روز ۱۵ سپتامبر در تاریخ، سالروز کشف «پنی سیلین» است. دکتر «الکساندر فلمینگ» میکروب‌شناس دانشکده‌ی پزشکیِ لندن بر حسب اتفاق بشقاب کشت باکتریِ استافیلوکوک را بدون پوشش در گوشه‌ای گذارده‌بود؛ روز ۱۵ سپتامبر ۱۹۲۸م سراغ بشقاب رفت و مشاهده کرد که بر اثر وزش باد و یا عوامل دیگر، روی یک گوشه‌ی بشقاب مقداری کپک نشسته‌است. ظرف را زیر میکروسکوپ قرار داد تا نوع کپک را بشناسد که متوجه شد در آن قسمت، باکتری‌ها مُرده‌اند و به این ترتیب موفق به کشف یک میکروب‌کُش شد که تاکنون صدها میلیون تَن را نجات داده‌است. وی نام این ماده را «Penicillium» گذارد. آزمایش‌های بعدی نشان داد که این ماده‌ی میکروب‌کُش روی گلبول‌های سفید خون اثر نامطلوب نمی‌گذارد و می‌تواند عفونت را از بین ببرد.
حاصل کار «الکساندر فلمینگ» در سال ۱۹۲۹م منتشر شد، ولی توجه چندانی را جلب نکرد. «فلمینگ» دریافته‌بود که «پنی‌سیلین» استفاده‌های پزشکیِ بسیار مهمی می‌تواند داشته‌باشد، اما به هر حال او نتوانست تکنیکی را برای تصفیه و پالایش «پنی‌سیلین» ارائه کند و این داروی اعجاب‌انگیز تا چندسال بعد بدون استفاده باقی ماند. سرانجام در اواخر دهه‌ی ۱۹۳۰م دو محقق انگلیسی به‌نام «هوارد والتر فلوری» و «ارنست بوریس چاین» به مقاله‌ی «فلمینگ» برخوردند؛ آن‌ها تجربه‌ی «فلمینگ» را تکرار کرده و ماده‌ی حاصله را روی حیوانات آزمایشگاهی تجربه کردند. در سال ۱۹۴۱م نیز «پنی‌سیلین» روی نمونه‌هایی از بیماران به کار برده‌شد؛ این آزمایش‌ها نشان داد که داروی جدید به شکلی حیرت‌انگیز، مؤثر و کارا می‌باشد.
با ترغیب دولت‌های آمریکا و انگلیس، شرکت‌های داروسازی وارد فعالیت در این زمینه شده و سریعاً روش‌هایی را برای تولید مقادیر زیاد «پنی‌سیلین» ابداع کردند. در آغاز «پنی‌سیلین» انحصاراً برای استفاده‌ی مصدومان جنگی نگهداری می‌شد، ولی تا سال ۱۹۴۴م برای معالجه‌ی غیر نظامی‌ها در انگلیس و آمریکا در دسترس همگان قرار گرفت. با پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵م، استفاده از «پنی‌سیلین» در سراسر جهان معمول شد. در سال ۱۹۴۵م جایزه‌ی نوبل در پزشکی به‌طور مشترک به «فلمینگ» و «فلوری» و «چاین» داده‌شد. کشف «پنی‌سیلین» انگیزه‌ای برای جستجو و تحقیق برای یافتن سایر پادزیست‌ها شد و آن تحقیقات منجر به کشف بسیاری از «داروهای معجزه‌گر» دیگر گردید. با وجود این، «پنی‌سیلین» همچنان به عنوان پُرمصرف‌ترین پادزیست باقی ماند.
یکی از دلایل ادامه‌ی موفقیت «پنی‌سیلین» آن است که این دارو علیه طیف وسیعی از موجودات ذره‌بینیِ آسیب‌رسان مؤثر است. از این دارو در درمان بیماری‌های چون سفلیس، سوزاک، تب سرخ، دیفتری و همچنین برخی اشکال آرتریت، بُرُنشیت، مننژیت و مسمومیت خون استفاده می‌شود. یکی‌دیگر از امتیازات «پنی‌سیلین» استعمال بی‌ضرر مقادیر زیاد آن است؛ یک دُز ۵۰ هزار واحدی از «پنی‌سیلین» برای درمان برخی عفونت‌ها مؤثر است. «الکساندر فلمینگ» در فقر و نداری رشد کرد. پدرش را در هشت‌سالگی از دست داد. بهترین روزهای زندگی‌اش را از بخت بدش در گیر و دارِ جنگ جهانی اول و دوم سپری کرد، اما در نهایت توانست با وجود اُفت و خیزهای متعددی که دست سرنوشت برایش رقم زد، رؤیایش را برآورده کرده و همچنین مسیر علوم پزشکی را در جهان تغییر دهد.
پی‌نوشت؛ نکته‌ی جالبی که در مورد «الکساندر فلمینگ» بر سرِ زبان‌ها افتاد، این بود که او هیچ‌گاه ادعا نکرد پروسه‌ی کشف «پنی‌سیلین» ابداع خودش بوده یا ماه‌ها برای کشف آن برنامه‌ریزی کرده‌است، و حقیقت کشف اتفاقیِ آن را بیان کرد. یادش گرامی…
نگارش و گردآوری؛ قجرتایم
