ششم/۶ جولای در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی بوسه
– روز مبارزه با بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان
وقایع
– در سال ۱۴۱۵م؛ یان هوس، استاد دانشگاه پراگ و مصلح دینی که مردم پراگ را به‌قیام علیه سلطۀ آلمانی‌ها و کلیسای کاتولیک برمی‌انگیخت، به‌اتهام الحاد، به‌دستور کلیسای کاتولیک در آتش سوزانده‌شد.
– در سال ۱۴۸۳م؛ ریچارد سوم به‌پادشاهی انگلستان رسید که او را آخرین پادشاه بریتانیا در قرون وسطی می‌دانند.
– در سال ۱۶۰۹م؛ امپراتوری بوهم، آزادی مذهب شهروندان خود را به‌رسمیت شناخت.
– در سال ۱۸۸۵م؛ لویی پاستور، زیست‌شناس فرانسوی، واکسن هاری خود را با موفقیت بر روی جوزف مِیستر، پسربچۀ ۹ سالهای که در اثر گازگرفتگی توسط یک سگ هار مبتلا به‌این بیماری شده‌بود، آزمایش کرد.
– در سال ۱۹۱۷م؛ در جریان جنگ جهانی اول، نیروهای عرب تحت فرمان لورنس عربستان و عوده ابو تایه، عقبه را طی یک انقلاب بزرگ عربی فتح کردند.
– در سال ۱۹۳۹م؛ آخرین مرکز تجاری یهودیان در آلمان نازی بسته‌شد.
– در سال ۱۹۴۷م؛ تولید انبوه سلاح کلاشنیکف که به‌نام طراح آن، سرگرد میخائیل کلاشنیکوف نامیده می‌شود (در ایران اشتباهاً کلاشینکوف)، در اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی آغاز شد.
– در سال ۱۹۶۴م؛ مالاوی که از سال ۱۸۸۹م با نام نیاسالند رسماً تحت سلطۀ استعمارگران بود، از بریتانیا اعلان استقلال کرد.
– در سال ۱۹۶۷م؛ مجمع‌الجزایر قمر، ۲۸۰ سال پس از ورود اولین اروپایی‌ها به‌آن، استقلال خود از فرانسه را به‌دست آورد.
– در سال ۱۹۸۸م؛ یک انفجار و در پی آن آتش‌گرفتن نفت و گاز، سکوی پایپر آلفا را منهدم کرد و باعث کشته‌شدن ۱۶۷ نفر شد که در این حادثه، تنها ۶۱ نفر جان سالم به‌در بردند. این فاجعه، از نظر تعداد کشته‌ها و خسارت صنعتی، بزرگ‌ترین حادثۀ نفتی در دریا در طول تاریخ نام گرفت.
– در سال ۱۹۹۵م؛ در جریان جنگ بوسنی، نیروی‌های صرب تحت فرماندهی راتکو ملادیچ، یورش خود را به‌شهر سربرنیتسا آغاز کردند که به‌کشته‌شدن ۸ هزار بوسنیاییِ مسلمان منجر شد. پطرس غالی، دبیرکل وقت سازمان ملل متحد، این حادثه را بزرگ‌ترین جنایت در خاک اروپا، پس از جنگ دوم جهانی خواند.
– در سال ۲۰۱۶م؛ گزارش چیلکات پس از ۷ سال منتشر شد و بالاخره مشخص گردید که جنگ عراق در سال ۲۰۰۳م، بر اساس اطلاعات ناکافی بوده و ورود بریتانیا به‌آن لزومی نداشته‌است.
زادروزها
– زادروز نیکلای یکم در سال ۱۷۹۶م؛ امپراتور روسیه و همچنین پادشاه لهستان که جنگ ایران و روس که به‌عهدنامۀ ترکمانچای انجامید، در زمان او به‌وقوع پیوست.
– زادروز قِوُند آلیشان در سال ۱۸۲۰م؛ شاعر، لغت‌شناس، تاریخ‌نگار، جغرافی‌دان و مترجم ارمنی و عضو جماعت مخیتاریست ونیز (بر اساس اندیشۀ بنیان‌گذار آن؛ یعنی مخیتار سباستاتسی که در آنِ واحد، هم مذهبی بود و هم حکیمانه، موضوع تجدید حیات فکری و فرهنگی هم‌میهنانش در میان بود.)
– زادروز فردیناند ماکسیمیلیان یوزف در سال ۱۸۳۲م؛ آرشیدوک اتریش و تنها حکمران امپراتوری دوم مکزیک
– زادروز ورنر فون هایدنشتام در سال ۱۸۵۹م؛ شاعر و نویسندۀ سوئدی
– زادروز فریدا کالو در سال ۱۹۰۷م؛ نقاش مکزیکی و یکی از زنان نامدار تاریخ هنر معاصر که به‌ویژه به‌خاطر خودنگاره‌های هنرمندانه‌اش مشهور است.
