هشتم/۸ ژانویه در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
وقایع
– در سال ۱۹۱۲م؛ کنگرۀ ملی آفریقا، حزب حاکم آفریقای جنوبی، از زمان سقوط رژیم آپارتاید در این کشور تأسیس شد.
– در سال ۱۹۱۸م؛ پیشنهادهای چهارده‌گانۀ توماس وودرو ویلسون، رئیس‌جمهور ایالات متحده برای دنیای پس از پایان جنگ جهانی اول منتشر شد.
– در سال ۱۹۶۴م؛ جانسون، رئیس‌جمهور آمریکا، آغاز جنگ علیه فقر را اعلام کرد.
زادروزها
– زادروز زاموئل فن پوفندرف در سال ۱۶۳۲م؛ حقوق‌دان و لوتریان (مسیحیت غربی) اهل آلمان
– زادروز آلفرد راسل والاس در سال ۱۸۲۳م؛ زیست‌شناس، کاوش‌گر، جغرافی‌دان و مردم‌شناس بریتانیایی که بیش از هر چیز به‌علت کشف فرایند انتخاب طبیعی مستقل از چارلز داروین مشهور است.
– زادروز ویلیام ویلکی کالینز در سال ۱۸۲۴م؛ رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و نویسندۀ داستان‌های کوتاه انگلیسی
– زادروز ریچارد کورانت در سال ۱۸۸۸م؛ ریاضی‌دان آلمانی‌آمریکایی
– زادروز گئورگ ویلهلم والتر بوث در سال ۱۸۹۱م؛ فیزیک‌دان آلمانی که در سال ۱۹۵۴م به‌همراه ماکس بورن برای ارائۀ روش تطابق و کشف‌هایش با به‌کارگیری این روش، برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک شد.
– زادروز کارل راجرز در سال ۱۹۰۲م؛ روان‌شناس آمریکایی و یکی از نظریه‌پردازان معروف شخصیت و یکی از چهره‌های اصلی در رویکرد روانشناسی انسان‌گرایانه و اگزیستانسیالیستی در روانشناسی
– زادروز گئورگی ماکسیمیلیانوویچ مالنکوف در سال ۱۹۰۲م؛ سیاست‌مدار، نخست‌وزیر شوروی پس از استالین و دبیر کل حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی
– زادروز کارل برانت در سال ۱۹۰۴م؛ پزشک و ژنرال اس.اس که به‌عنوان پزشک شخصی آدولف هیتلر کار می‌کرد و بعد از جنگ جهانی دوم، به‌جرم جنایت علیه بشریت به‌مرگ محکوم و به‌دار آویخته‌شد.
– زادروز الکساندرا ریپلی در سال ۱۹۳۵م؛ نویسندۀ رمان آمریکایی
– زادروز اِلویس آرون پرسلی در سال ۱۹۷۷م؛ خواننده، موسیقی‌دان و بازیگر آمریکایی که به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین نمادهای فرهنگی قرن ۲۰م شناخته می‌شود و اغلب از او به‌عنوان سلطان راک اند رول یا به‌سادگی سلطان یاد می‌شود.
– زادروز استیون ویلیام هاوکینگ (استفن هاوکینگ) در سال ۱۹۴۲م؛ فیزیک‌دان نظری، کیهان‌شناس و نویسندۀ انگلستانی و مدیر تحقیقات مرکز کیهان‌شناسی نظری در دانشگاه کمبریج
– زادروز ترنس دین تری بروکس در سال ۱۹۴۴م؛ نویسندۀ داستان‌های فانتزی و تخیلی
– زادروز دیوید رابرت جونز (دیوید بویی) در سال ۱۹۴۷م؛ خواننده، ترانه‌سرا و بازیگر انگلستانی که از چهره‌های پیشتاز صنعت موسیقی بود و به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین موسیقی‌دانان در قرن ۲۰م تلقی می‌شود. وی در طول حرفه‌اش به‌ویژه برای آثار ابتکاری خود در طول دهۀ ۱۹۷۰م مورد تحسین منتقدان و موسیقی‌دانان قرار گرفت. حرفۀ او به‌بازآفرینی و ارائۀ بصری معروف است و موسیقی و مهارتش بر روی صحنه، تأثیر قابل توجهی در موسیقی عامه‌پسند داشته‌است.
– زادروز کیم جونگ اون در سال ۱۹۸۴م؛ رهبر جمهوری دمکراتیک خلق کره (کرۀشمالی) که دارای عناوین دبیر اول حزب کارگران کره، رئیس کل کمیسیون مرکزی نظامی، رئیس کل کمیسیون ملی دفاع کرۀشمالی، فرماندۀ معظم ارتش خلق کره، و عضو پرزیدیوم پلیتبوری کمیتۀ مرکزی حزب کارگران کره است. وی همچنین در ژوئیه ۲۰۱۲م به‌درجۀ ژنرال ۴ ستاره ارتقاء یافت. او در زمانِ به‌قدرت‌رسیدن با ۲۷ سال سن، جوان‌ترین رهبر کشور در جهان بود.
