۱۸۵۵م؛ شاعر ملی، مقالهنویس، مترجم، ناشر و نویسندۀ سیاسی لهستانی
– درگذشت کاونتری پاتمور در سال ۱۸۹۶م؛ شاعر و منتقد انگلیسی که او را بیشتر با فرشته در خانه که شعری دربارۀ یک ازدواج ایدهآل است میشناسند.
– درگذشت پل لافارگ در سال ۱۹۱۱م؛ نویسنده و فعال سیاسی سوسیالیست فرانسوی، نظریهپرداز مارکسیست، از بنیانگذاران حزب کارگران فرانسه و از اعضای کمون پاریس
– درگذشت جان برونینگ در سال ۱۹۲۶م؛ طراح سلاح آمریکایی و مؤسس شرکت اسلحهسازی برونینگ
– درگذشت ادوارد اوهر در سال ۱۹۴۳م؛ خلبان ایرلندیآمریکایی نیروی دریایی ایالات متحدۀ آمریکا که نخستین خلبان آمریکایی بود که مدال افتخار جنگ جهانی دوم و خلبان تکخال را دریافت کرد. فرودگاه اوهر شیکاگو بهیاد او نامگذاری شد.
– درگذشت سون آندرس هدین در سال ۱۹۵۲م؛ جغرافیدان، مکاننگار، عکاس، کاوشگر و سفرنامهنویس سوئدی
– درگذشت آلبرت ویلیام کتلبی در سال ۱۹۵۹م؛ آهنگساز کلاسیک، رهبر ارکستر و نوازندۀ پیانو انگلیسی
– درگذشت ماکس اویوه در سال ۱۹۸۱م؛ استادبزرگ شطرنج، ریاضیدان و نویسندۀ هلندی
– درگذشت استفان وول در سال ۲۰۰۳م؛ داستاننویس قرن ۲۰م اهل فرانسه