سی‌ام/۳۰ می در تاریخ را می‌خوانید.
-
مناسبت‌ها
-
وقایع
– در سال ۱۹۱۳م؛ آلبانی مستقل شد.
– در سال ۱۹۴۲م؛ در جریان جنگ جهانی دوم، هزار بمب‌افکن بریتانیایی، به‌مدت ۹۰ دقیقه شهر کلن در آلمان را بمب‌باران کردند.
– در سال ۱۹۶۱م؛ رافائل لئونیداس تروخیو، دیکتاتور نظامی دومینیکن که مدت طویلی بر این کشور سیطره داشت، در شهر سانتو دومینگو (پایتخت) ترور شد.
– در سال ۱۹۶۷م؛ با اعلام استقلال مناطق شرقی نیجریه، با نام جمهوری بیافرا، جنگ خانمان‌سوز داخلی در این کشور به‌پا شد.
– در سال ۱۹۷۱م؛ کاوش‌گر مارینر ۹، برای بررسی ۷۰ درصد از سطح و جَو مریخ به‌فضا فرستاده‌شد.
– در سال ۱۹۷۴م؛ هواپیمای مسافربری ایرباس ای ۳۰۰ آغاز به‌کار کرد.
– در سال ۱۹۹۸م؛ زلزله‌ای به‌بزرگی ۶/۶ ریشتر در شمال افغانستان بیش ۵ هزار کشته برجای گذاشت.
– در سال ۲۰۱۳م؛ نیجریه ازدواج هم‌جنس‌گرایانه را ممنوع اعلام کرد.
-
زادروزها
– زادروز میخائیل الکساندروویچ باکونین در سال ۱۸۱۴م؛ آنارشیست انقلابی روس و از بنیان‌گذاران آنارشیسم جمعی که یکی از با نفوذترین چهره‌های آنارشیسم و یکی از بنیان‌گذاران سنت آنارشیسم اجتماعی به‌شمار می‌رود.
– زادروز هاوارد وینچستر هاکس در سال ۱۸۹۶م؛ کارگردان، تهیه‌کننده و فیلم‌نامه‌نویس فیلم شهیر آمریکایی در دوران طلایی هالیوود
– زادروز هانس آلوین در سال ۱۹۰۸م؛ مهندس برق و فیزیک‌دان سوئدی که در سال ۱۹۷۰م برای تحقیقاتش در مورد مگنتوهیدرودینامیک، و استفادۀ آن در فیزیک پلاسما، موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل در فیزیک شد.
– زادروز بنی گودمن در سال ۱۹۰۹م؛ نوازندۀ کلارینت و رهبر ارکستر جاز که او را با نام‌هایی مانند استاد و پادشاه سوئینگ و پدرسالار کلارینت و دولت‌مرد ارشد سوئینگ یاد می‌کردند که همه نشانی از مهارت و استادی او در نواختن کلارینت و تنظیم و اجرای نوع سوینگ موسیقی جاز است. وی علاوه بر جاز، نوازندۀ برجسته‌ای در زمینۀ موسیقی کلاسیک بود.
– زادروز الکسی آرخیپوویچ لئونوف در سال ۱۹۳۴م؛ کیهان‌نورد روسی و نخستین انسانی که اقدام به‌راهپیمایی فضایی کرده‌است.
– زادروز برایان کنت کُبیلکا در سال ۱۹۵۵م؛ فیزیولوژیست آمریکایی و برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۲۰۱۲م
– زادروز استیون جرارد در سال ۱۹۸۰م؛ فوتبالیست پیشین و مربی فوتبال اهل انگلستان
-
درگذشت
– درگذشت ژروم پراگی در سال ۱۴۱۶م؛ روحانی اصلاح‌طلب بوهمی که از اوایل زندگی او اطلاع زیادی در دست نیست. وی در شهر پراگ با ابراز صریح افکار تازه‌اش جلب توجه کرد. در بحث تجدید سازمان دانشگاه پراگ، به‌همراه رفیق خود یان هوس در مقابل نمایندگان و رهبران بوهمی‌ها خشم مقامات رسمی را برانگیختند. ژروم برای حمایت از یان هوس به «شورای کنستانس» رفت. او را دستگیر کردند و در زندان پای‌بندی‌اش به‌عقاید هوس و ویکلیف را رَد کرد، اما بعد دوباره از نظریه‌هایی که در گذشته تبلیغ کرده‌بود دفاع کرد و به‌نام بدعت‌گذار در آتش سوزانده‌شد.
