«پل گوگن» با نام کامل «اوژن آنری پل گوگن» در ۷ ژوئن ۱۸۴۸م در پاریس به دنیا آمد. تولد وی هم‌زمان با خیزش‌های انقلابی در سراسر اروپا بوده‌است. پدر وی یک ژورنالیستِ لیبرال از خانواده‌های کارآفرین ساکن اورلئان بود که پس از نوشتن مطلبی در روزنامه‌ی خود که در آن از دولت فرانسه به جهت سرکوب‌ها انتقاد می‌کرد، مجبور به گریختن از فرانسه شد. مادر «گوگن» هم یک فعال سیاسی در جنبش‌های اولیه‌ی سوسیالیستی بوده‌است. «گوگن» تا سن ۶ سالگی از تمامیِ امکانات خدماتی و رفاهی برخوردار بود، اما بعد از فرار پدرش، دوران خوش کودکی و رفاه خانواده‌ی او به اتمام رسید و کار تا آنجا پیش رفت که در سن ۱۷ سالگی دبیرستان را نیز رها کرد و در ناوگان تجاری مشغول به کار شد. «گوگن» به مدت ۶ سال به دُور دنیا سفر کرد و سپس از کار کناره گرفت. پس از مرگ مادرش، سرپرستیِ آن‌ها به تاجری به‌نام «گوستاو آروسا» سپرده‌شد.
«گوستاو آروسا» شغلی به‌عنوان دلال بورس برای «گوگن» دست‌وپا کرد و همچنین سبب آشناییِ او با زنی دانمارکی به‌نام «مت گاد» شد. «گوگن» در سال ۱۸۷۳م با «مت» ازدواج کرد و از او صاحب ۵ فرزند شد. علایق هنریِ «گوگن» برای نخستین‌بار با دیدن کلکسیون هنریِ «گوستاو آروسا» شکل گرفت و طولی نکشید که نقاشی را آموخت و به جنبش معاصر و نوینِ امپرسیونیسم علاقه‌مند شد. در بین سال‌های ۱۸۷۶م و ۱۸۸۱م به جمع‌آوریِ آثار نقاشان امپرسیونیست همچون «کامی پیسارو»، «کلود مونه» و «پل سزان» پرداخت. در سال ۱۸۷۴م با «کامی پیسارو» (بنیان‌گذار جنبش امپرسیونیسم) ملاقات کرد و تحت تعلیم وی، فنون نقاشی را فرا گرفت. در سال ۱۸۸۲م، هم‌زمان با سقوط بازار بورس در فرانسه شغل خود را از دست داد؛ هر چند خودش نسبت به این قضیه خوش‌بین بود؛ زیرا این اتفاق فرصتی در اختیار او قرار داد تا به سرگرمیِ مورد علاقه‌اش (نقاشی) بپردازد.
بهره‌گیریِ او از رنگ‌های روشن و زنده، تناسبات اغراق‌آمیز بدن و تضادهای آشکار در نقاشی‌هایش، او را از هنرمندان هم‌عصر خود متمایز نمود و راه را برای ظهور جنبشِ هنریِ بدوی‌گرایی نیز هموار ساخت. «گوگن» اغلب در جستجوی فضاهای بکر و غیر بومی بود و برای مدتی هم در تاهیتی زندگی کرد و نقاشی کشید. «پل گوگن» را می‌توان یکی از شخصیت‌های رنگارنگ دنیای هنر برشمرد. او از خود به‌عنوان شخصی وحشی و بدوی یاد می‌کرد و مدعی بود که خون «اینکاها» در رگ‌های او جریان دارد!
