سی‌و‌یکم/۳۱ مارس در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی آشکارسازی تراجنسیتی
وقایع
– گشایش رسمی برج ایفل در پاریس در سال ۱۸۸۹م
– قتل‌عام و نسل‌کُشی تُرک‌های آذربایجان، توسط ارامنه و بلشویک‌ها در سال ۱۹۱۸م
زادروزها
– زادروز رنه دکارت در سال ۱۵۹۶م؛ ریاضی‌دان و فیلسوف فرانسوی معروف عصر روشنگری
– زادروز فرانتس یوزف هایدن در سال ۱۷۳۲م؛ آهنگ‌ساز و موسیقی‌دان اتریشی و یکی از پایه‌گذاران موسیقی کلاسیک و از پُرکارترین و برجسته‌ترین موسیقی‌دانان این دوره که به‌دلیل سهم به‌سزا در توسعۀ موسیقی و نیز کثرت آثارش به‌پدر سمفونی و پدر کوارتت زهی در این ۲ فرم ملقب است.
– زادروز چارلز کانیار د لا تور در سال ۱۷۷۷م؛ فیزیک‌دان اهل فرانسه
– زادروز کونراد یاکوب تمینک در سال ۱۷۷۸م؛ دانشمند زیست‌شناس اهل هلند
– زادروز ادوارد فیتزجِرالد در سال ۱۸۰۹م؛ شاعر و نویسندۀ انگلیسی که بیشتر به‌خاطر خلق نخستین و معروف‌ترین ترجمۀ رباعیات خیام به‌زبان انگلیسی شناخته می‌شود.
– زادروز روبرت بونزن در سال ۱۸۱۱م؛ شیمی‌دان آلمانی که از جمله اکتشافات وی می‌توان به‌طیف نشری خطی عناصر، کشف عنصر سزیم در سال ۱۸۶۰م و وروبیدیم در سال ۱۸۶۱م، به‌همراه گوستاو رابرت کیرشهف اشاره کرد.
– زادروز روژه مارتَن دو گار در سال ۱۸۸۱م؛ نویسندۀ فرانسوی و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات
– زادروز ویلیام لورنس براگ در سال ۱۸۹۰م؛ فیزیک‌دان انگلیسی که به‌همراه پدرش (ویلیام هنری براگ)، در سال ۱۹۱۵م مفتخر به‌دریافت جایزۀ فیزیک نوبل گردیدند. او جوان‌ترین برندۀ جایزۀ نوبل بود. آن ۲ این جایزه را به‌خاطر تحلیل ساختار بلوری توسط پراش پرتوهای ایکس دریافت کردند.
– زادروز اُکتاویو پاز لوزانو در سال ۱۹۱۴م؛ شاعر، نویسنده، دیپلمات و منتقد مکزیکی
– زادروز فلیس لئوناردو بوسکالیا در سال ۱۹۲۴م؛ استاد دانشگاه، نویسنده و سخنران آمریکایی ایتالیایی‌تبار
– زادروز هرب آلپرت در سال ۱۹۳۵م؛ موسیقی‌دان و نوازندۀ ترومپت آمریکایی
– زادروز آلبرت آرنولد گور جونیور در سال ۱۹۴۸م؛ فعال محیط‌زیست و سیاست‌مدار آمریکایی برندۀ جایزۀ صلح نوبل
– زادروز اَنگِس یانگ در سال ۱۹۵۵م؛ گیتاریست استرالیایی زادۀ اسکاتلند که بیشتر به‌عنوان بنیان‌گذار، آهنگ‌ساز، ترانه‌سرا و لیدگیتاریست گروه راک ای‌سی‌دی‌سی شناخته می‌شود.
درگذشت
– درگذشت فرانسوای اول در سال ۱۵۴۷م؛ پادشاه فرانسه که در زمان او، فرانسه شاهد تغییرات گستردۀ فرهنگی بود و از این حیث، برخی اوقات وی را اولین رهبر دورۀ رنسانس فرانسه در نظر می‌گیرند. از سوی دیگر، رقابت دائمی او با کارل پنجم برای برتری در اروپا، به‌جنگ‌های طولانی و ویران‌گر نظامی منجر شد که پیامدهای آن به‌اصلاحات پروتستانی انجامید.
– درگذشت سر آیزاک نیوتن در سال ۱۷۲۷م؛ ریاضی‌دان، فیزیک‌دان، اخترشناس، متخصص الهیات و نویسنده (در روزگار خود شناخته‌شده به‌عنوان فیلسوف طبیعت) اهل انگلستان که به‌عنوان یکی از مؤثرترین دانشمندان کل تاریخ و شخصیت کلیدی در انقلاب علمی شناخته می‌شود.
– درگذشت آبراهام داربی دوم در سال ۱۷۶۳م؛ دومین مرد به‌این نام در یک خانوادۀ انگلیسی به‌نام کواکر بود که نقش مهمی در سال‌های اولیۀ انقلاب صنعتی ایفا کرد.
– درگذشت شارلوت برونته در سال ۱۸۵۵م؛ نویسنده و شاعر انگلیسی که او و ۲ خواهرش به‌نام‌های امیلی و آن، نویسندگان شهیر انگلیسی هستند که به‌خاطر عمر کوتاه‌شان نیز شهرت دارند.
