ششم/۶ سپتامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
وقایع
– در سال ۱۹۶۸م؛ سوازیلند از بریتانیای کبیر استقلال یافت.
– در سال ۱۹۷۰م؛ اعضای جبهۀ مردمی برای آزادی فلسطین، دست به‌یک سلسله‌هواپیماربایی‌ها در اروپا و انتقال آن‌ها به‌کشورهای عربی زدند.
– حملۀ انتقام‌جویانۀ اعضای گروه فلسطینی سپتامبر سیاه، در جریان بازی‌های المپیک ۱۹۷۲م مونیخ در آلمان غربی، علیه اعضای گروه ورزشی اسرائیل در سال ۱۹۷۲م که خواهان آزادی ۲۳۴ زندانی از زندان‌های اسرائیل بودند، به‌گروگان‌گیری و کشتن آن‌ها و یک پلیس آلمانی انجامید.
– در سال ۱۹۸۳م؛ شوروی هدف‌قراردادن هواپیمای پرواز شمارۀ ۰۰۷ هواپیمایی کره را تأیید کرد و دلیل آن را عدم آگاهی خلبان جنگنده از غیرنظامی‌بودن هواپیما که حریم هوایی شوروی را نقض کرده‌بود اعلام کرد.
– در سال ۱۹۹۱م؛ اتحاد جماهیر شوروی، استقلال ۳ کشور منطقۀ بالتیک، استونی، لاتویا و لیتوانی را به‌رسمیت شناخت.
– در سال ۱۹۹۱م؛ با انحلال اتحاد جماهیر شوروی، لنینگراد پس از ۶۷ سال به‌اسم اصلی خود؛ یعنی سن‌پترزبورگ تغییر نام داد.
زادروزها
– زادروز ژیلبر دو موتیه دو لافایت (مارکی دو لافایت) در سال ۱۷۵۷م؛ سیاست‌مدار و ژنرال فرانسوی که فعالانه در هر ۲ انقلاب فرانسه و آمریکا شرکت کرد. او نقش به‌سزایی در آموزش‌و‌پرورش سپاه جرج واشینگتن در انقلاب آمریکا داشت و نامزد جمهوری‌خواه برای ریاست‌جهوری آمریکا بود. وی نقش مهمی در ارتباط فرانسه و آمریکا داشت و همچنین نخستین و تنها فرماندۀ فرانسوی در نیروی دریایی آمریکا بود.
– زادروز ماری گابریل کاپت در سال ۱۷۶۱م؛ نقاش نوکلاسیسیسم فرانسوی
– زادروز جان دالتون در سال ۱۷۶۶م؛ شیمی‌دان و فیزیک‌دان بریتانیایی که معروفیت او بیشتر به‌خاطر پیشگامی او در نظریۀ اتمی است و همچنین نخستین مقالات علمی با موضوع کوررنگی را که حقایق بسیار مهمی در رابطه با تمایز رنگ‌ها را در برمی‌گرفت، وی در سال ۱۷۹۸م ارائه کرد.
– زادروز عبدالقادر الجزایری در سال ۱۸۰۸م؛ سیاست‌مدار، روحانی، صوفی و فرماندۀ نظامی الجزایری مسلمان که جنگی را بر ضد اشغالگران فرانسوی در سال ۱۸۴۳م رهبری نمود. برخی از مردم الجزایر او را قهرمان ملی خود می‌دانند.
– زادروز برونو باور در سال ۱۸۰۹م؛ فیلسوف و تاریخ‌دان آلمانی که به‌عنوان یکی از شاگردان هگل، او یک خِرَدگرای رادیکال در زمینۀ فلسفه، سیاست و نقد انجیل بود.
– زادروز ادوارد ویکتور اپلتون در سال ۱۸۹۲م؛ فیزیک‌دان انگلیسی که در سال ۱۹۴۷م به‌خاطر پژوهش‌هایش در مورد فیزیک جَو بالایی، به‌خصوص به‌خاطر کشف لایۀ معروف به‌اپلتون، موفق به‌دریافت جایزۀ فیزیک نوبل گردید.
