یکم/۱ دی‌ماه در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– آغاز زمستان
– روز میلاد خورشید؛ جشن خرم‌روز، نخستین جشن دیگان
وقایع
– ثبت ملی تپۀ اسکندری هفشجان به‌عنوان اولین اثر ملی استان چهارمحال‌و‌بختیاری و یکی از کهن‌ترین سکونت‌گاه‌های نوسنگی جهان به‌شمارۀ ثبت ۸۸۶ در ایران در سال ۱۳۴۸خ
– در سال ۱۳۸۳خ؛ کلوب به‌عنوان یک شبکۀ اجتماعی راه‌اندازی شد. وب‌گاهی ایرانی که در ۱۵ مرداد ۱۴۰۰خ به‌فعالیت خود پایان داد.
– در سال ۱۳۹۱خ؛ مصادف با ۲۱ دسامبر ۲۰۱۲م توسط قوم مایا پایان دنیا پیشگویی شده‌بود و روزی است که طبق گفتۀ آن‌ها زمین در مرکزیت منظومۀ شمسی قرار می‌گیرد و قطبیت زمین عوض می‌شود.
زادروزها
– زادروز سیداسدالله میرسلامی خارقانی موسوی (سیداسدالله خرقانی) در سال ۱۲۱۷خ؛ وی یکی از اولین منادیان اصلاح‌گری دینی و از کسانی است که طرح بازنگری در برخی از عقاید موروثی شیعۀ امامی را مطرح کرد. همچنین یکی از تلاش‌گران سرشناس در راه بازگرداندن مجد و عظمت اسلام و مسلمین بود. کتاب «محو الموهوم و صحو المعلوم» از مهم‌ترین و آخرین کتاب‌های اوست که تأثیر زیادی بر افکار علمای اصلاح‌گر و دعوت‌گران اصلاح و نُوسازی بعد از خودش بر جای گذاشت.
– زادروز سیدمحمد طباطبایی (سنگلجی) در سال ۱۲۲۱خ؛ از مجتهدان شیعه که مخالف استبداد و از رهبران جنبش مشروطۀ ایران بود.
– زادروز نصرت‌الله کریمی (نصرت کریمی) در سال ۱۳۰۳خ؛ بازیگر، کارگردان و تندیس‌ساز و نخستین فیلم‌ساز ایرانی که زبان عبید زاکانی را در سینمای ایران به‌کار برد.
– زادروز محمد نوری در سال ۱۳۰۸خ؛ آموزگار آواز و خواننده
– زادروز عبدالرحمان وثوق (قاسملو) در سال ۱۳۰۹خ؛ فعال سیاسی و دبیرکل حزب دموکرات کردستان ایران و نمایندۀ مردم استان آذربایجان غربی در مجلس خبرگان قانون‌اساسی که در روز ۲۲ تیرماه ۱۳۶۸خ در اتریش توسط عوامل جمهوری‌اسلامی ترور و کشته‌شد.
– زادروز یوسف کلاهدوز در سال ۱۳۲۵خ؛ نظامی ایرانی و یکی از بنیان‌گذاران سپاه پاسداران که در سال نخست جنگ ایران و عراق، قائم‌مقامی فرماندۀ سپاه پاسداران را برعهده داشت. از ۱۳۴۷خ فعالیت در ارتش شاهنشاهی ایران را آغاز نمود و در مهرماه ۱۳۶۰خ در پی حادثۀ سقوط پرواز هرکولس سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش، به‌همراه شماری از فرماندهان ارشد نظامی کشته‌شد.
– زادروز هنگامه مفید در سال ۱۳۳۵خ؛ شاعر، ترانه‌سرا، نویسنده، بازیگر و کارگردان تئاترهای عروسکی و تئاترهای کودک و نوجوان و خوانندۀ ترانه‌های کودکانه که فرزند غلامحسین مفید، هنرپیشه و کارگردان تئاتر و قدسیه فریور، از اولین مدیرانِ زنِ آموزش‌وپرورش در ایران است. او پیش از انقلاب به‌عنوان هنرپیشه در گروه حرفه‌ای تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با دان لافون و اردوان مفید همکاری می‌کرد.
– زادروز اردشیر حسین‌پور در سال ۱۳۴۱خ؛ دانشمند و استادیار دانشگاه و متخصص در الکترومغناطیس و یکی از دانشمندان برنامۀ هسته‌ای ایران که در حال کار بر روی پروژۀ هسته‌ای اصفهان و همچنین تدوین طرح ساخت بزرگ‌ترین مجتمع فیزیک اتمی خاورمیانه بود که پس از درگذشت وی بررسی این طرح ادامه نیافت. برخی رسانه‌های غربی، احتمال ترور وی را مطرح کرده‌اند که این ادعا همیشه توسط مقامات ایران تکذیب شده‌است، اما مصطفی معین ۱۴ سال بعد، ترور توسط عوامل موساد را تأیید کرد. همچنین نیویورک‌تایمز مسموم‌شدن او توسط موساد را تأیید کرد.
درگذشت
