بیست‌و‌نهم/۲۹ دسامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی تنوع زیست‌محیطی
– روز جهانی بسکتبال؛ به‌مناسبت اولین بازی رسمی بسکتبال
وقایع
– اعلام سون یات سن به‌عنوان اولین رئیس‌جمهور چین در سال ۱۹۱۱م
– اعلام استقلال مغولستان از چین در سال ۱۹۱۱م
– آغازِ به‌کارِ بخش فارسیِ رادیوی بی‌بی‌سی برای رقابت با رادیو برلن و جلوگیری از نفوذ حکومت ناسیونال‌سوسیالیست آلمان در ایران در سال ۱۹۴۰م
– در سال ۱۹۴۰م؛ لوفتوافه، نیروی هوایی آلمان نازی در جریان جنگ دوم جهانی، بیش از ۱۲۰ هزار بمب از انواع مختلف از جمله بمب‌های آتش‌زا را بر سر لندن، پایتخت بریتانیا ریخت که آتش بزرگی در آن به‌پا کرد که موجب ویرانی دَه‌ها ساختمان از جمله ابنیۀ تاریخی و مرگ بیش از ۱۶۰ تَن شد.
– در سال ۱۹۹۶م؛ با امضای پیمان صلح بین رهبران گواتمالا و سران گروه اتحادیۀ ملی انقلاب گواتمالا، ۳۶ سال جنگ داخلی در این کشور پایان یافت.
– در سال ۱۹۹۷م؛ هنگ‌کنگ برای جلوگیری از شیوع بیماری آنفولانزای مرغی، شروع به‌کشتار بیش از ۱ میلیون و ۲۵۰ هزار مرغ درون این کشور کرد.
– در سال ۱۹۹۸م؛ رهبران خمرهای سرخ از اعمال‌شان در گذشته که موجب نسل‌کشی و گرفتن جان بیش از ۱ میلیون انسان شده‌بود، عذرخواهی کردند.
– در سال ۲۰۰۳م؛ با درگذشت آخرین سخنور زبانِ آکالا سامی (یک زبان سامی در روستاهای سامی شبه‌جزیرۀ کولا در روسیه)، این زبان منقرض شد.
زادروزها
– زادروز چارلز گودیر در سال ۱۸۰۰م؛ مهندس اهل ایالات متحدۀ آمریکا که در دهۀ ۱۸۳۰م روی تقویت خواص لاستیک کار کرد و در سال ۱۸۳۹م به‌طور تصادفی موفق به‌کشف فرایند ولکانش شد. شرکت گودیر تایر که در سال ۱۸۹۸م تأسیس شده، به‌نام او نام‌گذاری شده‌است.
– زادروز ویلیام یوئرت گلدستون در سال ۱۸۰۹م؛ دولت‌مرد اهل بریتانیا از حزب لیبرال با پیشینه‌ای دیرپا که بیش از ۶۰ سال در سیاست این کشور و نیز ۴ بار نخست‌وزیر بریتانیا بوده‌است. همچنین مسن‌ترین نخست‌وزیر بریتانیا تاکنون است که در آخرین دوره، در سن ۸۴ سالگی استعفا داد. او ۴ بار نیز مشاور خزانه‌داری بوده‌است.
– زادروز رونالد کوز در سال ۱۹۱۰م؛ اقتصاددان و نویسندۀ اهل بریتانیا که در سال ۱۹۹۱م موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل علوم اقتصادی شد.
– زادروز جان ویت در سال ۱۹۳۸م؛ هنرپیشۀ آمریکایی که ۱ بار برنده و ۴ بار نامزد جایزۀ اسکار شده‌است. او همچنین ۴ بار برندۀ جایزۀ گلدن‌گلوب شده‌است. وی پدر آنجلینا جولی و جیمز هیون است.
درگذشت
– درگذشت ملکه گِمّه‌ای (امپراتریس گمه‌ای) در سال ۷۲۱م؛ چهل‌و‌سومین فرمانروای ژاپن و پنجمین زنی که بر تخت امپراتوری ژاپن نشست.
– درگذشت مارک آنتوان ژیرار دو سن‌امان در سال ۱۶۶۱م؛ شاعر قرن ۱۶م اهل فرانسه
– درگذشت مصطفی دوم در سال ۱۷۰۳م؛ سلطان امپراتوری عثمانی که مهم‌ترین رویداد زمان وی، جداشدن مجارستان از عثمانی بود.
– درگذشت بروک تیلور در سال ۱۷۳۱م؛ ریاضی‌دان انگلیسی که به‌علت قضیۀ تیلور و سری تیلور مشهور است.
– درگذشت هیاسنت ریگاود در سال ۱۷۴۳م؛ نقاش دورۀ باروک کاتالان‌فرانسوی که بیشتر به‌خاطر پرتره‌هایش از لویی چهاردهم و دیگر اعضای اشراف فرانسوی شهرت داشت.
– درگذشت امانوئل سویدنبرگ در سال ۱۷۷۲م؛ عالم، مبتکر مسیحی و فیلسوف و دانشمند الهیات سوئدی
– درگذشت ژاک لویی داوید در سال ۱۸۲۵م؛ نقاش نامدار فرانسوی و از پیشگامان سبک نئوکلاسیسیسم (یک جنبش هنری در زمینه‌های هنرهای تزئینی، هنرهای تجسمی، ادبیات، تئاتر، موسیقی و معماری)
– درگذشت لئوپولد کرونکر در سال ۱۸۹۱م؛ ریاضی‌دان و منطق‌دان آلمانی
– درگذشت کریستینا جورجینا روسِتی در سال ۱۸۹۴م؛ شاعر و نویسندۀ مطالب رمانتیک و مذهبی و کودکان انگلیسی
– درگذشت کارل اشپیتلر در سال ۱۹۲۴م؛ شاعر سوئیسی آلمانی‌زبان و برندۀ جایزۀ نوبل ادبی در سال ۱۹۱۹م
– درگذشت راینر ماریا ریلکه در سال ۱۹۲۶م؛ از مهم‌ترین شاعران آلمانی‌زبان در سدۀ ۲۰م
– درگذشت ویلیام کینگ گرگوری در سال ۱۹۷۰م؛ دیرین‌شناس اهل ایالات متحدۀ آمریکا
– درگذشت آندری تارکوفسکی در سال ۱۹۸۶م؛ کارگردان و فیلم‌ساز، نویسنده، تدوین‌گر و نظریه‌پرداز اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
– درگذشت هرمان جولیوس اوبرت در سال ۱۹۸۹م؛ یکی از پیشگامان و تئوریسین‌های بزرگ تاریخ عصر فضا که به‌همراه تسیولکوفسکی و گُدارد، پدران دانش و مهندسی موشک‌های پرتاب‌گر به‌حساب می‌آیند.
– درگذشت جان پورتمن در سال ۲۰۱۷م؛ معمار آمریکایی‌تبار سدۀ ۲۰م که او را به‌خاطر طراحی ساختمان‌های تجاری فراوانش می‌شناختند. از ویژگی‌های طرح‌هایش، به‌کاربُردن فراوان از فضاهای آتریمی (فضای بزرگ و باز میان ساختمان) می‌باشد.
– درگذشت ادسون آرانتس دو ناسیمنتو (پله) در سال ۲۰۲۲م؛ بازیکن فوتبال پیشین اهل برزیل که در پست مهاجم بازی می‌کرد. او به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین بازیکنان تمام ادوار تلقی می‌شود و از سوی فیفا لقب برترین را گرفته‌است. او یکی از موفق‌ترین و محبوب‌ترین چهره‌های ورزشی قرن ۲۰م بود.
