بیست‌و‌پنجم/۲۵ می در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی اسکیزوفرنی، یا روان‌گسیختگی
وقایع
– در سال ۱۸۱۰م؛ آرژانتین با جداشدن از اسپانیا، به‌استقلال دست یافت.
– آغاز شورش اهالی ایالت کبک کانادا علیه بریتانیا برای استقلال در سال ۱۸۳۷م
– در سال ۱۸۹۵م؛ جمهوری فرمز در جمهوری چین کنونی (تایوان) با ریاست‌جمهوری تانگ چینگ سونگ تشکیل شد که بعدها با اشغالی نظامی این جزیره توسط قوای ژاپنی در طی جنگ دوم جهانی منحل گردید.
– در سال ۱۹۱۴م؛ پارلمان انگلستان با تشکیل حکومت داخلی در ایرلند موافقت کرد.
– در سال ۱۹۴۶م؛ امارت فرا اُردن، پس از استقلال به‌پادشاهی فرا اردنِ هاشمی تغییر نام داد.
– در سال ۱۹۵۳م؛ اولین و تنها آزمایش توپخانۀ هسته‌ای ایالات متحده در پایگاه آزمایش نوادا اجرا شد.
– در سال ۱۹۵۳م؛ اولین تلویزیون عمومی ایالات متحده از پایگاه کی.یو.اچ.دی، واقع در دانشگاه هیوستون، شروع به‌مخابرۀ برنامه کرد.
– در سال ۱۹۶۱م؛ جان اف کندی، رئیس‌جمهور ایالات متحده، رسماً از قصد کشورش برای پروژۀ پا نهادن انسان در کرۀ ماه، پیش از پایان دهه، پرده برداشت.
– در سال ۱۹۶۳م؛ سازمان وحدت آفریقا (که در سال ۲۰۰۲م به‌اتحادیۀ آفریقا تغییر نام داد)، در آدیس آبابا، پایتخت اتیوپی تشکیل شد.
– در سال ۱۹۷۷م؛ دولت چین به‌یک دهه ممنوعیت آثار ویلیام شکسپیر پایان داد، تا عملاً انقلاب فرهنگی چین که از سال ۱۹۶۶م آغاز شده‌بود پایان یابد.
– در سال ۱۹۸۱م؛ شورای اتحادیۀ خلیج‌فارس در ریاض بین عربستان سعودی، کویت، عمان، بحرین، قطر و امارات متحده تشکیل شد.
– در سال ۱۹۸۲م؛ کشتی اچ‌ام‌اس کاونتری (دی۱۱۸) در طی جنگ فالکلند غرق شد.
– در سال ۱۹۸۵م؛ در اثر خیزآب و توفند شدید در بنگلادش، دست کم ۱۰ هزار نفر کشته‌شدند.
– در سال ۱۹۹۹م؛ کنگرۀ ایالات متحده گزارشی دربارۀ جاسوسی ۲ دهه‌ایِ چین از تأسیسات هسته‌ای این کشور ارائه داد.
– در سال ۲۰۰۰م؛ نیروهای اسرائیلی پس از ۲۲ سال اشغال‌گری و تجاوز به‌خاک لبنان، این کشور را تَرک کردند.
– در سال ۲۰۰۱م؛ اریک وایهنمایر آمریکایی، به‌عنوان اولین نابینا، قلۀ اورست را فتح کرد.
– در سال ۲۰۰۸م؛ کاوش‌گر فینیکس بر سطح سیارۀ مریخ فرود آمد.
– در سال ۲۰۰۹م؛ کرۀشمالی دومین آزمایش هسته‌ای خود را انجام داد.
– در سال ۲۰۱۲م؛ فضاپیمای دراگون به‌عنوان اولین فضاپیمای تجاری، به‌پایگاه بین‌المللی فضایی فرستاده‌شد.
زادروزها
– زادروز رالف والدو امرسون در سال ۱۸۰۳م؛ فیلسوف و نویسندۀ آمریکایی و پدیدآورندۀ مکتب تعالی‌گرایی در آمریکا
– زادروز پیتر زیمان در سال ۱۸۶۵م؛ فیزیک‌دان هلندی که با کشف اثر میدان مغناطیسی در شکافتگی خطوط طیفی، در سال ۱۹۰۲م موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل فیزیک گردید.
– زادروز پادره پیو در سال ۱۸۸۷م؛ کشیش کاتولیک و قدیس ایتالیایی
– زادروز ریموند کارور در سال ۱۹۳۸م؛ نویسندۀ داستان‌های کوتاه و شاعر آمریکایی و یکی از نویسندگان مطرح قرن ۲۰م و همچنین یکی از کسانی که موجب تجدید حیات داستان کوتاه در دهۀ ۱۹۸۰م شده‌اند.
درگذشت
– درگذشت میشکو اول در سال ۹۹۲م؛ نخستین شاه و مؤسس کشور مستقل لهستان
– درگذشت پدرو کالدرون در سال ۱۶۸۱م؛ نمایشنامه‌نویس و شاعر عصر طلایی اسپانیولی
– درگذشت روبرت کاپا (آندریی فریدمان) در سال ۱۹۵۴م؛ عکاس انسان‌گرا و ضدجنگ و فتوژورنالیست مجارستانی
– درگذشت محمد ادریس سنوسی در سال ۱۹۸۳م؛ اولین و تنها پادشاه لیبی و همچنین رهبر گروه اسلامی سنوسیه
– درگذشت وویچخ ویتولد یاروزلسکی در سال ۲۰۱۴م؛ سیاست‌مدار و نخستین رئیس‌جمهور لهستان، نخست‌وزیر و وزیر دفاع ملی جمهوری مردمی لهستان و دبیر حزب متحد کارگری لهستان و یکی از بحث‌انگیزترین چهره‌های سیاسی تاریخ معاصر لهستان
