شانزدهم/۱۶ می در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی پسر
وقایع
– در سال ۱۸۷۵م؛ در پی وقوع زمینلرزۀ شدیدی در ونزوئلا و کلمبیا، ۱۶ هزار تَن جان باختند.
– در سال ۱۹۲۰م؛ ژاندارک که قرنها قبل توسط کلیسای کاتولیک بهجرم ارتداد در آتش سوزانده شدهبود، توسط پاپ ژان پل اول تبرئه شد و لقب قدیس بهوی دادهشد.
– در سال ۱۹۶۶م؛ مائو، آغاز انقلاب فرهنگی در چین را اعلام کرد.
– در سال ۱۹۷۴م؛ یوسیپ تیتو برای بار دیگر، اما اینبار مادامالعمر بهریاستجمهوری یوگسلاوی برگزیدهشد.
– در سال ۱۹۹۱م؛ الیزابت دوم، ملکۀ بریتانیا بهعنوان اولین فرمانروای بریتانیا در کنگرۀ ایالات متحدۀ آمریکا سخنرانی کرد.
– در سال ۲۰۰۵م؛ مجلس کویت، حق رأی زنان را بهآنها بازگرداند.
زادروزها
– زادروز ابن الدهان بغدادی در سال ۱۱۰۱م؛ محدث، زبانشناس و شاعر عراقی در سدۀ ۶ه.ق
– زادروز ماریا گائتانا آنیزی در سال ۱۷۱۸م؛ ریاضیدان، فیلسوف، دانشمند الهیات و انساندوست و نخستین زنی که یک کتاب در رابطه با ریاضی نوشتهاست و نخستین زنی است که بهعنوان استاد ریاضی دانشگاه انتخاب شدهاست.
– زادروز فریدریش روکرت در سال ۱۷۸۸م؛ شاعر و مترجم نامی آلمانی و از بنیانگذاران شرقشناسی آلمان
– زادروز پافنوتی چبیشف در سال ۱۸۲۱م؛ ریاضیدان روسی که از کارهای وی میتوان بهتابع چبیشف (که به ۲ شکل مطرح است) اشاره کرد.
– زادروز ایلیا ایلیچ مچنیکو در سال ۱۸۴۵م؛ زیستشناس روسی برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۰۸م بهخاطر مطالعۀ دستگاه ایمنی
– زادروز فرد بارنارد در سال ۱۸۴۶م؛ تصویرگر، کاریکاتوریست و نقاش ژانر انگلیسی که بهخاطر کارش بر روی رمانهای چارلز دیکنز که بین سالهای ۱۸۷۱ و ۱۸۷۹م توسط چپمن و هال منتشر شد، مورد توجه قرار گرفت.
– زادروز هرمن وبستر ماجت در سال ۱۸۶۱م؛ نخستین قاتل سریالی که در فیلادلفیا، واقع در آمریکا بهدار آویختهشد.
– زادروز هنری جینز فوندا در سال ۱۹۰۵م؛ هنرپیشۀ سرشناس سینما، تلویزیون و تئاتر آمریکایی که در ردۀ ششم برترین هنرپیشههای مرد تمام دوران میباشد.
– زادروز ماریو مونیچلی در سال ۱۹۱۵م؛ کارگردان و فیلمنامهنویس ایتالیایی که بههمراه لوئیجی کومنچینی و دینو ریسی از استادان ژانر کمدی ایتالیایی بود. او یکی از برجستهترین فیلمسازان دوران پس از جنگ ایتالیا بهشمار میرفت.
– زادروز امانوئل تود در سال ۱۹۵۱م؛ نویسنده، جامعهشناس و جمعیتشناس فرانسوی
– زادروز دنیس لی هاپر در سال ۱۹۳۵م؛ هنرپیشه، فیلمنامهنویس، کارگردان، عکاس و نقاش آمریکایی
– زادروز روی بامایستر در سال ۱۹۵۳م؛ استاد دانشگاه فلوریدا که تخصص او روانشناسی اجتماعی بوده و با کارهایش در موضوعات خود، رَد اجتماعی، وابستگی، روابط جنسی، خودکنترلی، خودباوری، رفتارهای خودشکنانه، انگیزش، پرخاشگری، آگاهی و ارادۀ آزاد شناخته شدهاست.
– زادروز جنت جکسون در سال ۱۹۶۶م؛ خواننده، رقصنده، ترانهسرا، تهیهکنندۀ موسیقی، بازیگر و نویسندۀ آمریکایی و کوچکترین خواهر مایکل جکسون میباشد. وی بهدلیل سبکش در موسیقی و اجرا، فعالیتهای اجتماعی و حمایت از جنبشهای همجنسگرایی، تبدیل بهیک شخصیت برجسته در فرهنگ عامۀ آمریکا شدهاست.
درگذشت
– درگذشت شارل پرو در سال ۱۷۰۳م؛ شاعر و داستانسرای فرانسوی که سبک جدید قصهها و افسانههای شاه پریان را در ادبیات بنیان نهاد.
– درگذشت ژوزف فوریه در سال ۱۸۳۰م؛ ریاضیدان و فیزیکدان فرانسوی
– درگذشت ماریا لئونتیونا بوچکاروا (یاشکا) در سال ۱۹۲۰م؛ زن سرباز روسی که در جنگ جهانی اول جنگید و اولین گردان مرگ زنان روسیه را تشکیل داد. او اولین زن روسی بود که فرماندهی یک واحد نظامی را بر عهده گرفت.
– درگذشت برانیسلاف مالینوفسکی در سال ۱۹۴۲م؛ یکی از مهمترین مردمشناسان سدۀ ۲۰م که از او بهعنوان جامعهشناس و مردمنگار نیز یاد شدهاست.
– درگذشت ژان باتیست راینهارت در سال ۱۹۵۳م؛ نوازندۀ گیتار جاز کولیتبار بلژیکی و از نخستین نوازندگان اروپایی موسیقی جاز و یکی از مهمترین نوازندگان گیتار جاز در بلژیک و اروپا
– درگذشت جیمز روفوس اِیجی در سال ۱۹۵۵م؛ روزنامهنگار، فیلمنامهنویس، شاعر، منتقد فیلم و مؤلف آمریکایی و برندۀ جایزۀ پولیتزر برای داستان در سال ۱۹۵۸م
– درگذشت سامی دیویس جونیور در سال ۱۹۹۰م؛ خواننده، بازیگر و کمدین اهل آمریکا که بیشترِ معروفیت او بهخاطر تقلید صدا و حرکات هنرمندان و افراد سرشناس بود.
– درگذشت یو مینگ پِی در سال ۲۰۱۹م؛ معمار آمریکایی چینیتبار و یکی از برجستهترین معماران سدۀ ۲۰م