شانزدهم/۱۶ اکتبر در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی غذا
– روز جهانی مدیر
– روز جهانی بیهوشی
وقایع
– در سال ۱۷۹۳م؛ ماری آنتوانت، ملکۀ فرانسه و همسر لویی شانزدهم، پس از پیروزی انقلاب فرانسه، توسط شورشیان با گیوتین گردن زدهشد.
– در سال ۱۹۴۶م؛ ۱۰ تَن از ۱۲ نفر مقامات آلمان نازی که در دادگاه نورنبرگ بهمرگ محکوم شدهبودند، اعدام گشتند.
– در سال ۱۹۶۴م؛ چین نخستین بمب اتمی خود را آزمایش کرد و بهپنجمین قدرت اتمی دنیا تبدیل شد.
– در سال ۱۹۷۸م؛ کاردینال لهستانی کارول جوزف وویتیلا، با نام پاپ ژان پل دوم بهعنوان نخستین پاپ غیر ایتالیایی کلیسای کاتولیک روم از زمان قرن ۱۶م انتخاب شد.
– در سال ۱۹۳۹م؛ برای اولینبار در جریان جنگ دوم جهانی، نیروی هوایی آلمان نازی بهبریتانیا حمله کرد.
– در سال ۱۹۴۵م؛ فاو (سازمان جهانی خواروبار) در شهر کبک کانادا تأسیس شد.
– در سال ۱۹۴۹م؛ اتحاد جماهیر شوروی با جمهوری دموکراتیک آلمان (آلمان شرقی) روابط دیپلماتیک برقرار کرد.
– در سال ۱۹۶۴م؛ چین اولین سلاح هستهای خود را آزمایش کرد.
– در سال ۱۹۹۸م؛ آگوستو پینوشه، دیکتاتور سابق شیلی در لندن دستگیر و بهاتهام قتل بهاسپانیا مسترد شد.
– در سال ۲۰۰۲م؛ کتابخانۀ باستانی اسکندریۀ مصر کشف و بازگشایی شد.
– در سال ۲۰۱۲م؛ سیارۀ فراخورشیدی آلفا قنطورس بیبی کشف شد.
زادروزها
– زادروز دانیل نیکلاوس چودویکی در سال ۱۷۲۶م؛ نقاش و چاپگر آلمانی، از تبار هوگونو و لهستانی که بیشتر بهعنوان قلمزن و حکاک معروف است. او بیشتر عمر خود را در برلین گذراند و مدیر آکادمی هنر برلین شد.
– زادروز ایتو هیروبومی در سال ۱۸۴۱م؛ سامورایی و نخستین، پنجمین، هفتمین و دهمین نخستوزیر ژاپن
– زادروز کارل یوهان کائوتسکی در سال ۱۸۵۴م؛ نظریهپرداز و فیلسوف مارکسیست آلمانی و از اولین رهبران حزب سوسیالدموکرات آلمان
– زادروز لویی پیر آلتوسر در سال ۱۹۱۸م؛ جامعهشناس و فیلسوف مارکسیست فرانسوی که از بالاترین مقامات آکادمیک حزب کمونیست فرانسه بود و نظریههایش عمدتاً در پاسخ بهخطراتی (همچون مارکسیسم انسانگرایانۀ مکتب فرانکفورت) بودند که بهزعم او، بنیانهای نظری مارکسیسم را تهدید میکرد.
– زادروز ابن عقیل در سال ۱۲۹۸م؛ زبانشناس، ادیب و مفسر مصری در سدۀ ۸ه.ق که بهتدریس فقه، نحو، معانی، عروض نیز پرداخت.
