«آدام اسمیت» اقتصاددان و فیلسوف اسکاتلندی در روزی چون امروز؛ یعنی پنجم ژوئن ۱۷۲۳م در اسکاتلند به دنیا آمد و تحصیلات خود را در رشته‌ی اقتصاد به پایان برد. وی پس از اتمام تحصیلات، به مقام استادی در دانشگاه گلاسکو رسید و به تدریس منطق، فلسفه و اخلاق پرداخت. «اسمیت» هم‌زمان به تحقیق پیرامون فلسفه و اقتصاد مشغول شد، تا این‌که در سال ۱۷۵۹م کتب «فلسفه‌ی اخلاق و عواطف اخلاقی» را منتشر کرد. بدین ترتیب، فلسفه‌ی خویش را که عبارت از حکم‌فرماییِ رحم و انصاف و مهربانی در جامعه بود، بیان کرد و همدردی را اساسِ همه‌ی عواطف اخلاقی معرفی نمود.
کتاب‌های اخلاقیِ او که بنیادهای تازه و محکمی برای اخلاق می‌گذاشت، وی را سخت مشهور کرد. «آدام اسمیت» در سال‌های بعد راهیِ فرانسه شد و با متفکران و شخصیت‌های بزرگی آشنایی یافت. وی در سال ۱۷۶۶م به اسکاتلند بازگشت و ۱۰ سال در انزوا و تفکر به‌سر برد که محصول این دوره، کتابی با نام «ثروت ملل» یا «تحقیقی پیرامون ماهیت و اسباب ثروت ملل» بود. این کتاب معتبر که سرچشمه‌ی اصلیِ علم اقتصاد سیاسیِ زمان نویسنده و پس از آن بود و مبنای محکم و استواری در ادبیات انگلیس به‌شمار می‌آید، «آدام اسمیت» را در دنیا مشهور ساخت. مضمون اصلیِ کتاب بزرگ «اسمیت» حاکی از این است که پیشرفت هر ملت با وجود آزادی و ابتکار شخصی در چهارچوب قوانین، بهتر تضمین می‌شود و آزادی، ذوق و قریحه‌ی فردی در محدوده‌ی قانون نیز بهترین راه پیشرفت عمومی‌ست. کتاب «ثروت ملل» نقشی اساسی در تفهیم این واقعیت به جهانیان داشت که اقتصاد، دانشی مستقل و جداگانه است.
«اسمیت» در این کتاب کوشید که با تجزیه و تحلیل عقاید اقتصادی، اقتصاد سیاسی را به مرز حل مسائل اجتماعی بکشاند. شعارهایی چون نظام ساده و نظام آسان، برگرفته از عقاید اوست. در حقیقت، وی در این تلاش بود که به اقتصاد جنبه‌ی علمی دهد و کوشش وی جهت روشن‌ساختن این مطلب که «چگونه ثروت ملتی افزایش می‌یابد و به چه طریق توزیع می‌شود»، هنوز هم از مسائل مهم اقتصاد سیاسی است. هر چند در حال حاضر، بسیاری از تئوری‌های «اسمیت» کنار گذاشته شده‌است، ولی باز هم معروف‌ترین کتاب در زمینه‌ی علم اقتصاد، همین کتاب بود و مطالعه‌ی آن برای اقتصاددانان سیاسی ضروری‌ست؛ چرا که این کتاب را پیشرو پیدایش علم نوین اقتصاد سیاسی می‌دانند.
«اسمیت» بیش از فلسفه، به اقتصاد دلبستگی داشت و از این جهت، عقایدش در مورد فلسفه محدود است. وی مدتی قبل از مرگ، دستور داد کلیه‌ی نُسخ خطیِ آثارش را (به‌جز چند مقاله‌ی پراکنده) بسوازنند. با این حال، کتاب‌های او بارها به زبان‌های زنده‌ی دنیا ترجمه شده‌است. «آدام اسمیت» سرانجام در تاریخ ۱۷ جولای ۱۷۹۰م در ۶۷ سالگی در اِدینبرا اسکاتلند درگذشت.
نگارش و گردآوری؛ قجرتایم
