چهاردهم/۱۴ نوامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی دیابت
– روز جهانی اتاق عمل؛ تکنولوژی جراحی
وقایع
– در سال ۱۵۱۵م؛ کشور اکوادور در آمریکای جنوبی کشف شد.
– در سال ۱۵۴۱م؛ کانزاس، ایالت معروف مرکزی ایالات متحدۀ آمریکا کشف شد.
زادروزها
– زادروز لئوپلد موتسارت در سال ۱۷۱۹م؛ موسیقی‌دان و معلم موسیقی اتریشی
– زادروز میکائیل نالباندیان در سال ۱۸۲۹م؛ شاعر، نویسنده، اندیشمند سیاسی و مبارز پُرشور استقلال ارمنستان که یکی از تابناک‌ترین چهره‌های ادبی‌اجتماعی دوران روشنگری و جنبش آزادی‌خواهانۀ ملی تاریخ ارمنستان در سدۀ ۱۹م است.
– زادروز اسکار کلود مونه در سال ۱۸۴۰م؛ از بنیان‌گذاران نقاشی دریافت‌گری (امپرسیونیسم) فرانسوی که اصطلاح امپرسیونیسم، یکی از نقاشی‌های او، با عنوان دریافتی از طلوع آفتاب گرفته شده‌است.
– زادروز طه حسین در سال ۱۸۸۹م؛ نویسنده و سخنور مصری و از پیشگامان جنبش نوگرایی در مصر
– زادروز جواهر لعل نهرو در سال ۱۸۸۹م؛ از رهبران جنبش استقلال هند و کنگرۀ ملی هند و تاریخ‌دان و اولین نخست‌وزیر هند پس از اعلام استقلال در آن کشور
– زادروز فردریک بنتینگ در سال ۱۸۹۱م؛ پزشک، زیست‌شناس و نقاش اهل کانادا و اولین کسی که انسولین را بر روی انسان با موفقیت استفاده کرد و به‌همین سبب برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۲۳م شد.
– زادروز آرون کوپلند در سال ۱۹۰۰م؛ از آهنگ‌سازان سدۀ ۲۰م آمریکا
– زادروز آسترید لیندگرن در سال ۱۹۰۷م؛ نویسندۀ سوئدی کتاب‌های کودکان و نوجوانان
– زادروز پارک چونگ هی در سال ۱۹۱۷م؛ تیمسار ارتش، سیاست‌مدار و رئیس‌جمهور کرۀجنوبی که دوران ۱۸ سالۀ حکومت او، رشد اقتصادی بسیار چشم‌گیری را برای کشورش به‌همراه داشت که در ازای محدودیت آزادی‌های مدنی و سرکوب فعالیت‌های سیاسی دگراندیشان به‌دست آمد.
– زادروز ادوارد هیگینز وایت در سال ۱۹۳۰م؛ خلبان، مهندس و فضانورد آمریکایی
– زادروز چارلز سوم در سال ۱۹۴۸م؛ پادشاه بریتانیا و ۱۴ قلمرو مشترک‌المنافع دیگر که از سال ۱۹۵۲م تا زمان برتخت‌نشستن وی در سال ۲۰۲۲م، وارث بلافصل و نیز دوک کورنوال و دوک راتسی بود و دیرپاترین وارث بلافصل در تاریخ بریتانیا است.
– زادروز یانیس کریسومالیس (یانی) در سال ۱۹۵۴م؛ موسیقی‌دان، پیانیست، نوازندۀ کیبورد و آهنگ‌ساز اهل یونان و ساکن ایالات متحدۀ آمریکا
درگذشت
– درگذشت ابن فرفور دمشقی در سال ۱۵۰۵م؛ قاضی، فقیه شافعی و شاعر شامی
– درگذشت روسو فیورنتینو در سال ۱۵۴۰م؛ نقاش شیوه‌گرای ایتالیایی و بنیان‌گذار مکتب فنتن‌بلو
– درگذشت گوتفرید ویلهلم لایبنیتس در سال ۱۷۱۶م؛ فیلسوف، منطق‌دان، ریاضی‌دان، فیزیک‌دان، حقوق‌دان، تاریخ‌دان و دیپلمات آلمانی که نقش به‌سزایی در سیاست اروپای زمان خود بازی کرد. او بنیان‌گذار دستگاه اعداد دودویی است. همچنین او بنیان‌گذار محاسبات دیفرانسیل و انتگرال است که در کنار معادلات دیفرانسیل، زمینۀ بسیاری از پیشرفت‌های بشر شده‌است.
– درگذشت ژان پیر اوئل در سال ۱۸۱۳م؛ نقاش و طراح فرانسوی
– درگذشت ژان پل در سال ۱۸۲۵م؛ رمان‌نویس آلمانی
– درگذشت گئورگ ویلهلم فریدریش هگل در سال ۱۸۳۱م؛ فیلسوف بزرگ آلمانی و یکی از پدیدآورندگان ایده‌آلیسم آلمانی که ملزومات ایده‌آلیسم مطلق را ایجاد کرد. تاریخ‌گرایی و ایده‌آلیسم او، انقلاب عظیمی در فلسفۀ اروپا به‌وجود آورد.
– درگذشت مانوئل دِ فایا در سال ۱۹۴۶م؛ آهنگ‌ساز اسپانیایی
– درگذشت هانا نیومن در سال ۱۹۷۱م؛ ریاضی‌دان آلمانی که در حوزۀ نظریۀ گروه‌ها فعالیت می‌کرد.