– زادروز اسوالدو گوایاسمین در سال ۱۹۱۹م؛ نقاش، و مجسمه‌ساز اهل اکوادور
– زادروز وویچخ ویتولد یاروزلسکی در سال ۱۹۲۳م؛ سیاست‌مدار و نخستین رئیس‌جمهور لهستان، نخست‌وزیر و وزیر دفاع ملی جمهوری مردمی لهستان و دبیر حزب متحد کارگری لهستان و یکی از بحث‌انگیزترین چهره‌های سیاسی تاریخ معاصر لهستان
– زادروز دالایی لامای چهاردهم در سال ۱۹۳۵م؛ دالایی لامای چهاردهم که با نفوذترین چهره‌ها در دودمان گلوگپالی‌ها، در بین بودائیان تبتی هستند. اگرچه چهاردهمین دالایی لاما، بر تمامیِ آن‌ها تسلط پیدا کرده و جایزۀ صلح نوبل را در سال ۱۹۸۹م برد و همچنین به‌خاطر حمایت مادام‌العمر خود از تبتی‌ها در داخل و خارج از تبت، شناخته شده‌است. تبتی‌ها بر اساس سنت، بر این باورند که او تناسخ پیشینیان خود و مظهرِ بودی ساتوای مهربان می‌باشد.
– زادروز نورسلطان آبیشولی نظربایف در سال ۱۹۴۰م؛ رئیس‌جمهور قزاقستان که از تاریخ ۲۴ آوریل ۱۹۹۰م تا زمان استعفایش در روز ۱۹ مارس ۲۰۱۹م بوده‌است.
– زادروز جرج واکر بوش (بوش پسر) در سال ۱۹۴۶م؛ چهل‌و‌سومین رئیس‌جمهور ایالات متحدۀ آمریکا از حزب جمهوری‌خواه که برخی از مهم‌ترین وقایع قرن ۲۱م، از جمله حوادث ۱۱ سپتامبر، جنگ افغانستان و جنگ عراق در دوران ۸ سالۀ زمامداری او رخ داد.
– زادروز سیلوستر گاردنز استالونه در سال ۱۹۴۶م؛ بازیگر، کارگردان، تهیه‌کننده، بدن‌ساز، نویسندۀ آمریکایی، تاجر و برندۀ جایزۀ گلدن‌گلوب
– زادروز هیلاری مری منتل در سال ۱۹۵۲م؛ نویسنده و منتقد ادبی انگلیسی و اولین زنی که جایزۀ بوکر را ۲ بار دریافت کرد. روزنامۀ بریتانیایی گاردین، او را «یکی از برجسته‌ترین نویسندگان زنده و معاصر بریتانیا» معرفی کرده‌است.
– زادروز فیفتی سنت در سال ۱۹۷۵م؛ رپر و بازیگر مشهور آمریکایی
درگذشت
– درگذشت سر تامس مور در سال ۱۵۳۵م؛ وی در کلیسای کاتولیک با نام «قدیس تامس مور» تکریم شده‌است که حقوق‌دان، نویسنده، فیلسوف اجتماعی، سیاست‌مدار و انسان‌گرای رنسانس اهل انگلیس بود. او مشاور مهمی برای هنری هشتم انگلستان بود و از اکتبر ۱۵۲۹ تا ۱۶ مِی ۱۵۳۲م صدراعظم بود.
– درگذشت گئورگ زیمون اُهم در سال ۱۸۵۴م؛ فیزیک‌دان آلمانی که رابطۀ بین ولتاژ، جریان و مقاومت الکتریکی، به‌افتخار گئورگ اهم نام‌گذاری شده‌است.
– درگذشت گی دو موپاسان در سال ۱۸۹۳م؛ نویسنده و رمان‌نویس شهیر فرانسوی
– درگذشت ورا لی در سال ۱۹۴۴م؛ زن نظامی اهل بریتانیا که در طول جنگ جهانی دوم، یکی از عوامل اجرایی عملیات ویژۀ مخفی نیروهای بریتانیایی بود که توسط گشتاپو دستگیر و سپس در اردوگاه کار اجباری اعدام شد.
– درگذشت ویلیام کاتبرت فاکنر در سال ۱۹۶۲م؛ رمان‌نویس آمریکایی و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات که در سبک‌های گوناگون شامل رمان، داستان کوتاه، نمایش‌نامه، شعر و مقاله صاحب اثر است. شهرت او عمدتاً به‌خاطر رمان‌ها و داستان‌های کوتاهش است.
– درگذشت لویی آرمسترانگ در سال ۱۹۷۱م؛ از مشهورترین موسیقی‌دانان جاز و از برجسته‌ترین ترومپت‌نوازان تاریخ موسیقی
– درگذشت محمد نُصرَت (عَزیز نِسین) در سال ۱۹۹۵م؛ نویسنده، مترجم و طنزنویس اهل ترکیه
– درگذشت ووادیسواف اشپیلمان (ولادیسلاو اشپیلمن) در سال ۲۰۰۰م؛ نوازندۀ پیانو، آهنگ‌ساز، پدیدآور، یهودی اهل لهستان که بین سالهای ۱۹۳۰ تا ۲۰۰۰م فعالیت می‌کرد. کتاب و فیلم پیانیست بر پایۀ زندگی وی نوشته و ساخته شده‌است.
– درگذشت اِنیو موریکونه در سال ۲۰۲۰م؛ آهنگ‌ساز، تنظیم‌کننده، رهبر ارکستر و نوازندۀ ترومپت ایتالیایی
