خلاصه بنویسیم؛ «نلسون ماندلا» رهبر مبارزان سیاه‌پوست ضد تبعیض نژادی در جنوب آفریقا، در ۱۸ ژانویه سال ۱۹۱۸م به دنیا آمد. نام اصلی او خولی ساسا- دادلیب هونگا، بود. محل تولدش دهکده کوچکی در شرق دماغه آفریقای جنوبی بود و پدرش از قبیله مادیبا بود. نام انگلیسی نلسون را یکی از معلم‌های دبستانش روی او گذاشت. پدرش که مشاور خانواده سلطنتی تمبو بود، هنگامی که نلسون ۹ ساله بود درگذشت و سرپرستی او به رئیس موقت قبیله تمبو واگزار شد. وی در سال ۱۹۴۴م به کنگره ملی آفریقا پیوست و پس از مدتی، رهبری آن را بر عهده گرفت. او در نیمه دوم دهه ۱۹۴۰ و در تمام طول دهه ۱۹۵۰ از چهره‌های اصلی کنگره ملی آفریقا در مبارزات مردمی علیه رژیم تبعیض نژادی به شمار می‌رفت!
رژیم تبعیض نژادی (آپارتاید) از سال ۱۹۴۸م توسط اقلیت سفیدپوست کشور آفریقای جنوبی بر اکثریت سیاهان تحمیل شد و بر اساس آن، اقلیت ۲۰ درصدی سفید پوست‌های این کشور به عنوان نژاد برتر، بر سرنوشت آفریقای جنوبی حاکم شدند. ازدواج سیاه‌پوستان با سفیدپوستان ممنوع شد و سیاه پوستان به کارهای پست گمارده و از فعالیت های سیاسی منع شدند. اِعمالِ سیاست غیرانسانی تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی، خشم جهانیان را برانگیخته بود. نسلون ماندلا هم در همین گیرودار در سال ۱۹۶۰م شاخه نظامی کنگره را پایه ریزی کرد و تلفات قابل توجهی به نیروهای دولت آپارتاید وارد آورد و در اوت ۱۹۶۲ به اتهام تلاش برای ساقط کردن دولت آفریقای جنوبی دستگیر و به حبس ابد محکوم شد.
«نلسون ماندلا» از آن تاریخ تا سال ۱۹۸۹م به مدت ۲۷ سال، در زندان های سیاسی مختلف رژیم نژادپرست آفریقای جنوبی به سر برد و به‌عنوان معروف‌ترین زندانی سیاسی جهان شناخته شد. سرانجام در پی تغییرات سیاسی در کادر رهبری رژیم آفریقای جنوبی، «نلسون ماندلا» آزاد شد. آزادی ماندلا و نزدیک شدن دولت آپارتاید به او، به دلیل کم کردن خطر بالقوه این مبارزه سیاه پوست و نیروهایش برضد دولت پروتوریا صورت گرفت اما در نهایت، «نلسون ماندلا» در ۱۰ می۱۹۹۴ به عنوان اولین سیاستمدار سیاه‌پوست به ریاست جمهوری کشور آفریقای جنوبی برگزیده شد. ماندلا در پایان دوره پنج ساله ریاست جمهوری خود، داوطلبانه از این سمت کناره گیری کرد و یکی از یاران او در مبارزه برای رفع تبعیض نژادی از آفریقای جنوبی، به نام تامبو امبکی به ریاست جمهوری انتخاب گردید.
ماندلا روز پنجشنبه ۵ دسامبر ۲۰۱۳ برابر با ۱۴ آذر ۱۳۹۲ در شهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی در سن ۹۵ سالگی درگذشت. جیکوب زوما، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی در بیانیه‌ای تلویزیونی این خبر را اعلام کرد و گفت که آقای ماندلا اکنون «ما را ترک کرده‌است.» و در ادامه گفت: «ماندلا در ساعت ۸:۲۰ دقیقه به وقت محلی درحالی که اعضای خانواده‌اش در کنارش بودند در آرامش درگذشت.»
در ادامه بد نیست بخشی از اعلامیه مطبوعاتی «مبارزه زندگی من است» که توسط ماندلا در در ۲۶ ژانویه ۱۹۶۱م منتشر شد را بخوانید؛ بی‌نظیر است!
«از کسانی که حق رای ندارند نمی‌توان انتظار داشت به پرداخت مالیات به دولتی ادامه دهند که نسبت به آنان مسئول نیست! از مردمی که در فقر و گرسنگی زندگی می‌کنند نمی‌توان انتظار داشت به‌دولت و مسئولان محلی اجاره‌های سنگین برای خانه بپردازند. ما توانایی‌های کشاورزی و صنعت کشور را فراهم می‌سازیم. ما با دستمزدهای بسیار کم در معادن طلا، الماس و ذغال سنگ، مزارع و کارخانه‌ها کار می‌کنیم؛ پس چرا باید به ثروتمند کردن کسانی ادامه دهیم که دسترنج عرق و خون ما را می‌دزدند؟ همان کسانی که از ما بهره‌کشی می‌کنند و حق ما را برای تشکیل اتحادیه‌های کارگری و صنفی زیر پا می‌گذارند؟… به‌من اطلاع دادند دستور توقیفم صادر شده است و پلیس در جستجوی من است… هر سیاستمدار سرد و گرم چشیده‌ای درک خواهد کرد در شرایط کنونی این کشور، دنبال شهادت حقیرانه رفتن با تسلیم خود به پلیس کاری ساده لوحانه و جنایتکارانه است. ما برنامه‌ای مهم پیش روی خود داریم و این مهم است که آن را به‌طور خیلی جدی و بدون درنگ انجام دهیم.
من این مسیر را انتخاب کرده‌ام که دشوارتر است و خطرها و دشواری‌های بیشتر از حبس شدن در زندان دارد. من مجبورم از همسر و فرزندان عزیزم، از مادر و خواهرانم دور باشم، در سرزمین خودم همچون فردی غیرقانونی به صورت پنهانی زندگی کنم. مجبورم کسب و کارم را تعطیل کنم، شغلم را کنار بگذارم و در فقر و بیچارگی زندگی کنم، همچنان که بسیاری از مردم من چنین می‌کنند… من در کنار شما، وجب به وجب، و کیلومتر به کیلومتر با دولت خواهم جنگید تا پیروز شویم. شما می‌خواهید چه کنید؟ آیا با ما همراه خواهید شد، یا می‌خواهید با دولت در تلاش‌های آن برای سرکوبی ادعاها و آرزوهای مردم خود همکاری کنید؟ یا می خواهید در موضوعی که برای مردم من، برای مردم ما، حکم مرگ و زندگی را دارد ساکت و بی‌طرف بمانید؟ من انتخابم را کرده‌ام؛ از آفریقای جنوبی خارج نمیشوم فراری و پناهنده نخواهم شد، همچنان که تسلیم نیز نخواهم شد. آزادی را تنها با تحمل سختی ها، فداکاری و اقدام مبارزه جویانه می‌توان به دست آورد. این مبارزه زندگی من است. من به جنگیدن برای آزادی تا پایان زندگی خود ادامه خواهم داد.»
«نلسون ماندلا» در دوران زندگی‌اش بیش از ۲۵۰ جایزه حقوق بشری از جمله جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. در ادامه آلبوم تصاویر جالبی از زندگی ماندلا تماشا کنید؛ یادش گرامی و راهش پر رهرو باد…
نگارش و گردآوری: قجرتایم