– درگذشت میکائیل نالباندیان در سال ۱۸۶۶م؛ شاعر، نویسنده، اندیشمند سیاسی و مبارز پُرشور استقلال ارمنستان که یکی از تابناک‌ترین چهره‌های ادبی‌اجتماعی دوران روشنگری و جنبش آزادی‌خواهانۀ ملی تاریخ ارمنستان در سدۀ ۱۹م است.
– درگذشت هنریک ویِنیاوسکی در سال ۱۸۸۰م؛ آهنگ‌ساز دورۀ رمانتیک، نوازندۀ ویولن و آموزگار موسیقی اهل لهستان
– درگذشت النور مارکس در سال ۱۸۹۸م؛ جوان‌ترین دختر کارل مارکس، پدر کمونیسم، فیلسوف، اقتصاددان و انقلابی شهیر آلمانی که به‌همراه ویلیام موریس، از مؤسسان اتحادیۀ سوسیالیست بود و مرتباً در ارگان آن می‌نوشت و همچنین سازمان‌دهنده، نویسنده، بازرس و سخنگوی اتحادیه‌های کارگری مسلحی همچون اتحادۀ کارگران گاز یا اتحادیۀ کارگران بارانداز بود.
– درگذشت امیل آدولف فون برینگ در سال ۱۹۱۷م؛ فیزیولوژیست آلمانی که برندۀ اولین جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۰۱م به‌خاطر کشف سرم دیفتری بود.
– درگذشت آرتور امانوئل کریستنسن در سال ۱۹۴۵م؛ ایران‌شناس، خاورشناس، لغت‌شناس و پژوهش‌گر معروف اهل دانمارک
– درگذشت مارگارت گیلیز در سال ۱۹۴۹م؛ نقاش، مجسمه‌ساز و مدال‌آور بریتانیایی که عضو انجمن مدال‌آوران بود و در اولین نمایشگاه آن‌ها در سال ۱۸۹۸م که در گالری هلندی لندن برگزار شد، به‌نمایش گذاشت؛ جایی که قطعۀ او «دو مدال» مورد نقد مساعدی قرار گرفت.
– درگذشت برندون بروس لی در سال ۱۹۹۳م؛ رزمی‌کار و بازیگر فیلم‌های رزمی اوایل دهۀ ۹۰م که در هنگام فیلم‌برداریِ فیلم کلاغ، بر اثر ضرب گلوله کشته‌شد. وی پسر بروس لی (استاد هنرهای رزمی و بازیگر برجستۀ فیلم‌های رزمی) و لیندا لی کدول و برادر شانون لی بود.
– درگذشت سلنا کوینتانیلا پرز در سال ۱۹۹۵م؛ خوانندۀ پاپ، ترانه‌سرا، رقاص، مدل، طراح مدل، بازیگر و تهیه‌کنندۀ آمریکایی‌مکزیکی که به‌عنوان ملکۀ موسیقی تهانو شناخته می‌شد.
– درگذشت کلیفورد گلنوود شال در سال ۲۰۰۱م؛ فیزیک‌دان اهل ایالات متحدۀ آمریکا و برندۀ جایزۀ نوبل که برای توسعۀ روش پراش نوترون و برای کمک به‌توسعۀ تکنیک‌های پراکندگی نوترونی، برای مطالعات فیزیک ماده‌چگال، موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل در فیزیک شد.
– درگذشت ایمره کرتس در سال ۲۰۱۶م؛ نویسندۀ اهل مجارستان برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات ۲۰۰۲م
– درگذشت هانس دیتریش گنشر در سال ۲۰۱۶م؛ سیاست‌مدار اهل آلمان که بین سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۹۲م، وزیر خارجه و هم‌زمان به‌جز ۱۴ روز معاون صدر اعظم آلمان بود. وی نقش مهمی در اتحاد ۲ آلمان و فروپاشی دیوار برلین داشت.
– درگذشت زُها حَدید در سال ۲۰۱۶م؛ معمار برجستۀ عراقی‌بریتانیایی در سبک واسازی که اغلب آثار وی انعکاس آمیزه‌ای از ساختمان‌سازی، زمین‌شناسی و مناظر اطراف است. آثار و طراحی‌های وی با حرکت و جریان‌داشتن، ضمن پیروی از هندسۀ نااقلیدسی، نظم جدیدی را در فضا ایجاد می‌کنند. معماری او را می‌توان تلاش برای ایجاد پُلی میان مدرنیسم متقدم و عصر دیجیتال دانست. وی در سال ۲۰۰۴م نخستین زنی بود که به‌دریافت جایزۀ معماری پریتزکِر نائل آمد و در طول دوران فعالیت حرفه‌ای خود حدود ۹۵۰ پروژه را در ۴۴ کشور به‌اجرا درآورد که پروژۀ هتل فرشتۀ پاسارگاد در تهران یکی از آثار اوست. مجلۀ فوربز در سال ۲۰۰۸م، او را به‌عنوان شصت‌و‌نهمین زن قدرت‌مند جهان لقب داد.
