پنجم/۵ می در تاریخ را میخوانید.
-
مناسبتها
– روز جهانی ماما
-
وقایع
– در سال ۱۲۶۰م؛ کوبلایخان، نوۀ چنگیز و برادر هولاکو، بر تخت چنگیز نشست.
– در سال ۱۷۱۱م؛ سپکتیتور، نخستین مجلۀ جهان بهزبان انگلیسی منتشر شد.
– تظاهرات ضد دولتی دَهها هزار نفر از مردم فرانسه، با عنوان جشنی برای ماکرون، علیه سیاستهای اقتصادی امانوئل ماکرون در سال ۲۰۱۸م
-
زادروزها
– زادروز سورن کیرکگور در سال ۱۸۱۳م؛ فیلسوف مسیحی دانمارکی که با وجود، انتخاب، و تعهد یا سرسپردگیِ فرد سر و کار داشت و اساساً بر الهیات جدید و فلسفه، بهخصوص فلسفۀ وجودی (اگزیستانسیالیسم) تأثیر گذاشت. از وی بهعنوان پدر اگزیستانسیالیسم یاد میشود.
– زادروز کارل هاینریش مارکس در سال ۱۸۱۸م؛ فیلسوف، اقتصاددان، تاریخنگار، جامعهشناس، نظریهپرداز سیاسی، روزنامهنگار و سوسیالیست انقلابی آلمانی
– زادروز الیزابت جین کوکران (نلی بلای) در سال ۱۸۶۴م؛ روزنامهنگار و صنعتگر و مخترع و خَیِر و نویسندۀ مشهور آمریکایی
– زادروز فردیناند فون ریشتهوفن در سال ۱۸۳۳م؛ سیاح، جغرافیدان و دانشمند آلمانی که برای ابداع اصطلاح جادۀ ابریشم مشهور است.
– زادروز هنریک سینکیهویچ در سال ۱۸۴۶م؛ روزنامهنگار و رماننویس لهستانی و برندۀ جایزۀ ادبی نوبل که بنیاد نوبل، علت اعطای جایزۀ نوبل در ادبیات بهوی را، خدمت و شایستگی برجستۀ وی بهعنوان یک نویسندۀ حماسی اعلام کردهاست.
– زادروز آندور لیلینتال در سال ۱۹۱۱م؛ استادبزرگ شطرنج یهودیتبار اهل شوروی و مجارستان که در دوران حرفهای، او در برابر ۱۰ تَن از قهرمانان مرد و زن شطرنج جهان بازی کرد؛ امانوئل لاسکر، خوزه رائول کاپابلانکا، الکساندر آلخین، ماکس اویوه، میخائیل بتوینیک، واسیلی اسمیسلوف و ورا منچیک
– زادروز آرتور لئونارد شالو در سال ۱۹۲۱م؛ فیزیکدان اهل ایالات متحدۀ آمریکا که بهدلیل کارهایش بر روی لیزر و جایزۀ نوبل فیزیک که بهواسطۀ آن بههمراه نیکولاس بلومبرگر و کایمان برج سیگبان دریافت کرد شهرت دارد.
-
درگذشت
– درگذشت ناپلئون بناپارت (ناپلئون یکم) در سال ۱۸۲۱م؛ نخستین امپراتور فرانسه که بر این کشور حکومت کرد و نقش بهسزایی در تاریخ اروپا ایفا نمود.
– درگذشت حسن سعید کَرمی در سال ۲۰۰۷م؛ گویندۀ رادیو، ادیب و زبانشناس فلسطینی
– درگذشت تئودور میمن در سال ۲۰۰۷م؛ فیزیکدان و مهندس برق آمریکایی و سازندۀ اولین لیزر جامد در جهان
– درگذشت سرگئی ایوانی آدیان در سال ۲۰۲۰م؛ ریاضیدان اهل ارمنستان و پروفسور در دانشگاه دولتی مسکو بود.
– درگذشت کرک داگلاس در سال ۲۰۲۰م؛ هنرپیشه و تهیهکنندۀ پُرآوازۀ آمریکایی