آیا شراب خواری ابوعلی سینا واقعیت دارد؟ + منبع

آیا «ابوعلی سینا» شراب می‌خورد؟ برای پاسخ به این پرسش باید به منابع دست اول همان دوران رجوع کنیم! همان‌طور که در پُست «درگذشت و چگونگی مرگ ابوعلی سینا؛ مردی که فراتر از زمان زیست! + تصاویر» نوشته‌ایم، حکیم «ابن سینا» از معدود مشاهیر تاریخ ماست که سرگذشت زندگیِ او را تقریباً دقیق می‌دانیم؛ در واقع بهتر است بنویسم هر آنچه که خود او می‌خواسته بدانیم، در تاریخ ثبت شده‌است. در این‌باره باید به نوشته‌های «ابو عبیدالله عبدالواحد جوزجانی» رجوع کنیم؛ چرا که او بهترین دوست و همراه «ابن سینا» بوده‌است. «جوزجانی» نخست از کلام حکیم «ابن سینا» می‌نویسد: «شبانگاه زمانی که به خواندن و نوشتن می‌پرداختم، گاهی خواب بر من چیره می‌شد؛ پس به نوشیدن ساغری از باده روی می‌آوردم تا توان جسمی‌ام بازگردد.»

در جای دیگر «جوزجانی» از چگونگیِ برگزاریِ کلاس‌های درس حکیم می‌نویسد:

«…هر شب دانشجویان در سرایش گرد می‌آمدند و من از «شفا» می‌خواندم و دیگری از «قانون» به نوبت خود می‌خواند، و چون فارغ می‌آمدیم، خنیاگران و رقاصان به طبقات مختلف وارد می‌شدند و مجلس شراب را آماده می‌کردند و ما بدان مشغول می‌شدیم. تدریس و مراسم در شب بود؛ زیرا شیخ در روز مشغول خدمت به امیر بود…»

پس با توجه به این گزارشات می‌توان گفت بله! «شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا» شراب می‌خورد و شراب‌خواریِ او چیزی از جایگاه بلندش در تاریخ بشریت کم نمی‌کند؛ چرا که ما (به معنیِ انسان‌ها؛ چرا که جایگاه «ابن سینا» فراملّی و بین‌المللی‌ست) به دست‌آورد‌های علمیِ او افتخار می‌کنیم و قرار نیست که زندگیِ شخصیِ او را بر اساس عقاید شخصیِ خودمان قضاوت کنیم و بخواهیم که «ابن سینا» را با آن تطبیق بدهیم…!

شراب را چه گنه، گر که ابلهی نوشد
گهی به تیغ برد دست و گهی به‌سوی نجق

چو بوعلی می‌ناب ار خوری حکیمانه
به حق حق که وجودت به حق شود ملحق

حلال گشت به فتوای عقل بر دانا
حرام گشت به فتوای شرع بر نادان!

شعری منسوب به حکیم «ابوعلی سینا»

نگارش و گردآوری؛ قجرتایم
برگرفته از کتاب زندگی، کار و اندیشه‌ی پورسینا، استاد سعید نفیسی، انتشارات دانش