– زادروز لوئیس فدریکو للویر در سال ۱۹۰۶م؛ بیوشیمیست آرژانتینی که در سال ۱۹۷۰م برای کشف نوکلئوتیدهای قندی و نقش آن‌ها در بیوسنتزهای کربوهیدارت‌ها موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل شیمی شد.
– زادروز نورمن جوزف وودلند در سال ۱۹۲۱م؛ مهندس مکانیک که در کنار برنارد سیلور، با عنوان مخترع بارکد شناخته می‌شود. اختراع او توانست فرایند خرید و فروش را سرعت ببخشد و موجب صرفه‌جوییِ میلیون‌ها ساعت در زمان خریداران و فروشندگان شود.
– زادروز راجر جرج واترز در سال ۱۹۴۳م؛ خواننده، ترانه‌سرا، نوازندۀ گیتار بیس و آهنگ‌ساز انگلیسی
– زادروز اریک سیدنی واتکینز در سال ۱۹۲۸م؛ دارای بورسیۀ کالج سلطنتی جراحان و افسر عالی‌رتبۀ امپراتوری بریتانیا و جراح مغز و اعصاب انگلیسی
درگذشت
– درگذشت سلیمان یکم در سال ۱۵۶۶م؛ دهمین سلطان امپراتوری عثمانی که طولانی‌ترین دورۀ سلطنت را در میان خاندان عثمانی داراست. او را در غرب با نام سلیمان محتشم و در شرق با نام سلیمان قانونی می‌شناسند. از آن جهت به‌قانونی مشهور شد که سیستم قضایی امپراتوری عثمانی را به‌کلی بازسازی کرد.
– درگذشت ژان باتیست کُلبر در سال ۱۶۸۳م؛ سیاست‌مدار فرانسوی که وزارت اقتصاد دربار لویی چهاردهم را اداره می‌کرد و نقش مهمی در تشکیل نهادهای علمی و فرهنگی نوین فرانسه داشت.
– درگذشت سولی پرودوم در سال ۱۹۰۷م؛ شاعر و مقاله‌نویس فرانسوی و نخستین برندۀ جایزۀ ادبی نوبل در سال ۱۹۰۱م
– درگذشت آرتور راکهام در سال ۱۹۳۹م؛ نقاش آب‌رنگ و تصویرگر کتاب انگلیسی که به‌دلیل نقاشی‌های خیالی و عجیب گروتسکیش (صور عجایب) برای کتاب‌های داستان‌های پریانی شهره بود.
– درگذشت آدولف داسلر در سال ۱۹۷۸م؛ طراح کفش و کارآفرین آلمانی که در سال ۱۹۲۴م شرکت آدیداس را با مشارکت برادر بزرگ‌ترش، رودولف داسلر، تأسیس کرد. این شرکت در ابتدا تحت نام کارخانۀ کفش برادران داسلر فعالیت خود را آغاز نمود.
– درگذشت آکیرا کوروساوا در سال ۱۹۹۸م؛ کارگردان، نویسنده و تهیه‌کنندۀ ژاپنی و از تأثیرگذارترین و مهم‌ترین فیلم‌سازان تاریخ سینما
– درگذشت لوچانو پاواروتی در سال ۲۰۰۷م؛ از خواننده‌های تِنور بسیار مشهور اپرا
– درگذشت کِیت میلِت در سال ۲۰۱۷م؛ مجسمه‌ساز، نویسنده و فیلم‌ساز فمینیست آمریکایی
– درگذشت رابرت موگابه در سال ۲۰۱۹م؛ سیاست‌مدار و دیکتاتور و رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر زیمبابوه که از نظر ایدئولوژیک، یک ملی‌گرای آفریقایی و یک سوسیالیست بوده‌است.