«گوگن» در سال ۱۸۹۱م در تلاش بود تا از ساختارهای مدرن جامعه‌ی اروپایی بگریزد. او تصور می‌کرد که شاید سفر به تاهیتی نوعی رهاییِ شخصی و خلاقیت برای وی به همراه داشته‌باشد. در تاهیتی از اینکه می‌دید مقامات استعماریِ فرانسه بخش عمده‌ای از جزیره را غربی کرده‌اند، ناامید شد؛ بنابراین تصمیم گرفت که در میان مردم بومی و دور از زندگیِ اروپاییان پایتخت زندگی کند. «گوگن» درباره‌ی سفرش به تاهیتی می‌نویسد: «مردمان این جزیره، اگرچه غرایز اولیه‌ی خود را گم کرده‌اند، اما هنوز زیبا چون آثار هنری باقی مانده‌اند.» تابلوهای «گوگن» به فروش نمی‌رسیدند و او در فقر به زندگی‌اش ادامه می‌داد. همسرش نیز دیگر از او قطع امید کرده و با فرزندانش به دانمارک مهاجرت کردند.
«گوگن» در سال ۱۸۹۳م، در فقر و تنگ‌دستی به فرانسه بازگشت. می‌گوید که در این دوران اگرچه وحشی‌تر از سابق بود، اما معلوماتش بیشتر شده‌بودند. در فرانسه از موفقیت خبری نبود. او باز به تاهیتی بازگشت، اما دیگر از زندگی سیر بود. کوشش او برای خودکشی نیز ناموفق ماند. برای او که عاصی بود، تنها نقاشی باقی مانده‌بود که با آن خود را مشغول کند. در این زمان برای به‌دست‌آوردن مخارج زندگی‌اش، برای روزنامه‌های طنز مطلب می‌نوشت. «گوگن» با خلق اثرِ «از کجا آمده‌ایم؟ چه هستیم؟ به کجا می‌رویم؟» در سال ۱۸۹۷م، به موضوع زندگی پرداخت؛ زندگی از تولد تا مرگ، همراه با ترس‌ها و شادی‌های آن. «گوگن» با این اثر به شهرت رسید و آثارش مورد توجه قرار گرفتند. یک تاجر آثار هنری در پاریس تصمیم گرفت تا «پل گوگن» را حمایت مالی کند.
مصرف بی‌رویه‌ی مشروبات الکلی، بیماری‌های گوناگون و اختلافات همیشگی با مقامات اداره‌ی مستعمرات فرانسه، عرصه را بر «گوگن» تنگ کرده‌بودند. سرانجام این هنرمند فقیر تک‌وتنها در ۸ مِی ۱۹۰۳م، در خانه‌ی دورافتاده‌ای در جزیره‌ی «هیوا اوآ» چشم از دنیا فروبست. در هنگام مرگ تقریباً آهی در بساط نداشت. آثار هنری‌اش پس از مرگ، مورد تحسین واقع شدند و هنرمندانی چون «آنری ماتیس» و «پابلو پیکاسو» را تحت تأثیر قرار دادند. تأثیر و نفوذ «گوگن» بر نقاشیِ مدرن، شگرف و متفاوت بود. میراث او در به‌آغوش‌کشیدنِ زندگی معنویِ رها از قیدوبند و نیز تلاشِ خستگی‌ناپذیر وی در آزمودن تکنیک‌های گوناگون نهفته است. کارشناسان، آثار او را با جنبش‌های هنریِ متفاوتی مرتبط می‌دانند. چالش تبیین سبک آثار این هنرمند بزرگ، به‌ویژه در واپسین تابلوی او، گواهی بر نگاه منحصربه‌فرد وی است.
اگرچه «پل گوگن» همواره با اعتمادبه‌نفس به آثار خود می‌نگریست و آن‌ها را پُراهمیت می‌دانست، اما پس از مرگش بود که توجه کلکسیونرهای آثار هنری و موزه‌ها نسبت به او و آثارش جلب شد. امروزه «پل گوگن» یکی از مشهورترین هنرمندان تاریخ اروپا به‌حساب می‌آید. «بنیاد بیِلر» در سوئیس، هر ساله از ۸ ژوئن تا ۲۸ ژوئن، حدود ۵۰ اثر «گوگن» را که به موزه‌های مختلف و صاحبان شخصیِ جهان تعلق دارند، در نمایشگاه شهر بازل عرضه می‌کند. در ادامه چند تصویر مربوط به «پل گوگن» را مشاهده می‌کنید.
نگارش و گردآوری؛ قجرتایم
