«ناصر ملک مطیعی» در تاریخ هشتم فروردینماه ۱۳۰۹ در تهران متولد شد. او دیپلم خود را در رشتهی تربیتبدنی دریافت کرد و پیش از راهیابی به سینما، بهعنوان معلم ورزش در دبستانهای تهران فعالیت میکرد. وی پس از ورود به سینما، در تئاتر و دوبله نیز مشغول به کار شد. او همچنین در مورد پدرش گفت: «پدر من در سال ۱۳۱۱ در خیابان سیروس سینما شرق را تأسیس کردهبود که مرکز شهر بود. البته بعد از چندماه متضرر شدن، سینما را تعطیل کرد. پدرم کارمند وزارت پست و تلگراف بود.» «ناصر ملک مطیعی» با زنی بهنام «مهین» ازدواج کرده و از وی صاحب یک دختر بهنام «شیرین» و یک پسر بهنام «امیرعلی» شدهبود. او پس از فوت همسرش، دیگر ازدواج نکرد…
او در ادامه دربارهی ورود به سینما گفت:
«معلم ورزش دبیرستان بودم و همینطور انجمن نمایش و ورزش را در مدرسه اداره میکردم. مدارس، شبهای جمعه یا ماهی یکبار تئاترهایی را تشکیل میدادند و از والدین دعوت میکردند که بازیِ بچههایشان را ببینند؛ یعنی این کار یکجور مُد بود. آنموقع بیشتر به تئاتر اهمیت میدادند؛ چون سینما هنوز جا نیفتاده بود. در سال ۱۳۳۳ اولین کلاس داوریِ کشتی در دارالفنون برگزار شد که من هم آن دوره را گذراندم، ولی بعدش به سینما کشیدهشدم.»
اولین حضور «ناصر ملک مطیعی» در دنیای سینما، به سکانسی کوتاه در فیلم «واریته بهاری» در سال ۱۳۲۸ بازمیگردد. او در دومین فیلمش نیز حضور کوتاهی تجربه کرد و در فیلم «شکار خانگی» که در سال ۱۳۳۰ تولید شد، فقط یک جمله به زبان آورد. نقطهی آغاز بازیگریِ «ملک مطیعی» اما به فیلم «ولگرد» در سال ۱۳۳۱ بازمیگردد؛ او با بازی در این فیلم نهتنها به اوج محبوبیت رسید، بلکه اولین دستمزد حرفهایاش را نیز دریافت کرد. بلافاصله پس از معروفشدن، «علی کسمایی»، مرحوم «ملک مطیعی» را برای بازی در اولین فیلم رنگیِ تاریخ سینمای ایران؛ یعنی «غفلت» انتخاب کرد. «ملک مطیعی» پس از درخشش در «غفلت» از استودیو پارسفیلم، به دیاینافیلم رفت؛ با این اتفاق حقوق ماهیانهی او برای بازی در دو فیلم در سال، به هزار تومان رسید.
«ناصر ملک مطیعی» در سال ۱۳۳۳ به ایفای یک نقش متفاوت در فیلم «چهارراه حوادث» پرداخت. پس از «چهاراه حوادث» ستارهی نوظهور سینمای ایران به خدمت نظام احضار شد و پس از طیکردن دورهی دوسالهی خدمت، از سینما دور نماند و بلافاصله در فیلم «اتهام» بازی کرد. سالهای ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۰ از شلوغترین سالهای زندگیِ او محسوب میشوند. «ملک مطیعی» در این سالها در ۱۱ فیلم دیگر نقشآفرینی کرد. با آغاز دههی ۴۰ و ورود «محمدعلی فردین» به سینما، به تدریج از محبوبیت «ناصر ملک مطیعی» کاسته شد. سال ۱۳۴۱ را میتوان یکی از سالهای مهم زندگیِ مرحوم «ملک مطیعی» توصیف کرد؛ چرا که او در این سال برای اولینبار از تیپ لباسپوشیدنش که در آن زمان به تیپ جاهلها معروف بود، رونمایی کرد! پیش از او «عباس مصدق»، «مجید حسنی» و «محمدعلی فردین» این تیپ را برای دفعاتی محدود استفاده کردهبودند. تیپ معروف به جاهلها شامل یک کتوشلوار مشکی، پیراهن سفید، کفش چرمیِ نوکتیز، کلاه مخملی، دستمال ابریشمی و تسبیح شاهمقصود بود. با اینکه اخلاق «ملک مطیعی» با جماعت «جاهلها» متفاوت بود، اما تکنیکهای بازیگریاش مانند بالا انداختن ابرو، تکاندادن دستها، تکهکلامها و نقلقولها، نظر بسیاری را به خود جلب کرد.