درگذشت
– درگذشت ابوالعبّاس مُبَرَّد در سال ۹۰۰م؛ لغوی و نحوی برجستۀ عربی در سدۀ ۳ه.ق با نگارش آثاری چون علم لغت، نحو، ادبیات، قرآن، تاریخ، اخلاق و سلوک
– درگذشت جوتو دی بوندونه در سال ۱۳۳۷م؛ نقاش، دیوارنگار و معمار سدۀ ۱۴م ایتالیا که سبک نقاشی گوتیک و بیزانسی وی، نقطۀ آغازین توسعۀ هنر غرب به‌شمار می‌رود.
– درگذشت گالیلئو گالیله در سال ۱۶۴۲م؛ اخترشناس، فیزیک‌دان و مهندس ایتالیایی اهل پیزا که گاهی اوقات یک همه‌چیزدان توصیف می‌شود. او به‌پدر اخترشناسی رصدی، پدر روش علمی و پدر علم مدرن ملقب شده‌است.
– درگذشت آرکانجلو کورلی در سال ۱۷۱۳م؛ آهنگ‌ساز و نوازندۀ ویولن ایتالیایی
– درگذشت ایلای ویتنی در سال ۱۸۲۵م؛ مخترع آمریکایی که شناخته‌شده‌ترین اختراع او ماشین پنبه‌پاک‌کن است. اختراع او نقشی کلیدی در انقلاب صنعتی و اوج‌گیری اقتصاد ایالت‌های جنوبی پیش از جنگ داخلی آمریکا داشت. از دیگر اختراعات وی می‌توان به‌یکی از نخستین نمونه‌های ماشین‌تراش اشاره کرد. یکی از اختراع‌های او که سبب شناخته‌ترشدنش گردید، ساخت تفنگ فیتیله‌ای با قطعه‌های تعویض‌پذیر بود.
– درگذشت پل ماری ورلن در سال ۱۸۹۶م؛ شاعر فرانسوی و از چهره‌های مکتب سمبولیسم در شعر فرانسه
– درگذشت جرج وسلی بِلُز در سال ۱۹۲۵م؛ نقاش واقع‌گرای آمریکایی
– درگذشت رابرت بِی‌دن پاول در سال ۱۹۴۱م؛ ژنرال ارتش بریتانیا، نویسنده و بنیان‌گذار پیش‌آهنگی که به‌دلیل زحمات زیادی که برای پیش‌آهنگی کشید، لقب سرپیش‌آهنگ (پدر پیش‌آهنگی) جهان را به‌او اختصاص دادند.
– درگذشت کورت شویترس در سال ۱۹۴۸م؛ نگارگر آلمانی دادائیسم، ساخت‌گرایی، سوررئالیسم، سفال‌گری، آواها، نگارگری، مجسمه‌سازی، هنر گرافیک، نقاشی‌خط و چیزی که در آیندۀ هنر چیدمان خوانده‌شد. او بیشتر به‌دلیل کلاژهایش که تصاویر مرتس نام دارد مشهور است.
– درگذشت یوزف آلویس شومپِیتر در سال ۱۹۵۰م؛ اقتصاددان و سیاسی‌دان اتریشی‌آمریکایی و از تأثیرگذارترین اقتصاددانان قرن ۲۰م
– درگذشت جُئُو ئِن لای (چوان لای و چوئن لای) در سال ۱۹۷۶م؛ سیاست‌مدار و یکی از رهبران مهم سیاسی چین و اولین نخست‌وزیر جمهوری خلق چین
– درگذشت جان ویلیام ماکلی در سال ۱۹۸۰م؛ فیزیک‌دان و مهندس کامپیوتر آمریکایی که او و پرسپر اکرت را به‌خاطر طراحی و ساخت انیاک، نخستین سازندگان رایانۀ رقمی الکترونیک می‌دانند.
– درگذشت فرانسوا میتران در سال ۱۹۹۶م؛ سیاست‌مدار اهل فرانسه و نخستین کسی که به‌نمایندگی از حزب سوسیالیست فرانسه، به‌مقام ریاست‌جمهوری رسید.
– درگذشت ملوین کالوین الیس در سال ۱۹۹۷م؛ شیمی‌دان آمریکایی که برای کشف چرخۀ کالوین به‌همراه اندرو بنسون و جیمز باسشام به‌شهرت رسید. برای این کشف، جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۶۱م به‌او اعطا شد.
– درگذشت الکساندر میخایلوویچ پروخورف در سال ۲۰۰۲م؛ فیزیک‌دان روسی و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک سال ۱۹۶۴م
