یکم مردادماه ۱۳۳۹ «محمدرضاشاه پهلوی» در مصاحبهای برای اولینبار پس از تأسیس کشور اسرائیل در پاسخ به سؤالی دربارهی روابط سیاسیِ این دو کشور به صراحت گفت که ایران، اسرائیل را به رسمیت شناخته است! همچنین در همین مصاحبه در پاسخ به اعتراضات چندسالهی کشورهای عربی به روابط میان ایران و اسرائیل به صراحت گفت که ایران، اسرائیل را دَهسال پیش به رسمیت شناخته و این، یک موضوع تازه نیست.
روابط ایران و اسرائیل پس از جنگ اول اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸م شروع شد؛ در جریان این جنگ حدود پنج هزار تَن از اتباع ایرانی که ساکن اسرائیل بودند، آواره شدند و از دولت ایران کمک خواستند. پس از پیگیریهای ایران، با اینکه اسرائیلیها حتی به شهروندان اروپایی مانند یونانیها، ایتالیاییها و بلژیکیها که آواره شدهبودند، اجازهی بازگشت به خاک اسرائیل ندادهبود، همهی شهروندان ایرانی را به خانههای خود بازگردانده، اموالشان را به آنان پس دادند و امکانی برایشان فراهم آوردند که به کسبوکار خود ادامه دهند و رضایت اتباع ایران بدین طریق جلب شد. این تماسها شروع روابط ایران و اسرائیل بود.
بدین ترتیب دولت ایران در زمستان ۱۳۲۸ یک نمایندهی کنسولی برای رسیدگی به وضعیت اتباع ایرانی به اسرائیل فرستاد و سهماه بعد؛ یعنی یکسالونیم پس از تشکیل کشور اسرائیل، آن کشور را بهصورت دو فاکتو [موقتی] به رسمیت شناخت. اقدام دولت ایران در شناساییِ دو فاکتوی اسرائیل که بدون در جریان گذاشتن کمیسیون خارجهی مجلس هم انجام گرفتهبود، اعتراض کشورهای عربی را برانگیخت. «محمد ساعد» نخستوزیر وقت هم در نطقی در مجلس سنا بهصورت رسمی اعلام کرد که در این امر شایستهی دولت ایران نیست که برای تصمیمگیریهای سیاسیِ مملکت پیرو سیاستهای کشورهای عرب منطقه باشد، یا به قولی قرار نیست ایران به کسی جواب پس بدهد.
در دوران پادشاهیِ «محمدرضاشاه پهلوی»، روابط ایران و اسرائیل، زائیدهی «منافع مشترک» ایران و اسرائیل از جمله رویارویی با قدرتطلبیِ کشورهای عربیِ منطقهی خلیجفارس با خط مشی سیاسیِ پانعربیستی، همانند «جمال عبد الناصر» و «صدام حسین» بود؛ و در همین راستا بود که همکاریهای امنیتیِ اسرائیل و ایران شکل گرفت. «شاه» هم به این اتحاد پایبند بود و حتی یکبار در پاسخ به خبرنگاری چنین گفت که در صورت شروع جنگ بین اعراب و اسرائیل، او طرف اسرائیل را خواهد گرفت. مناسبات ایران و اسرائیل در زمینههای مختلف بسیار بود، اما عمده تبادلات صورتگرفته مربوط به معاملهی سلاح و تجهیزات نظامی بودهاست. اسرائیل کمکهای بزرگی به مدرنیزهسازیِ کشاورزی، دفاع هوایی، پایگاههای نیروی دریایی، گردشگری و… در ایران کرد. اسرائیل تا انقلاب ۵۷، در تهران دفتر نمایندگیِ سیاسی داشت که امروز به فلسطینیها واگذار شدهاست.
نگارش و گردآوری؛ قجرتایم