مقدمه‌ای بر آشنایی با «چارلی چاپلین»
«چارلی چاپلین» با نام کامل «سِر چارلز اسپنسر چاپلین جونیور» در تاریخ ۱۶ آوریل ۱۸۸۹م به دنیا آمد. «چارلی» مهم‌ترین و تأثیرگذارترین شاگرد «مک سِنِت» و فرزند یک نمایش‌گر تالارهای محلیِ موسیقیِ انگلیسی به‌نام «جرالدین چاپلین» بود. والدین «چاپلین» هر دو هنرمندانی در سالن بزرگ لندن بودند و هر دو بازیگر و آوازه‌خوان، اما پیش از آن‌که «چاپلین» سه‌ساله شود، از هم جدا شدند. مشهور است که نام مادر «چاپلین»، «هنا» است. «چارلی» آوازخواندن را از مادرش آموخت. پدرش الکلی شد و کم‌تر با «چارلی» ارتباط داشت. بعدها مادر «چاپلین» دچار بیماریِ روانی شد و در یک آسایشگاه در حوالیِ لندن بستری گردید. بیماریِ مادر «چاپلین» از آن‌جایی آغاز شد که در یکی از اجراهای زنده‌ی تئاتر در لندن که برای سربازان اجرا می‌شد، یکی از اجسامی که سربازان مَست به‌روی صحنه پرتاب می‌کردند، به سر مادرش برخورد کرد و مادر «چاپلین» خون‌آلود و اشک‌ریزان به پشت صحنه رفت و «چاپلینِ» پنج‌ساله به‌روی صحنه آمد تا تماشاچیان عصبانی را با خواندن آهنگی سرگرم و آرام کند، اما پدرش زمانی که «چارلی» ۱۲ ساله بود، فوت شد.
پس از پدر و مادر
با بستری‌شدن مادر، «چارلی چاپلین» و برادرش رابطه‌ی عمیق‌تری پیدا کردند و هر دو با استعداد بالایی که داشتند، در همین سالن قدیمی که پدر و مادرشان در آن کار می‌کردند، مشغول به کار شدند. «چاپلین» در سال ۱۹۱۰م به آمریکا رفت و با برادرانش «استودیوی چاپلین» را تأسیس کردند. در سال ۱۹۲۸م مادر «چاپلین» درست در زمانی که هفت‌سال از انتقال وی توسط پسران به هالیوود می‌گذشت، از دنیا رفت. بعدها «چارلی» از وجود برادری ناتنی از سمت مادر آگاه شد به‌نام «ویلر درایدن» که این برادر نیز به مابقیِ برادران در هالیوود و استودیوی چاپلین پیوست. در سال ۱۹۱۳م بازیِ «چاپلین» در آمریکا مورد توجه یکی از فیلم‌سازان قرار می‌گیرد و از آن‌پس با شرکت فیلم‌سازیِ «کی استون» همکاری می‌کند. «چارلی چاپلین» نخستین فیلمش را با نام «ساختن یک زندگی» که فیلم کمدی بود، در سال ۱۹۱۴م آغاز کرد؛ در این کمپانی و با همین فیلم بود که به شهرت رسید. او به تدریج به محبوب‌ترین هنرمند تاریخ سینما تبدیل شد و تهیه‌کنندگیِ آثارش را نیز بر عهده گرفت.
ظهور ولگرد کوچولو
«چارلی چاپلین» در نخستین فیلمی که به‌نام «در تلاش معاش» (۱۹۱۴م) برای «مک سِنِت» بازی کرد، نقش یک شیک‌پوش تیپیک انگلیسی به او محول شد، اما با فیلم دومش «مخمصه‌ی غریب مبیل» (۱۹۱۴م)، کارکتر یک ولگرد کوچولو را معرفی کرد؛ کارکتری که بعدها او را شهره‌ی آفاق ساخت و به یک نماد جهانیِ سینمایی از یک فرد عامی در دوران ما بدل کرد. «چاپلین» در کمپانی «کی استون» در ۳۴ فیلم کوتاه و شش‌حلقه‌ایِ داستانی با عنوان «رمانس ناکام تیلی» (۱۹۱۴م) به کارگردانیِ «مک سِنِت» بازی کرد و کاراکتر این بازیگر ریزنقش محزون را به تدریج پرورش داد؛ شخصیتی با کفش‌هایی که برایش بزرگ بودند، شلواری گشاد و کُتی تنگ که کلاه لبه‌دار دربی بر سر می‌گذاشت. شخصیت‌پردازیِ درخشان او همراه با حرکات پانتومیم که «چارلی» تبحر بی‌مانندی در آن داشت، از ولگرد کوچولو، انسانی ساخت که با جهان پیرامون خود به‌کلی بیگانه است. از جمله مشهورترین فیلم‌هایی که «چاپلین» در کمپانیِ «اسانی» ساخت، می‌توان به «ولگرد»، «شغل»، «بانک» و «شبی در نمایش» اشاره کرد. این فیلم‌ها در سال ۱۹۱۵م ساخته شدند و چنان مورد استقبال قرار گرفتند که «چارلی» سال بعد درخواست هفته‌ای ۱۰ هزار دلار، به اضافه‌ی پیش‌پرداختی معادل ۱۵۰ هزار دلار پس از امضای قرارداد برای ساختن ۱۲ فیلم برای کمپانیِ «میوچوال» را کرد.
