دوازدهم/۱۲ مارس در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی کلیه
– روز جهانی مبارزه با سانسور در فضای مجازی
وقایع
– در سال ۱۵۱۵ق.م؛ ساخت نیایش‌گاه اورشلیم به‌پایان رسید.
– در سال ۱۹۱۸م؛ روسیۀ بلشویکی، پایتخت خود را از پتروگراد به‌مسکو انتقال داد.
– در سال ۱۹۳۰م؛ نهضت نافرمانی در هند، علیه استعمار امپراتوری بریتانیا، با فرمان ماهاتما گاندی آغاز شد.
– در سال ۱۹۴۰م؛ پیمان صلح مسکو بین فنلاند و شوروی بسته شد و به‌جنگ بین آن ۲ کشور؛ معروف به‌جنگ زمستانی پایان داد.
زادروزها
– زادروز ابن ناقیا بغدادی در سال ۱۰۲۰م؛ فقیه، فیلسوف، زبان‌شناس، ادیب و شاعر عربی عراقی در سدۀ ۵ه.ق
– زادروز پائولو ورونزه در سال ۱۵۲۸م؛ نقاش رنسانس ایتالیایی اهل ونیز و یکی از نقاشان بزرگ تاریخ که در عرصۀ مذهبی و اساطیری فعالیت داشت. او به‌همراه تیسین که از پائولو یک نسل بزرگ‌تر و از تینتورتو ۱۰ سال بزرگ‌تر بود، جزء ۳ هنرمند بزرگ ونیز در قرن ۱۶م می‌باشند.
– زادروز جان اوبری در سال ۱۶۲۶م؛ عتیقه‌شناس، فیلسوف طبیعی و نویسندهٔ انگلیسی که بیشتر به‌عنوان نویسندهٔ کتاب «زندگی‌نامه‌های کوتاه» شناخته شده‌است. او یک باستان‌شناس پیشگام بود که (اغلب برای اولین‌بار) بسیاری از خرسنگ‌ها و دیگر بناهای تاریخی را در جنوب انگلیس ثبت کرده‌است و به‌ویژه به‌عنوان کاشف بنای هنج‌آوبری شهرت دارد. گودال‌های اوبری استون‌هنج به‌افتخار او نام‌گذاری شده‌اند.
– زادروز جرج بارکلی در سال ۱۶۸۵م؛ فیلسوف و کشیش ایرلندی و از فیلسوفان ایدئالیست مدرن
– زادروز گوستاو رابرت کیروش هوف در سال ۱۸۲۴م؛ فیزیک‌دان معروف آلمانی که در حوزه‌های مدارهای الکتریکی، طیف‌سنجی و تابش سیاه از اشیاء گرم‌شده، دست‌آوردهایی بنیادین داشت. او واژۀ تابش سیاه را در سال ۱۸۶۲م مصطلح کرد. قوانین کیروش هوف، به‌اسم او نام‌گذاری شده‌است.
– زادروز گابریله دانونزیو در سال ۱۸۶۳م؛ از شاعران و نویسندگان مشهور ایتالیایی قرن ۲۰م که در زمینۀ نمایشنامه‌نویسی و شاعری، مرتبه‌ای بلند دارد.
– زادروز محمد ادریس سنوسی در سال ۱۸۸۹م؛ اولین و تنها پادشاه لیبی و همچنین رهبر گروه اسلامی سنوسیه
– زادروز اورت اکسل توب در سال ۱۸۹۰م؛ هنرمند، نویسنده و آهنگ‌ساز سوئدی که بیشتر با ترانه‌های فولکورش، به‌عنوان یکی از معروف‌ترین موسیقی‌دانان سوئد شناخته شده‌است.
– زادروز جیانی آنیلی در سال ۱۹۲۱م؛ کارخانه‌دار، مدیر و سرمایه‌دار اصلی شرکت سرمایه‌گذاری اکسور بود. شرکت اکسور بزرگ‌ترین شرکت سرمایه‌گذاری ایتالیا است و می‌توان از شرکت‌های خودروسازی فیات، کرایسلر، آلفا رومئو، لانچیا، داج، مازراتی، جیپ، رم تراکس، ایوکو و فراری، گروه رسانه‌ای و نشریۀ اکونومیست، بانک لئوناردو، شرکت تجهیزات استخراج نفت و گاز ولتک و باشگاه ورزشی یوونتوس به‌عنوان بخش اعظم دارایی‌های این شرکت نام برد.
– زادروز جک کرواک در سال ۱۹۲۲م؛ رمان‌نویس و شاعر آمریکایی فرانسوی‌تبار
– زادروز راتکو ملادیچ (قصاب بوسنی) در سال ۱۹۴۳م؛ فرماندۀ نظامی صرب‌های بوسنی در جریان کشتار سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵م
درگذشت
– درگذشت جرج وستینگهاوس در سال ۱۹۱۴م؛ کارآفرین و مهندسی که ترمز بادی راه‌آهن را اختراع کرد و از پیشگامان صنعت برق بود.
– درگذشت سون یات سن در سال ۱۹۲۵م؛ سیاست‌مدار، پزشک، نویسنده، فیلسوف، خطاط و انقلابی اهل چین که یکی از اصلی‌ترین رهبران انقلاب شین‌های بود. این انقلاب منجر به‌سرنگونی دودمان چینگ در سال ۱۹۱۱م شد. سون یات سن نخستین رئیس‌جمهور و بنیان‌گذار جمهوری چین بود و از او به‌عنوان پدر چین مدرن یاد می‌شود.
– درگذشت ویلیام هنری براگ در سال ۱۹۴۲م؛ فیزیک‌دان و شیمی‌دان بریتانیایی که به‌همراه پسرش (ویلیام لورنس براگ)، در سال ۱۹۱۵م مفتخر به‌دریافت جایزۀ نوبل فیزیک گردید. آن‌ها این جایزه را به‌خاطر تحلیل ساختار بلوری توسط پرتوهای ایکس دریافت کردند.
– درگذشت چارلی پارکر در سال ۱۹۵۵م؛ نوازندۀ ساکسوفون آلتو و نابغۀ بی‌همتای بداهه‌نوازی جاز که همراه با دیزی گیلیسپی، سبک بی‌باپ را پایه گذاشت. بسیاری او را برترین نوازنده‌ای می‌دانند که موسیقی معاصر غرب به‌خود دیده‌است.
– درگذشت یهودی منوهین در سال ۱۹۹۹م؛ نوازندۀ برجستۀ ویولن و رهبر ارکستر و بهترین نوازندۀ ویولن در سدۀ ۲۰م
– درگذشت هاوارد ملویل فاست در سال ۲۰۰۳م؛ رمان‌نویس و نویسندۀ تلویزیونی کمونیست آمریکایی و خالق اسپارتاکوس
– درگذشت مایکل گریوز در سال ۲۰۱۵م؛ معمار و طراح برجستۀ آمریکایی و یکی از ۵ معمار بزرگ نیویورک در تاریخ معماری آمریکا