– درگذشت ژان دارک یا ژاندارک (دوشیزۀ اورلئان) در سال ۱۴۳۱م؛ قهرمان ملی فرانسه و قدیسه‌ای در کلیسای کاتولیک
– درگذشت پیتر پل روبنس در سال ۱۶۴۰م؛ نقاش مشهور سبک باروک فلمانی در سدۀ ۱۷م اهل آلمان
– درگذشت الکساندر پوپ در سال ۱۷۴۴م؛ از شاعران سدۀ ۱۸م بریتانیا که شهرت او بیشتر به‌خاطر اشعار طنز و ترجمۀ اثر هومر و همچنین به‌خاطر دوبیتی‌هایش است که مضمون قهرمانی دارند.
– درگذشت ولتر در سال ۱۷۷۸م؛ از نامدارترین فیلسوفان و نویسندگان فرانسوی عصر روشنگری که شهرت او به‌خاطر ذکاوت خارق‌العاده‌اش، مخالفت‌هایش با کلیسای کاتولیک، حمایتش از آزادی مذهب، آزادی بیان، و جدایی دین از سیاست و شجاعتش در بیان نظریات بی‌پرده است. تمام شور زندگی او، در جستجوی عدالت بود. ولتر در تمام سبک‌های ادبی و نوشتاری از جمله نمایشنامه، شعر، رمان، مقاله، و نوشته‌های تاریخی و علمی دست داشت. او بیش از ۲۰ هزار نامه و بیش از ۲ هزار کتاب و کتابچه نوشت. او مانند بسیاری، از متفکران عصر روشنگری دئیست (دادارباوری، یا خدااِنگاری؛ فلسفه‌ای که می‌گوید خدایی وجود دارد و به‌عنوان آفریننده و دادار، عامل خلق همه‌چیز است) بود و در آثارش اغلب به‌نقد عدم مدارا، تعصب مذهبی، و ساختار قدرت در فرانسۀ عصر خود می‌پرداخت.
– درگذشت سرلشکر سر جان مَلکُم در سال ۱۸۳۳م؛ افسر اسکاتلندی کمپانی هند شرقی، دیپلمات، تاریخ‌دان و سیاست‌مداری که در سال‌های آغازین قرن ۱۹م بارها از سوی کمپانی برای بستن پیمان‌نامه‌های سیاسی و بازرگانی به‌دربار قاجار فرستاده‌شد.
– درگذشت ویلبر رایت در سال ۱۹۱۲م؛ یکی از برادران رایت اهل آمریکا که به‌خاطر اختراع اولین هواپیمای قابل کنترل موتوردار و سنگین‌تر از هوا مشهور شدند.
– درگذشت گئورگی والنتینوویچ پلخانف در سال ۱۹۱۸م؛ فیلسوف و نظریه‌پرداز مارکسیست روس و بنیان‌گذار جنبش مارکسیستی در روسیه و همچنین از بنیان‌گذاران حزب سوسیال‌دموکرات کارگری روسیه
– درگذشت باریس لئونیدویچ پاسترناک در سال ۱۹۶۰م؛ از شاعران و نویسندگان روس که موفق به‌دریافت جوایز ادبی شد.
– درگذشت رافائل لئونیداس تروخیو در سال ۱۹۶۱م؛ حاکم دیکتاتور نظامی جمهوری دومینیکن و رئیس‌جمهور دومینیکن که به‌شکل غیر رسمی و غیر انتخابی، به‌عنوان مرد قدرتمند نظامی حکومت کرد. دوران حکومتش خشن‌ترین دوره در تاریخ جمهوری دومینیکن است.
– درگذشت خوآن کارلوس اوِنتی در سال ۱۹۹۴م؛ رمان‌نویس و روزنامه‌نگار اهل اروگوئه