افتخارات و جوایز
معروف‌ترین فیلم‌های «چارلی چاپلین» در کمپانیِ میوچوال عبارتند از: «بازرس فرودگاه» (۱۹۱۶م،) «مأمور آتش‌نشانی» (۱۹۱۶م)، «ساعت یک صبح» (۱۹۱۶م)، «سرسره‌بازی» (۱۹۱۶م)، «سمساری» (۱۹۱۶م)، «خیابان اوباش» (۱۹۱۷م)، «مهاجر» (۱۹۱۷م)، «ماجراجو» (۱۹۱۷م). «چاپلین» در سال ۱۹۱۹م به‌همراهیِ تعدادی از دوستان سینمایی‌اش اتحادیه‌ی سینماگران را تأسیس کرد. آن‌زمان این فرصت برای او پدید آمده‌بود تا پس از سال‌ها به دل‌مشغولی‌های خود بپردازد و حرف دل خویش را به زبان تصویر بیان کند. بسیاری او را تنها یک کمدین موفق می‌دانند، حال آن‌که او در طول زندگانی‌اش در زمینه‌ی موسیقی نیز استعداد فراوانی از خود نشان داد. ساخت موسیقیِ فیلم کار عادیِ وی بود و توانست در مجموع، موسیقیِ ۲۳ فیلم را به پایان برساند.
موسیقیِ فیلم «لایم لایت» ساخته‌ی «چارلی چاپلین» در سال ۱۹۷۲م برنده‌ی جایزه‌ی اسکار شد. شخصیت «چاپلین» بیشتر به‌عنوان «آواره» شهرت یافت که در زبان‌های مختلف دنیا مفهومی به‌مانند فردی ولگرد با رفتارهای پیچیده، اما بزرگ‌منشانه داشت. در سال ۱۹۱۵م «چاپلین» با یک کمپانیِ تازه قرارداد بست و مشغول ساخت فیلم‌های بلندتری شد. در سال ۱۹۱۶م کمپانیِ فیلم موچوال مبلغ ۶۷۰ هزار دلار با «چاپلین» قرارداد بست و در مدت ۱۸ ماه، وی ۱۲ فیلم بلندمدت کمدی برای آن‌ها ساخت که در این نوع از ویژگیِ ممتازی در تاریخ سینما برخوردار بودند. در واقع تمام فیلم‌هایی که در این کمپانی ساخته‌شد، به یک اثر کلاسیک سینمای کمدی تبدیل شدند. در پایان این سال‌ها آمریکا وارد جنگ جهانی شد و «چاپلین» نیز دوره‌ی جدیدی از سینمای خود را با دوستانی آغاز کرد.
از سال ۱۹۱۸م «چارلی چاپلین» در استودیوی خود مشغول به کار شد. تمام فیلم‌های پیشین دوباره ویرایش و کات شدند و در سال‌های مختلف، موسیقی و تدوین جدید صورت گرفت. «دیکتاتور بزرگ» نخستین فیلم کاملاً ناطق «چاپلین» بود که در اوضاع نابسامان جهانی در دهه ۴۰م، بسیار تأثیرگذار بود. برخی این فیلم را نپسندیدند و برخی جنبه‌ی سیاسیِ آن را جدی گرفتند و برخی نیز آن را به‌قدر کافی جدی نگرفتند؛ با این حال این فیلم از نظر تجاری محبوبیت فراوانی پیدا کرد و «چاپلین» را همچنان به‌عنوان یک ستاره در اوج نگاه داشت. سرانجام پس از سال‌ها فعالیت هنری، «سر چارلز اسپنسر چاپلین» در تاریخ ۲۵ دسامبر ۱۹۷۷م در سن ۸۸ سالگی درگذشت. یادش گرامی… در ادامه یک ویدئوی کوتاه و تصاویری به‌یادماندنی از او را مشاهده می‌کنید.
پیامی برای بشریت از سوی «چارلی چاپلین»
تصحیح و تکمیل؛ قجرتایم
نگارش و گردآوری؛ همشهری آنلاین