– زادروز اسکار وایلد در سال ۱۸۵۴م؛ شاعر، داستاننویس، نمایشنامهنویس و نویسندۀ داستانهای کوتاه ایرلندی
– زادروز آستن چمبرلین در سال ۱۸۶۳م؛ سیاستمدار اهل بریتانیا، برندۀ جایزۀ صلح نوبل و برادر ناتنی نویل چمبرلن، نخستوزیر بریتانیا
– زادروز داوید بن گوریون در سال ۱۸۸۶م؛ بنیانگذار اصلی و اولین نخستوزیر اسرائیل و رهبر برجستۀ جامعۀ یهودیانِ مقیم فلسطین، تحت قیمومت انگلستان
– زادروز یوجین گِلَدِستون اونیل در سال ۱۸۸۸م؛ نمایشنامهنویس برجستۀ آمریکایی که برندۀ جایزۀ ادبی نوبل در سال ۱۹۳۶م شدهاست.
– زادروز مایکل کولینز در سال ۱۸۹۰م؛ رهبر انقلابی، وزیر دارایی، رئیس ادارۀ اطلاعات و عضو گروه ایرلندی در مباحثات و بستن قرارداد انگلیسایرلند و رئیس ارتش ملی ایرلند که در جریان جنگ داخلی ایرلند بهضرب گلوله کشتهشد.
– زادروز دینو بوتزاتی در سال ۱۹۰۶م؛ نویسندۀ اهل ایتالیا
– زادروز انور خوجه در سال ۱۹۰۸م؛ دبیر اول حزب کارگر و رهبر آلبانی از پایان جنگ جهانی دوم و همچنین نخستوزیر آلبانی، وزیر دفاع، وزیر امور خارجه، رئیس پیش آهنگان دموکراسی آلبانی و همچنین کمیسر عالی نیروهای مسلح آلبانی
– زادروز تونی رولت در سال ۱۹۱۸م؛ سرباز، مهندس، و رانندۀ مسابقات اتومبیلرانی اهل انگلستان
– زادروز گونتر ویلهلم گراس در سال ۱۹۲۷م؛ نویسنده، مجسمهساز و نقاش آلمانی و عضو برجستۀ گروه ۴۷ (انجمن نویسندگان بعد از جنگ جهانی دوم در آلمان) و از نویسندگان بزرگ و معروف آلمان و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات در سال ۱۹۹۹م
درگذشت
– درگذشت لوکا سینیورلی در سال ۱۵۲۳م؛ نقاش ایتالیایی رنسانس که از پیشگامان بازنمایی کنش بیانگر در پیکرها بود و به مکتبهای اومبریا و فلورانس تعلق داشت. شلاقزنی بر مسیح (۱۴۸۰م)، خانوادۀ مقدس (۱۵۰۰م) و مریم عذرا و مسیح کودک (۱۵۱۵م) نیز از آثار او میباشند.
– درگذشت ماری آنتوانت (اتریشی) در سال ۱۷۹۳م؛ واپسین ملکۀ پیش از انقلاب کبیر فرانسه
– درگذشت آلفرد یوزف فردیناند یودل در سال ۱۹۴۶م؛ نظامیِ آلمانی و رئیس ستاد عملیاتهای فرماندهیِ عالیِ ورماخت بین سالهای ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵م و مدت کوتاهی رئیس فرماندهیِ عالیِ ورماخت که بهعنوان نمایندۀ دریاسالار کارل دونیتس، روز ۷ مِی ۱۹۴۵م قرارداد تسلیم بیقیدوشرط آلمان را در شهر ریمز فرانسه امضا کرد. وی در دادگاه نورنبرگ بهجرم توطئه علیه صلح جهانی و جنایت علیه بشریت بهمرگ محکوم شد.
– درگذشت آرتور زایس اینکوارت در سال ۱۹۴۶م؛ وکیل آلمانی، سیاستمدار نازی و از وزیران فاقد مقام در کابینۀ هیتلر و همچنین از سال ۱۹۴۰م تا ۱۹۴۵م فرماندار هلند اشغالی بود.
– درگذشت موشه دایان در سال ۱۹۸۱م؛ یکی از مشهورترین فرماندهان نظامی نیروهای دفاعی اسرائیل و بعدها سیاستمدار اسرائیلی