یکم/۱ آذرماه در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز نکوداشت شهر تاریخی اصفهان در ایران
– روز اورمزد، آذر جشن در ایران؛ یکیدیگر از جشنها در پیوند با آتش، بهمناسبت فرا رسیدن ماه آذر و برافروختن نخستین شعلۀ زمستانی
وقایع
– در سال ۶۴۶خ؛ زمینلرزه شهر تاریخی نیشابور را ویران کرد.
– عزل محمدعلیشاه قاجار از سلطنت و انتخاب احمدمیرزا قاجار ۱۳ ساله بهعنوان پادشاه ایران در سال ۱۲۸۸خ
– انتخاب عضدالملک، به عنوان نایب السلطنه احمدشاه قاجار در سال ۱۲۸۸خ
زادروزها
– زادروز داریوش اسدزاده در سال ۱۳۰۲خ؛ هنرپیشۀ تئاتر، فیلم و سریال، دارندۀ نشان درجهیک فرهنگوهنر
– زادروز ایرج (حشمتالله) بسطامی در سال ۱۳۳۶خ؛ خوانندۀ موسیقی سنتی و تصنیف معروف گلپونهها که در زمینلرزۀ بم درگذشت.
درگذشت
– درگذشت فاضل خداداد در سال ۱۳۷۴خ؛ بازرگان و سرمایهدار ایرانی از خانوادهای متمول که بهاتهام تبانی با کارمندان بانک صادرات ایران معروف بهاختلاس ۱۲۳ میلیارد تومانی محاکمه و بهاعدام محکوم شد. وی نخستین مجرم اقتصادی اعدامی در تاریخ جمهوریاسلامی ایران است.
– درگذشت داریوش فروهر در سال ۱۳۷۷خ؛ از جمله رهبران جبهۀ ملی ایران و از پیشگامان نهضت پانایرانیسم و دبیرکل حزب ملت ایران و وزیر کار دولت مهدی بازرگان که بههمراه همسرش پروانه اسکندری در جریان قتلهای زنجیرهای در منزلش بهقتل رسید.
– درگذشت پروانه اسکندری (پروانه فروهر) در سال ۱۳۷۷خ؛ از رهبران جنبش دانشجویی و سپس حزب ملت ایران و جبهۀ ملی ایران و نخستین زنی که بهعضویت شورای مرکزی جبهۀ ملی ایران درآمد و مدیرمسئول نشریۀ جبهۀ ملی ایران بود که بههمراه همسرش داریوش فروهر، بهطرزی فجیع در جریان قتلهای زنجیرهای ایران بهقتل رسید.
– درگذشت قربان دُردی تورانی (قربان توری) در سال ۱۳۸۴خ؛ مسلمانزادۀ اهل ایران که بهمسیحیت تغییر دین داد و کلیسایی خانگی نیز تأسیس کرد. پس از بارها اعمال تهدید و ارعاب، نهایتاً، پس از ربودهشدن وی پس از ساعاتی، جنازۀ خونین او در مقابل منزلش رها شد. از او ۴ فرزند بهجا ماندهاست که در زمان مرگ وی بین ۳ تا ۲۳ سال سن داشتهاند.