او در مورد ورود «محمدعلی فردین» به سینما نیز چنین میگوید:
«من خودم فردین را وارد سینما کردم. هیچگاه به این قضیه فکر نکردم که او از من جلو بزند! همیشه خم شدم تا دیگران از من بالا بروند. هیچوقت حسادت نکردم و از کسی دلخور نشدم؛ چون به خودم معتقد بودم. مرحوم تختی، فردین را به من معرفی کرد و از من خواست تا او را به سینما معرفی کنم. ایشان را دعوت کردم، حسین نوری، قهرمان وزن هشتم کشتی بود و بعدها همسر خواهر فردین شد و با مرحوم تختی کشتی میگرفتند و رفیق قدیمیِ من بود. به استودیو پارسفیلم در خیابان استانبول آمدند و دکتر کوشان، دلکش، سیامک یاسمی و زرندی هم بودند و همه صحبت کردیم و همه قبول کردند که فردین به سینما راه پیدا کند.»
«ناصر ملک مطیعی» از جمله ستارههای سینمای ایران بود که بعد از انقلاب در سال ۱۳۵۷ از کشور خارج نشد و در مشاغلی چون قنادی و مشاور املاک فعالیت داشتهاست. او دوران پس از انقلاب را به دلیل انزوا، دوران سختی در زندگیاش توصیف کردهاست. وی به دعوت عوامل تولید برزخیها، نقش مثبت و کوتاهی را بازی کرد، ولی نامش در زمان تیتراژ پایانیِ فیلم به نمایش درنیامد و روزنامهها نیز خبری در خصوص حضور مجدد وی، منتشر نکردند! که این موضوع، موجب دلسردیِ مفرط او گشت… خودش در اینباره چنین میگوید: «بعد از انقلاب برای من مشکل خاصی پیش نیامد. مسئله، دادگاه انقلاب بود که همهی دوستان احضار شدند. در آنجا خواستند تا ببینند این افراد که هستند و چه کردهاند. طبیعی هم بود. باید مسئولان با ما آشنا میشدند و یک تعهدی هم از ما گرفتند که کاری برخلاف نظر آنها انجام ندهیم!»
«ناصر ملک مطیعی» که سابقاً برای درمان درد پا و کلیه در بیمارستان بستری شدهبود، اینبار هم به صلاحدید پزشکان چند روزی بستری شد که باعث بهوجودآمدن شایعهی فوت وی شد، اما این خبر توسط پسرش تکذیب شد. سرانجام «ناصر ملکمطیعی» در ۳۱ اردیبهشتماه ۱۳۹۷ به دلیل مشکلات تنفسی و کلیوی در بیمارستان بستری شد و چند روز بعد در در چهارم خردادماه ۱۳۹۷ در ۸۸ سالگی درگذشت. پیکر او روز بعد با حضور جمع کثیری از اهالیِ سینما و مردم از مقابل خانهی سینمای ایران تشییع و در قطعهی هنرمندانِ بهشتزهرا در کنار مزار «محمدعلی فردین» به خاک سپرده شد. یادش گرامی…
نگارش و گردآوری؛ قجرتایم
دیالوگ معروف مرحوم «ناصر ملک مطیعی» در فیلم کلک نزن خوشگله